بخواهند به عمق معارف آن دست يابند ، بايد مرجعيت علمى آنان را بپذيرند .

۲ . مرجعيت علمىِ اهل ذكر

ارجاع قرآن براى كشف مجهولات و پاسخ به مسائل مبهم به اهل ذكر ، اشاره ديگرى به جايگاه اهل بيت عليهم السلام در تفسير قرآن ، و تبيين لايه‏هاى زيرينِ معارف اين كتاب آسمانى است .
توضيح مطلب اين كه خداوند متعال ، در پاسخ به شبهه كسانى كه مدّعى بودند ، انسانى مانند ديگر انسان‏ها نمى‏تواند پيامبر خدا باشد ، مى‏فرمايد : پيامبران پيشين هم مردانى بودند از جنس بشر و در ادامه ، به يك اصل كلّى در معرفت‏شناسى اشاره مى‏فرمايد :
(فَسَْلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ . ^۱
اگر نمى‏دانيد از اهل ذكر بپرسيد) .
ذكر ، به معناى آگاهى است و اهل ذكر ، به معناى آگاهان . بنا بر اين ، قرآن ، «اهل ذكر» - يعنى آگاهان و كارشناسان دينى - را به عنوان يكى از منابع معرفتىِ مطمئن ، به مردم، معرفى نموده است. در واقع ، خداوند متعال در آيه ياد شده ، جامعه را به يك اصل كلّى عقلى و مورد قبول همه عقلا ارشاد مى‏كند كه در مسائل دينى نيز براى روشن شدن آنچه براى آنان مبهم است ، مى‏توانند به كارشناسان و آگاهان اين رشته ، مراجعه كنند .

الْمُطَهَّرُونَ . ^۱
قطعاً اين [قرآن‏]، پيامى است ارجمند ، در كتابى نهفته ، كه جز پاكان نمى‏توانند آن را مسّ كنند [و به حقايق آن دست يابند]) .
بسيارى از مفسّران ، اين آيه را به عدم جواز مسّ كتابت قرآن بدون طهارت (وضو و غسل) تفسير كرده‏اند . شمارى ديگر ، آن را اشاره به فرشتگان پاكى مى‏دانند ^۲ كه به معارف قرآن آگاهى دارند ، يا واسطه وحى بر قلب پيامبر صلى اللَّه عليه وآله بوده‏اند . و برخى نيز آن را اشاره به اين معنا مى‏دانند كه حقايق و معارف بلند اين كتاب آسمانى ، تنها در دسترس انسان‏هايى است كه از طهارت معنوى برخوردارند ، چنان كه در حديثى ، پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله در تفسير آيه ياد شده ، مقصود از «مطهّرون» را «مقرّبان» درگاه الهى دانسته است ؛ ^۳ ولى با توجّه به اطلاق آيه اشاره شده و عدم منافات تفاسيرى كه از آنها ياد شد ، مى‏توان آن را اشاره به همه اين معانى دانست .
بنا بر اين ، هر چه بر طهارت معنوى انسان افزوده شود ، قدرت فهم و درك او از حقايق و معارف عميق قرآن ، بيشتر مى‏گردد و بدين سان ، وقتى آيه ياد شده را در كنار آيه تطهير - كه به روشنى دلالت بر طهارت و عصمت مطلق اهل بيت عليهم السلام دارد - قرار دهيم ، به اين نتيجه مى‏رسيم كه آنان آگاه‏ترين دانشمندان به معارف بلند قرآن هستند ، و كسانى كه