فصل چهارم: بغداد (كاظمين)
بَغداد، بزرگترين شهر عراق، مركز استان بغداد و پايتخت اين كشور است كه در مركز آن قرار دارد. اين شهر را دومين شهر بزرگ جنوب غرب آسيا دانستهاند.۱
شهر تيسفون، پايتخت ساسانيان، در نزديكى بغداد امروزى قرار داشت. رود دجله، بغداد را به دو نيم تقسيم مىكند كه نيمه شرقى به نام «رَصافه» و نيمه غربى به نام «كرخ» معروف هستند.
منطقههاى شهر بغداد عبارتاند از: اعظميه، كرخ، كرّاده، كاظمين، منصور، شهرك صدر، رشيد، رصافه و نيسان. اين شهر، از سوى منصور دوانيقى در سال ۱۴۵ ق (۷۶۵ ـ ۷۶۶ م)، بنا نهاده شد و نامش را «مدينه السلام» گذاشت و پايتخت حكومتىِ خويش را به آن جا منتقل كرد.
بغداد، نامهاى ديگرى از جمله: مدينه المنصور، مدينه الخلفاء، الزوراء، داشته است. اين شهر تا سال ۲۶۲ ق، پايتخت چندين خليفه عبّاسى (منصور، مهدى، هارون، امين و مأمون) بود ؛ امّا معتصم، پايتخت خود را به سامرا منتقل كرد.
در سال ۲۷۱ ق، بغداد مجددا پايتخت شد و پس از آن، در سالهاى ۶۳۷ ق، به