فصل اوّل: لذّتجویی و اعتیاد

۱. نقش لذّتجویی در گرایش به اعتیاد

در صورتی که معنای لذّت‌‌گراییِ یا لذّتجویی را کمی توسعه دهیم،^۱ طیف وسیعی از تحقیقات روان‌شناختی و اجتماعی در حوزة اعتیاد را شامل خواهد شد؛ تحقیقاتی که به نوعی لذّت‌‌گرایی را عامل اصلی گرایش به اعتیاد می‌دانند. هر چند صریحاً با این تعبیر از آن یاد نشده است و یا لزوماً فرد معتاد از ابتدا سوگیریِ منفی به لذّت‌‌ نداشته است، ولی به تدریج به سمت لذّت‌‌گرایی صِرف یا «اصالة اللذّة» کشیده شده است. لذا می‌توان با تبیین نظریة اسلامی در تصحیح برخورد با لذّت‌‌ و امور خوشایند، در مواقع لزوم، تمایل به لذّت‌‌ بردن صِرف را کاهش داد و در پايان به سمت لذّت‌‌‌های جهتدار و مثبت و متعالی سوق داد.
با توجّه به بیان يادشده، بخشی از تحقیقات و نظریه‌های مشهور در زمینة گرایش به اعتیاد، مرتبط با لذّت‌‌گراییِ منفی خواهد بود. از جمله تحقیقاتی که صورت گرفته نشان مي‌دهد همیشه تمایل به دارو به دلیل بیماری و کاهش درد، مورد مصرف قرار نمی‌گیرد؛ بلکه در مواردی نشان دهندة سبک زندگیِ مسرفانه و تجمّل‌گرایانه است. چنان که