هيچ كس با اين قرآن ننشست ، مگر آن كه با افزايشى يا كاهشى از نزد آن برخاست : افزايشِ هدايت ، يا كاهش كورى (گم‏راهى) .
همه رواياتى كه عموم مردم را به آموختن قرآن براى بهره‏گيرى از آن تشويق مى‏كنند ، در واقع ، بر لزوم آشنايى اجمالى با معارف نورانى اين كتاب آسمانى در زمينه‏هاى اعتقادى ، اخلاقى ، عملى ، تاريخى و . . . براى همه پيروان اسلام ، تأكيد دارند ، مانند اين سخن على عليه السلام كه مى‏فرمايد :
اِعلَموا أنَّهُ لَيسَ عَلى‏ أحَدٍ بَعدَ القُرآنِ مِن فاقَةٍ ، و لا لِأَحَدٍ قَبلَ القُرآنِ مِن غِنىً؛ فَاستَشفوهُ مِن أدوائِكُم وَ استَعينوا بِهِ عَلى‏ لَأوائِكُم ؛ فَإِنَّ فيهِ شِفاءً مِن أكبَرِ الدّاءِ؛ و هُوَ الكُفرُ وَ النِّفاقُ ، وَ الغَىُّ وَ الضَّلالُ؛ فَاسأَلُوا اللَّهَ بِهِ ، و تَوَجَّهوا إلَيهِ بِحُبِّهِ ، و لا تَسأَلوا بِهِ خَلقَهُ . . . وَ استَدِلّوهُ عَلى‏ رَبِّكُم ، وَ استَنصِحوهُ عَلى‏ أنفُسِكُم ، وَ اتَّهِموا عَلَيهِ آراءَكُم ، وَ استَغِشّوا فيهِ أهواءَكُم . ^۱
بدانيد كه هيچ كس با داشتن قرآن ، نيازمند نمى‏شود ، و هيچ كس بدون قرآن ، بى‏نياز نخواهد بود . پس درمان دردهاى خود را از قرآن بجوييد و براى سختى‏ها و مشكلات خود ، از آن كمك بگيريد ؛ زيرا درمان بزرگ‏ترين دردها ، يعنى كفر و نفاق و بيراهه‏رَوى و گم‏راهى ، در قرآن است . پس به وسيله آن ، از خداوند مسئلت كنيد ، و با دوست داشتنِ قرآن ، به درگاه خداوند روى آوريد ، و به وسيله قرآن ، از خلق خدا چيزى نخواهيد . . . با قرآن به پروردگارتان راه بريد ، و آن را مشاور خود قرار دهيد ، و

خداست :
إنَّ كِتابَ اللَّهِ عَلى‏ أربَعَةِ أشياءَ: عَلَى العِبارَةِ ، وَ الإِشارَةِ ، وَ اللَّطائِفِ ، وَ الحَقائِقِ؛ فَالعِبارَةُ لِلعَوامِّ ، وَ الإِشارَةُ لِلخَواصِّ ، وَ اللَّطائِفُ لِلأَولِياءِ ، وَ الحَقائِقُ لِلأَنبِياءِ . ^۱
همانا كتاب خدا بر چهار چيز است : بر عبارت ، اشارت ، لطايف و حقايق . عبارت ، براى عوام است ، اشارت براى خواص ، لطايف براى اوليا ، و حقايق براى انبيا .
اينك ، توضيحى در باره هر يك از اين مراتب يا لايه‏هاى (سطوح) معنايى :

يك . سطح عبارات قرآنى‏

سطح نخستِ معنايى قرآن ، چيزى است كه عموم انسان‏ها مى‏توانند از آن ، بهره ببرند و سرمايه لازم براى اين مرحله ، تنها آشنايى با زبان عربى است . در اين مرحله ، همه مى‏توانند از اين كتاب به ميزان ظرفيت و استعداد خود ، بهره‏مند شوند .
به سخن ديگر ، هر كس زبان عربى را بداند و بتواند عبارات قرآن را بفهمد ، به تناسب قدرت درك خود ، مى‏تواند از نورانيت آن ، بهره ببرد ، چنان كه از امير مؤمنان عليه السلام نقل شده كه مى‏فرمايد :
ما جالَسَ هذَا القُرآنَ أحَدٌ إلّا قامَ عَنهُ بِزِيادَةٍ أو نُقصانٍ: زِيادَةٍ فى هُدىً ، أو نُقصانٍ فى عَمىً . ^۲