21
فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر

در پايان، توجه به چند نكته ضرورى است:

۱. رعايت آداب ياد شده براى زيارت همه معصومان عليهم‏السلام شايسته است. البته زيارت امام حسين عليه‏السلام آداب خاصى دارد كه در باب دومِ فصل سوم خواهد آمد.۱

۲. آداب، زيارت‏ها و دعاهايى را كه در اين كتاب و ساير منابع آمده، در صورتى مى‏توان به قصد ورود از شارع مقدس انجام داد كه افزون بر داشتن منبع معتبر۲، با سند معتبر نيز از معصوم عليهم‏السلام نقل شده باشند. از اين رو، با توجّه به اين كه برخى از موارد، ممكن است شرايط لازم براى انتساب به معصوم عليهم‏السلام را دارا نباشند، شايسته است كه زيارت‏نامه‏ها به قصد رجاء خوانده شوند واعمال مرتبط با آنها نيز به قصد رجا، به جا آورده شوند.

۳. بوسيدن عتبه حرم امامان عليهم‏السلام از آداب زيارت محسوب نمى‏شود ؛ بلكه بر اساس توضيحاتى كه ارائه خواهد شد، انجام دادن آن، شايسته به نظر نمى‏رسد.۳

۴. برخى از آدابى كه در روايات آمده، مانند: «انداختن خود روى قبر» ناظر به دوران صدور روايات است كه رعايت اين آداب، امكان‏پذير بوده و ما براى اين كه در نقل روايات تصرّفى نكرده باشيم، آنها را ذكر كرده‏ايم ؛ ولى بديهى است كه امروزه رعايت اين‏گونه آداب، امكان‏پذير نيست. ادب سيزدهم را نيز مى‏توان از اين جمله آداب به حساب آورد.

1.. ر . ك : ص ۱۹۸ .

2.. منابع معتبر در حوزه‏هاى گوناگون ، ويژگى‏هاى متفاوت دارند . بدين جهت ارزيابى منابع معتبر احاديث فقهى با منابع معتبر روايات اعتقادى و يا تاريخى و ادعيه تفاوت دارد .

3.. ر . ك : ص ۷۹ پانوشت ۲ و ص ۸۳ پانوشت ۱ و ص ۲۰۸ آسيب‏شناسى زيارت .


فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر
20

ششم: زيارت كردن به روشى كه در روايات اهل بيت عليهم‏السلام سفارش شده است وپرهيز از اقدامات سليقه‏اى به ويژه كارهايى كه موجب وهن مذهب است.

هفتم: حضور قلب در حدّ توان، در تمام مراحل زيارت، و نيز توبه از گناه و درخواست آمرزش و دور ماندن از گناه.

هشتم: خواندن دو ركعت نماز، پس از زيارت. اگر زائر قبر پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است، در روضه نبوى نماز بخواند و اگر زائر يكى از امامان عليهم‏السلام است، در بالاى سر بخواند. اگر دو ركعت نماز را در مسجد زيارتگاه هم بخواند، جايز است.۱

نهم: دعا كردن پس از نماز زيارت، با دعاهاى سفارش شده، و آنچه به مصلحت دين و دنياى خود و درخواست كنندگان دعا، و عموم جامعه اسلامى است.

دهم: تلاوت آياتى از قرآن در كنار ضريح و اهداى آن به زيارت‏شونده.

يازدهم: هر گاه زائر، پس از زيارت، به اقامتگاهش باز گشت، مستحب است تا هنگامى كه در آن شهر است، به زيارت برود و به همان يك زيارت، بسنده نكند و وقتى كه زمان بازگشت به وطنش فرا رسيد، با دعاهاى سفارش شده توسّط اهل بيت عليهم‏السلام، دعا كند و وداع گويد. نيز از خدا بخواهد كه بار ديگر براى زيارت، باز گردد.

دوازدهم: وقتى زيارت انجام شد، براى بزرگداشت حرمت حرم و حفظ شدّت اشتياق، با شتاب، از محل، خارج شود.

سيزدهم: روايت شده كه زائر، به پشت، حركت كند تا دور شود و از ديده‏ها پنهان گردد۲.۳

1.. از ديرباز ، چنين بوده كه بخشى از فضاى پيرامون مرقد مطهّر را به عنوان مسجد مى‏ساخته‏اند . منظور ازمسجد زيارتگاه ، همين بخش از حرم است كه همه احكام و ويژگى‏هاى مسجد را دارد .

2.. ر . ك : ص ۴۹ (فصل يكم / باب سوم / زيارت دوم : فرحة الغرى) و ص ۲۱۹ (فصل سوم / باب سوم /زيارت دوم : مصباح المتهجّد) و ص ۳۷۷ (فصل چهارم / باب پنجم / وداع كاظمين : مصباح الزائر) و ... .

3.. ر . ك : الدروس : ج ۱ ص ۴۳۸ ـ ۴۳۶ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 28226
صفحه از 510
پرینت  ارسال به