69
درآمدي بر تفسير جامع روايي

كرده‏اند ، ۱ مى‏توان گفت كه آيات قرآن ، به دو دسته تقسيم شده‏اند :
دسته اوّل : آياتى كه مفهوم آنها به قدرى روشن است كه راه تفسير نادرست و سوء استفاده از آنها مسدود است . اين دسته از آيات ، «محكمات» ناميده شده‏اند .
دسته دوم : آياتى كه تأويل‏پذيرند و فهم درست آنها نياز به سرمايه ويژه علمى دارد . به اين گونه آيات ، «متشابهات» اطلاق شده است . افراد منحرف و فتنه‏انگيز تلاش مى‏كنند كه دسته دوم را به دلخواه خود تفسير كنند تا از آنها به عنوان دستاويزى براى رسيدن به خواسته‏هايشان استفاده نمايند .
قرآن تأكيد مى‏فرمايد كه معناى صحيح آيات متشابه را جز خداوند متعال و راسخان در علم نمى‏دانند . به اين سخنى كه از امير مؤمنان عليه السلام نقل شده توجّه فرماييد :
إنَّ اللَّهَ - جَلَّ ذِكرُهُ - لِسَعَةِ رَحمَتِهِ و رَأفَتِهِ بِخَلقِهِ ، . . . قَسَّمَ كَلامَهُ ثَلاثَهَ أقسامٍ : فَجَعَلَ قِسماً مِنهُ يَعرِفُهُ العالِمُ وَ الجاهِلُ ، و قِسماً لايَعرِفُهُ إلّا مَن صَفا ذِهنُهُ و لَطُفَ حِسُّهُ و صَحَّ تَمييزُهُ مِمَّن شَرَحَ اللَّهُ صَدرَهُ لِلإِسلامِ ، و قِسماً لايَعرِفُهُ إلَّا اللَّهُ و اُمَناؤُهُ وَ الرّاسِخونَ فِى العِلمِ . ۲
خداوندِ بِشكوه‏نام ، به سبب رحمت گسترده‏اش و رئوف بودن با آفريدگانش . . . كلام خود را به سه بخش تقسيم كرد : بخشى از

1.ر . ك : شناخت‏نامه قرآن : ج ۴ (بخش ششم / فصل دوم / استواران در دانش و شناخت تأويل) .

2.بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۴۵ .


درآمدي بر تفسير جامع روايي
68

او كسى است كه اين كتاب را بر تو نازل كرد كه بخشى از آن ، آيات محكم (صريح و روشن) اند كه اساس اين كتاب است و بخش ديگرى از آن ، متشابه (چندپهلو و تأويل‏پذير) اند .
امّا كسانى كه در دل آنها انحراف [از حق‏] است ، براى فتنه‏جويى [و گم‏راه كردن مردم‏] و تأويل [نادرست‏] آن ، از آيات متشابه پيروى مى‏كنند ، در حالى كه تأويل [صحيح‏] قرآن را جز خدا و راسخان در علم نمى‏دانند) .

با تأمّل در متن اين آيه ، بخصوص در كنار رواياتى كه آن را تفسير

  • نام منبع :
    درآمدي بر تفسير جامع روايي
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3770
صفحه از 190
پرینت  ارسال به