۴ . جاودانگى‏

يكى از برجسته‏ترين نكاتى كه در احاديث پيامبر صلى اللَّه عليه وآله و اهل بيت عليهم السلام در تبيين جايگاه قرآن در اسلامْ مورد تأكيد قرار گرفته ، تداوم حيات و جاودانگى زندگى اين كتاب آسمانى است . در روايتى از امام باقر عليه السلام آمده است :
إنَّ القُرآنَ حَىٌّ لا يَموتُ ، وَ الآيَةَ حَيَّةٌ لا تَموتُ ، فَلَو كانَتِ الآيَةُ إذا نَزَلَت فِى الأَقوامِ ماتوا ماتَتِ الآيَةُ ، لَماتَ القُرآنُ ، و لكِن هِىَ جارِيَةٌ فِى الباقينَ كَما جَرَت فِى الماضينَ . ^۱
قرآن ، زنده است و نمى‏ميرد ، و آيه‏[هاى آن‏] نيز زنده است و نمى‏ميرد ؛ زيرا اگر آيه‏اى كه در باره اقوامى نازل شده است ، با مُردن آنها مى‏مُرد ، قرآن نيز مُرده بود ؛ بلكه قرآن ، در ميان آيندگان ، جارى است ، همچنان كه در ميان گذشتگان ، جارى بود .
همچنين از امام صادق عليه السلام گزارش شده :
إنَّ القُرآنَ حَىٌّ لَم يَمُت ، و إنَّهُ يَجرى كَما يَجرِى اللَّيلُ وَ النَّهارُ ، و كَما تَجرِى الشَّمسُ وَ القَمَرُ ، و يَجرى عَلى‏ آخِرِنا كَما يَجرى عَلى‏ أوَّلِنا . ^۲
قرآن ، زنده است و نمى‏ميرد و هماره ، [در همه زمان‏ها ]جارى است ، چنان كه شب و روز ، و خورشيد و ماه ، در جريان اند ، و همچنان كه بر اوّلين كسانِ ما جارى بوده ، بر آخرين كسان ما نيز جارى است .

و درياهاى آن ، بوستان‏هاى عدل و آبگيرهاى آن ، پايه‏هاى اسلام و بنيان آن ، و درّه‏هاى حق و دشت‏هاى آن است . دريايى است كه هر چه از آن آب بردارند ، آبش تمام نمى‏شود ، و چشمه‏هايى است كه هر اندازه از آنها آب بكشند ، خشك نمى‏شوند . آبشخورهايى است كه هر اندازه وارد شوندگان از آنها بنوشند ، آبشان كاستى نمى‏گيرد ، و منزلگاه‏هايى است كه مسافران ، راه آنها را گم نمى‏كنند ، و نشانه‏هايى است كه از چشم رهپويان ، پوشيده نمى‏مانَد ، و پُشته‏هايى است كه روندگان ، از آنها نمى‏توانند بگذرند .
خداوند ، آن را سيراب كننده عطشِ دانشوران ، و بهار دل دانايان ، و شاه‏راه نيكان ، و دارويى كه پس از آن ، دردى نمى‏ماند ، و نورى كه هيچ تاريكى‏اى با آن نيست ، و ريسمانى كه گِره‏هايش استوار است ، و قلعه‏اى كه ستيغ آن ، بلند [ و دست نايافتنى‏] است ، و براى كسى كه آن را حامى خويش گيرد ، [ مايه‏] عزّت [ و قدرت‏] ، و براى كسى كه به آن وارد شود ، [ مايه‏] سلامت ، و براى كسى كه از آن پيروى كند ، هدايت ، و براى كسى كه خود را به آن نسبت دهد ، عذر ، و براى كسى كه با آن سخن گويد ، برهان ، و براى كسى كه به وسيله آن ستيزه كند ، گواه ، و براى كسى كه با آن حجّت آورد ، [ مايه‏] پيروزى ، و براى كسى كه به آن عمل كند ، نگه دارنده ، و براى كسى كه آن را به كار وا دارد ، مَركب ، و براى كسى كه نشانه جويد: نشانه ، و براى كسى كه سپر بخواهد ، سپر ، و براى كسى كه فرا بگيرد ، دانش ، و براى كسى كه روايت كند ، خبر ، و براى كسى كه داورى كند ، حكم قرار داده است .