شده است^۱ كه اصلى‏ترين دليل استقبال امام حسين عليه‏السلام از شهادت، جهل‏زُدايى از جامعه اسلامى است. نكته قابل توجّه، اين است كه اين دليل، ضمن زيارت اربعين امام حسين عليه‏السلام، از امام صادق عليه‏السلام گزارش شده است:

وبَذَلَ مُهجَتَهُ فيكَ، لِيَستَنقِذَ عِبادَكَ مِنَ الجَهالَةِ، وحَيرَةِ الضَّلالَةِ.^۲

و خونش را به خاطر تو بذل كرد تا بندگانت را از جهالت و سرگردانىِ گم‏راهى، بيرون آورد.

بنا بر اين، حكمت تعيين آن همه فضيلت و بركت براى زيارت امام حسين عليه‏السلام، اين است كه زيارت امام عليه‏السلام (همراه با آدابى كه بدانها اشاره خواهيم كرد)، همانند عزادارى هدفمند براى ايشان، نقشى بى بديل در زنده نگه داشتن مكتب شهادت و فرهنگ اصيل عاشورا ايفا مى‏كند، و زمينه‏ساز حكومت جهانى اسلام به رهبرى خاندان رسالت است ؛ امّا زيارت ديگر اهل بيت عليهم‏السلام، نمى‏تواند چنين نقشى را در جامعه ايفا نمايد.^۳

روايات بسيارى از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و اهل بيت عليهم‏السلام در باره فضيلت زيارت امام حسين عليه‏السلام وتأكيد بر استمرار آن، و نهى از ترك زيارت و بيان آثار و بركات زيارت ايشان رسيده است كه در اين جا به چند نمونه اشاره مى‏كنيم:^۴

از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نقل شده كه خطاب به امام على عليه‏السلام مى‏فرمايد: خداوند، قبر تو و قبر فرزندانت را مكان‏هايى از بهشت، قرار داده است.... هر كس قبور شما را زيارت كند، برابر با هفتاد حج پس از حَجّة الإسلام (حجّ تمتّع)، پاداش دارد، و از گناهانش بيرون مى‏رود تا آن كه چون از زيارت شما باز گردد، مانند روزى مى‏شود كه از مادر، زاده شده است. پس اوليا و دوستدارانت را به نعمت جاودان [بهشت]مژده و

احترام ويژه‏اى قائل اند و وى، مشمول دعاى اهل بيت عليهم‏السلام و فرشتگان است. خداوند متعال، گناهان زائر امام حسين عليه‏السلام را مى‏بخشد، عمرش را طولانى مى‏كند، روزى‏اش را فراوان مى‏گردانَد، غمش را زائل مى‏سازد، قلبش را شاد مى‏نمايد، گناهانش را به عمل صالح تبديل مى‏كند و اگر بدبخت باشد، او را خوش‏بخت مى‏نمايد، پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، براى او شفاعت مى‏كند و به او نيز اجازه شفاعت كردنِ ديگران داده مى‏شود، با حسين بن على عليه‏السلام محشور مى‏گردد و در بهشت، همنشين اهل بيت عليهم‏السلام خواهد بود و در نهايت، بايد گفت: فضايل و بركات زيارت امام حسين عليه‏السلام، غير قابل شمارش اند.

بركات زيارت سيّد الشهدا عليه‏السلام، به حدّى است كه نه تنها اهل زمين، بلكه آسمانيان و فرشتگان مقرّب الهى و ارواح پاك پيامبران و صدّيقان، پيوسته به زيارت او مى‏آيند و از بركات مزارش بهره مى‏برند.

حكمتِ اين همه فضيلت و بركت ؟

مسئله مهم در اين جا، اين است كه حكمت اين همه فضيلت (ثواب) و بركتى كه براى زيارت امام حسين عليه‏السلام گزارش شده، چيست ؟ و چرا زيارت ديگر اهل بيت عليهم‏السلام، حتّى زيارت جدّش پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و پدرش امير مؤمنان عليه‏السلام ـ كه از جايگاه والاترى برخوردارند ـ، تا اين حد، مورد توصيه و تأكيد، قرار نگرفته است ؟

بايد دانست كه در احاديث اهل بيت عليهم‏السلام، ملاكِ توصيه و تشويق به زيارت، ميزان تأثيرگذارى آن است و بر اين مبنا، حكمتِ اين همه فضيلت و بركتى را كه براى زيارت امام حسين عليه‏السلام گزارش شده، بايد در نقش آن در سازندگى جامعه توحيدى جستجو كرد.

به بيان روشن‏تر، حكمت زيارت سيّد الشهدا عليه‏السلام، با حكمت تداوم عزادارى براى او و حكمت شهادتش، يكى است. در دانش‏نامه امام حسين عليه‏السلام توضيح داده