37
درآمدي بر تفسير جامع روايي

عقل ، علوم تجربى و شهود قلبى .
بنا بر اين ، در نگاه نخست ، روش‏هاى تفسير قرآن به چهار قسم ، تقسيم‏بندى مى‏شود ؛ ولى از آن رو كه تفسير مبتنى بر وحى ، دو شاخه دارد (يكى تفسير قرآن به قرآن و ديگرى تفسير قرآن به سنّت) و نيز به دليل آن كه ممكن است مفسّر بر اين باور باشد كه همه منابع معرفتى در تفسير قرآن نقش دارند ، روش‏هاى تفسيرى را مى‏توان به شش قسم ، تقسيم كرد : ۱ . تفسير قرآن به قرآن ؛ ۲ . تفسير قرآن به سنت ؛ ۳ . تفسير عقلى ؛ ۴ . تفسير شهودى ؛ ۵ . تفسير علمى ؛ ۶ . تفسير جامع .
گفتنى است كه انتخاب هر يك از روش‏هاى ياد شده ، به معناى تفسير همه قرآن بر پايه آن روش نيست ؛ بلكه به معناى آن است كه منبع معرفتى مورد بهره‏بردارى در آن روش ، كاربرد بيشترى در تفسير اين كتاب آسمانى دارد ، و جلوه ويژه‏اى از مفاهيم قرآنى را در معرض ديد مخاطب قرار مى‏دهد . اينك توضيح كوتاهى در باره هر يك از روش‏هاى تفسير قرآن :

الف - تفسير قرآن به قرآن‏

تفسير قرآن به قرآن ، يكى از شيوه‏هاى تفسير قرآن كريم است كه به معناى كشف و تبيين مفاد استعمالى و مراد جدّى هر آيه از قرآن ، با تدبّر در ساير آيات است .
اين روش ، يكى از بهترين و مطمئن‏ترين روش‏هاى تفسير قرآن


درآمدي بر تفسير جامع روايي
36

سه . روش‏هاى تفسيرى‏

روش تفسير قرآن را مى‏توان «چگونگى شناخت معنا و كشف مقصود قرآن ، با استفاده از ابزارها و منابع مربوط» تعريف نمود .
در واقع ، روش تفسير قرآن ، راهى است كه مفسّر براى رسيدن به مفاهيم اصلى و مقاصد حقيقى آيات اين كتاب آسمانى انتخاب مى‏نمايد .
به سخن ديگر ، هر مفسّر ، راه و روش خاصّى را در پرده‏بردارى از مراد خداوند متعال در آيات قرآن ، معتبر مى‏شمارد : يكى معتقد است كه تنها راه معتبر در تفسير روايات ، پيامبر صلى اللَّه عليه وآله و اهل بيت عليهم السلام است ؛ ديگرى بر اين باور است كه در تفسير بايد بر قرآن و رواياتْ تكيه كرد ؛ سومى براى عقل نيز در كنار قرآن و روايات ، نقش مستقلى قايل است ؛ ديگرى مى‏گويد تفسير قرآن از طريق علوم تجربى نيز امكان‏پذير است ، و سرانجام ، ديگرى ، قرآن را سراسر رمز و راز مى‏داند و تنها راه گشودن رمز مفاهيم آن را كشف و شهود مى‏پندارد .
بر اين اساس ، روش تفسيرى هر مفسّر ، هماهنگ با منبع شناختى است كه وى براى فهم مقاصد اصلى قرآن ، معتبر مى‏داند . از اين رو ، روش تفسيرى ، دومين مبناى تفسير قرآن و در طول مبانى صدورى و دلالى اين كتاب آسمانى است كه اختلاف در آن ، چه بسا موجب اختلاف در فهم مراد خداوند متعال مى‏گردد .
با عنايت به مطالب پيش‏گفته ، منابع شناختى كه مفسّر مى‏تواند بر پايه آنها روش تفسيرى ويژه‏اى را انتخاب كند عبارت اند از : وحى ،

  • نام منبع :
    درآمدي بر تفسير جامع روايي
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3468
صفحه از 190
پرینت  ارسال به