53
درآمدي بر تفسير جامع روايي

التأويل شريف رضى، التفسير البنائى محمود بستانى ، آيات موزونْ افتاده مهدى اخوان و حدائق الروح و الريحان محمّد امين اُرَمى كه بر محور ادبيات و بلاغت نوشته شده‏اند، يا تفسير محمد بن بحر اصفهانى كه تفسيرى كلامى - معتزلى است.

پنج . سبك‏هاى تفسيرى‏

مقصود از سبك‏هاى تفسيرى ، شيوه‏هاى گوناگون مفسّران در تبيين آيات قرآن است .
دو عامل ، نقش عمده‏اى در تعيين سبك بيان مفسّر دارد :
الف - نياز و خواست مخاطب : نوشتن تفسير براى نوجوان ، جوان ، سال‏خورده و ساير اقشار جامعه ، ايجاب مى‏كند كه مفسّر ، ظرفيت‏هاى فكرى و روحى آنان را در انتخاب سبك بيان و نگارش رعايت نمايد .
ب - توان ، ذوق و سليقه : ذوق و سليقه ذاتى ، و توان و تخصّص ادبى و هنرى مفسّر نيز نقشى بنيادين در انتخاب شيوه بيان او دارد . بدين سان ، نياز و خواست مخاطب ، در كنار ذوق و سليقه و توانِ مفسّر ، زمينه ساز شكل‏گيرى تفاسير منظوم ، منثور ، مَزجى ، مفصّل ، مختصر ، ترتيبى ، موضوعى و . . . مى‏گردد .
به عنوان نمونه مى‏توان به منشور جاويد و تسنيم اشاره كرد كه تفاسيرى موضوعى اند، يا تفسير نمونه كه براى جوانان و عموم، نوشته شده، يا تقريب القرآن إلى الأذهان كه تفسيرى آموزشى است، يا تفسير راهنما و فرهنگ قرآن كه به سبك دانش‏نامه‏اى و فرهنگ‏نامه‏اى نگارش يافته‏اند.


درآمدي بر تفسير جامع روايي
52

۳ . در اين روش تفسير قرآن ، اعتبارسنجى و ارزيابى روايات پيامبر صلى اللَّه عليه وآله و اهل بيت عليهم السلام از اهميّت ويژه‏اى برخوردار است . ۱
۴ . نگارش تفسيرى با ويژگى‏هاى ياد شده ، كار يك نفر نيست ؛ بلكه نيازمند كار جمعى از دانشمندان متخصص و كارآمد در زمينه‏هاى مرتبط با تفسير است . ۲

چهار . گرايش‏هاى تفسيرى‏

مراد از گرايش‏هاى تفسيرى ، نمودهاى تخصصىِ تفسير قرآن در زمينه‏هاى مختلف علمى و فرهنگى است ، مانند : تفسير كلامى ، تفسير اخلاقى ، تفسير ادبى و بَلاغى، تفسير تربيتى و امثال اينها .
گفتنى است كه گرايش‏هاى تفسير ، ريشه در تمايلات ذهنى و روانى مفسّر دارد . در واقع ، تخصّص‏هاى علمى مفسّر ، ذوقيات ، و دغدغه‏هاى او نسبت به مسائل مورد نياز جامعه ، در كنار هم ، زمينه‏ساز گرايش مختلف تفسيرى و پديد آمدن تفاسير متنوّع با نمودهاى گوناگون مى‏گردد .
براى نمونه مى‏توان به فقه القرآن راوندى ، كنز العرفان فاضل مقداد ، أحكام القرآن ابن عربى و زبدة البيان فى أحكام القرآن محقّق اردبيلى اشاره كرد كه تفاسير فقهى اند يا المنار رشيد رضا، فى ظلال القرآن سيّدِ قطب و پرتوى از قرآن طالقانى كه انديشه اجتماعى بر آنها غلبه دارد، يا حقائق

1.ر . ك : ص ۱۳۳ (فصل ششم : حجيت روايات تفسيرى) و ص ۱۴۳ (فصل هفتم : آسيب‏شناسى تفسير قرآن) .

2.اميدواريم تأسيس «پژوهشكده تفسير اهل بيت عليهم السلام» در «مؤسّسه علمى - فرهنگى دار الحديث» گامى در جهت اين حركت بزرگ باشد!

  • نام منبع :
    درآمدي بر تفسير جامع روايي
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3477
صفحه از 190
پرینت  ارسال به