117
حکمت نامه سالمند (و اندرزنامه جوان)

۱۸۱.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: هر گاه یکی از شما پیش‏نماز مردم می‏شود، نماز را کوتاه کند که میان آنان، خردسال و بزرگ‏سال و ناتوان و بیمار هست و چون تنها نماز می‏خواند، هر گونه خواست، نماز بخواند.

۱۸۲.صحیح مسلم ـ به نقل از ابو مسعود انصاری ـ: مردی نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و اله آمد و گفت: من به خاطر این که فلانی نماز را طول می‏دهد، در نماز [جماعت] صبح حاضر نمی‏شوم. پس پیامبر صلی الله علیه و اله چنان خشم گرفت که تا آن روز ندیده بودم هنگام موعظه‏ای، آن چنان خشم بگیرد و فرمود: «ای مردم! برخی از شما [مردم را] می‏رانید. هر کدامتان پیش‏نماز مردم شد، نماز را مختصر کند که پشت سرش بزرگ‏سال و ناتوان و حاجتمند است».

۱۸۳.صحیح مسلم ـ به نقل از موسی بن طلحه، در باره عثمان بن ابی العاص ـ: پیامبر صلی الله علیه و اله به وی فرمود: «پیش‏نماز قومت باش».
گفتم:‏ای پیامبر خدا! من در خود، چیزی [مانند تکبّر و عجب] می‏یابم.
پیامبر صلی الله علیه و اله فرمود: «نزدیک بیا». پس مرا جلوی خود نشاند و کف دستش را بر سینه‏ام میان دو پستانم نهاد و آن گاه فرمود: «بچرخ». آن گاه، کف دستش را برپشتم، میان دو شانه‏ام نهاد. سپس فرمود: «پیش‏نماز قومت باش و هر کس پیش‏نماز قومش شد، نماز را کوتاه و سبک کند که میان نمازگزاران، بزرگ‏سال و بیمار و ناتوان و حاجتمند است؛ امّا هر یک از شما که تنها نماز می‏خواند، هر گونه خواست، بخواند».

۱۸۴.صحیح البخاری ـ به نقل از جابر بن عبد اللّٰه ـ: شب، سایه گسترده بود که مردی با دو شتر آبکشی‏اش آمد و آمدنش هم‏زمان با نماز خواندن مُعاذ شد. شترش را رها کرد و به سوی معاذ آمد. او شروع به خواندن سوره بقره یا نساء کرد و آن مرد هم رها کرد و رفت. به آن مرد خبر رسید که معاذ بر او خرده گرفته است. نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و اله آمد و از معاذ شِکوه نمود. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله سه بار فرمود: «ای معاذ! تو سبب کناره‏گیری مردم از نمازی؟! چرا سوره‏هایی [کوتاه] مانند (سَبِّحِ ٱسْمَ رَبِّكَ ٱلْأَعْلَى)، (وَ ٱلشَّمْسِ وَ ضُحَاهَا) دستاو (وَ ٱلَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا) نمی‏خوانی؟ بی گمان، پشت سرت، بزرگ‏سال و ناتوان و حاجتمند نماز می‏خوانند».


حکمت نامه سالمند (و اندرزنامه جوان)
116

۱۸۱.عنه صلی الله علیه و اله: إذا أمَّ أحَدُكُمُ النّاسَ فَليُخَفِّف؛ فَإِنَّ فيهِمُ الصَّغيرَ وَالكَبيرَ وَالضَّعيفَ وَالمَريضَ، فَإِذا صَلّىٰ وَحدَهُ فَليُصَلِّ كَيفَ شاءَ.۱

