15
فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر

نيز در روايت ديگرى از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمده است:

هر كس به ديدار عالِمى برود، گويى مرا زيارت كرده است.۱

گفتنى است كه در آداب زيارت (ديد و بازديد) در اسلام، بويژه در باره خويشاوندان، افزون بر ديدار، بر نيكى كردن و هديه دادن نيز تأكيد شده است.۲

زيارتِ ارواح

از نظر اسلام، انسان، پس از مرگ نيز داراى حيات برزخى است. از اين رو، زيارت اموات، ديدار با بدن‏هاى پوسيده و بى‏جان نيست ؛ بلكه زيارت ارواحى است كه در عالم برزخ، زندگى مى‏كنند و از ديدار با آنها، شاد مى‏گردند و ارتباط با آنان، عبرت‏آموز، و در زندگى مادّى و معنوى انسان، مؤثّر است. برترين شاگرد مكتب خاتم الأنبيا، امام على عليه‏السلام، در باره برخى از آثار و بركات زيارت اموات چنين مى‏فرمايد:

به زيارت مردگانتان برويد، كه آنها با زيارت شما خوش‏حال مى‏شوند. انسان، در نزد قبر پدر و مادرش، پس از آن كه برايشان دعا كرد، حاجتش را بخواهد.۳

سيره پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ۴ نيز گواه اهمّيت زيارت اموات و تشويق به اين كار مفيد و سازنده است. در صحيح مسلم آمده:

پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، در آن شب‏هايى كه [از ميان همسرانش] نوبت با عايشه بود، در اواخر شب،

1.. الفردوس : ج ۵ ص ۴۸۵ ح ۸۸۳۹ .

2.. ر . ك : دانش‏نامه ميزان الحكمة با ترجمه فارسى : ج ۴ ذيل «الرَّحِم خويشاوندى » .

3.. الخصال : ص ۶۱۸ ح ۱۰ ، الكافى : ج ۳ ص ۲۳۰ ح ۱۰ ، بحار الأنوار : ج ۱۰ ص ۹۷ ح ۱ .

4.. رواياتى كه دلالت بر جواز و استحباب زيارت قبور دارند ، در منابع اهل سنّت ، فراوان‏اند. براى نمونه ، ر . ك : صحيح مسلم : ج ۲ ص ۶۷۱ ح ۱۰۵ و ۱۰۶ و۱۰۷ ، سنن أبى داوود : ج ۳ ص۲۱۸ ح ۳۲۳۴و ۳۲۲۵ ، سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۵۰۰ ح ۱۵۷۰ و ص ۵۰۱ ح ۱۵۷۱ ، السنن الكبرى ، بيهقى : ج ۴ ص ۱۳۱ ح ۷۲۰۷ . بر پايه اين روايات معتبر ، اهل سنّت ، مانند پيروان اهل بيت عليهم‏السلام معتقد به استحباب زيارت قبورند . تنها فرقه وهّابيت است كه با شبهه‏هاى واهى ، زيارت قبور را زير سؤال مى‏برد .


فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر
14

زيارت از نگاه اسلام

اسلام ـ كه آيين فطرت است ـ، به موضوع زيارت، توجّه ويژه‏اى دارد. احاديث اسلامى، به منظور بهره‏گيرى هر چه بيشتر از اين زمينه فطرى انسان‏ها در جهت رشد و شكوفايى انسانيت و سازندگى جامعه آرمانى، ره‏نمودهاى ارزنده‏اى در باره زيارت، ارائه كرده‏اند.

نكته شايان توجّه اين كه با تأمّل در احاديث پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و اهل بيت عليهم‏السلام، معلوم مى‏شود كه معيار توصيه و تشويق آنان به زيارت، ميزان تأثير و نقش آن در سازندگى فردى و اجتماعى است و بدين سان، هر چه زيارت براى ساختن جامعه توحيدى سودمندتر باشد، انجام دادن آن، بيشتر مورد تأكيد است و بر اين اساس، زيارتِ: خويشاوندان، اهل ايمان، دانشمندان، اولياى الهى و بويژه خاندان خاتم انبيا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، در زمان حياتشان و پس از آن، توصيه شده است.

زيارت اهل ايمان

زيارت اهل ايمان، به قدرى در سازندگى فردى و اجتماعى انسان، مؤثّر است كه در برخى از روايات، هم‏سنگ زيارت خداوند متعال و يا زيارت پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله شمرده شده است. در حديث نبوى آمده:

هر كس از برادر مؤمنش در خانه او، بدون نياز بردن به نزد وى، ديدار كند، از زائران خدا شمرده مى‏شود و بر خداوند است كه زائرش را احترام كند.۱

و در حديثى ديگر از ايشان روايت شده است كه فرمود:

هر كس براى ديدن برادر [مؤمن] خود به خانه او برود، خداوند عز و جل به او مى‏گويد: «تو ميهمان و زائر منى. پذيرايىِ تو، به عهده من است و من به خاطر اين كه او را دوست دارى، بهشت را بر تو واجب كردم».۲

1.. رسائل الشهيد الثانى : ص ۳۳۱ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۱۹۲ .

2.. الكافى : ج ۲ ص ۱۷۷ ح ۶ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 27935
صفحه از 510
پرینت  ارسال به