۱۸۲.صحیح مسلم عن أبي مسعود الأنصاري: جاءَ رَجُلٌ إلىٰ رَسولِ اللّٰهِ صلی الله علیه و اله فَقالَ: إنّي لَأَتَأَخَّرُ عَن صَلاةِ الصُّبحِ مِن أجلِ فُلانٍ مِمّا يُطيلُ بِنا، فما رَأَيتُ النَّبِيَّ صلی الله علیه و اله غَضِبَ في مَوعِظَةٍ قَطُّ أشَدَّ مِمّا غَضِبَ يَومَئِذٍ، فَقالَ: يا أيُّهَا النّاسُ! إِنَّ مِنكُم مُنَفِّرينَ، فَأَيُّكُم أمَّ النّاسَ فَليوجِز، فَإِنَّ مِن وَرائِهِ الكَبيرَ وَالضَّعیفَ وذَا الحاجَةِ.۲

۱۸۳.صحیح مسلم عن موسی بن طلحة عن عثمان بن أبي العاص: إنَّ النَّبِيَّ صلی الله علیه و اله قالَ لَهُ: اُمَّ قَومَكَ.
قالَ: قُلتُ: يا رَسولَ اللّٰهِ، إنّي أجِدُ في نَفسي شَيئاً.
قالَ: ادنُه، فَجَلَّسَني بَينَ يَدَيهِ، ثُمَّ وَضَعَ كَفَّهُ في صَدري بَينَ ثَديَيَّ، ثُمَّ قالَ: تَحَوَّل، فَوَضَعَها في ظَهَري بَينَ كَتِفَيَّ، ثُمَّ قالَ: اُمَّ قَومَكَ، فَمَن أمَّ قَوماً فَليُخَفِّف؛ فَإِنَّ فيهِمُ الكَبيرَ، وإنَّ فيهِمُ المَريضَ، وإنَّ فيهِمُ الضَّعيفَ، وإنَّ فيهِم ذَا الحاجَةِ، وإذا صَلّىٰ أحَدُكُم وَحدَه فَليُصَلِّ كَيفَ شاءَ.۳

۱۸۴.صحیح البخاري عن جابر بن عبد اللّٰه: أقبَلَ رَجُلٌ بناضِحَينِ وقَد جَنَحَ اللَّيلُ، فوافَقَ مُعاذاً يُصَلّی، فَتَركَ ناضِحَهُ۴ وأقبَلَ إلىٰ مُعاذٍ، فَقَرَأَ بسورَةِ البَقَرَةِ أو النِّساءِ، فَانطَلَقَ الرَّجُلُ وبَلَغَه أنَّ مُعاذاً نالَ مِنهُ، فَأَتَى النَّبِيَّ صلی الله علیه و اله فَشَكا إلَيهِ مُعاذاً، فَقالَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و اله: يا مُعاذُ، أفَتّانٌ أنتَ ـ أو فاتِنٌ ـ ثَلاثَ مِرارٍ، فَلولا صَلَّيتَ بِـ (سَبِّحِ ٱسْمَ رَبِّكَ ٱلْأَعْلَى)۵ (وَ ٱلشَّمْسِ وَ ضُحَاهَا)۶ (وَ ٱلَّيْلِ إِذَا يَغْشَىٰ۷ فَإِنَّهُ يُصَلّي وَراءَكَ الكَبيرُ وَالضَّعيفُ وذُو الحاجَةِ.۸

1.. صحيح مسلم: ج۱ ص۳۴۱ ح۱۸۳.

2.. صحيح مسلم: ج۱ ص۳۴۰ ح۱۸۲.

3.. صحيح مسلم: ج۱ ص۳۴۱ ح۱۸۶.

4.. کذا في المصدر، وفي مصادر اُخری متعدّدة أوردت الحدیث،‌جاﺀ فیها: «ناضحیه» بدل «ناضحه».

5.. الأعلی: ۱.

6.. الشمس: ۱.

7.. اللیل: ۱.

8.. صحیح البخاري: ج۱ ص۲۴۹ ح۶۷۳.

  • نام منبع :
    حکمت نامه سالمند (و اندرزنامه جوان)
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری محمدحسین صالح آبادی؛ مترجم: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4594
صفحه از 362
پرینت  ارسال به