درآمد

واژه «زيارت»، از ريشه «زَور»، به معناى ميل كردن به چيزى و روى‏گردانى از چيزى ديگر است. از اين رو، ديدارهايى كه داراى اين ويژگى باشند، زيارت ناميده مى‏شوند.^۱ گفتنى است كه معناى عرفى «زيارت» نيز ريشه در اصل لغوى آن، يعنى ميل و عدول دارد. بنا بر اين، مفهوم واژه «زيارت»، با معناى واژه‏هايى مانند: «رؤيت»، «مشاهده» و «إبصار»، متفاوت است ؛ زيرا در اين واژه‏ها، تنها مفهوم ديدار حضورى منظور است ؛ ولى در واژه «زيارت»، علاوه بر اين، ميل و محبّت و اُنس زائر با مزور و اِكرام وتعظيم او نيز مورد توجّه است.

ريشه‏يابى زيارت در فطرت

انسان، ذاتا موجودى اجتماعى است كه با همنوع خود، اُنس مى‏گيرد و پيوند برقرار مى‏نمايد. از اين رو، ديدار همراه با ميل و محبّت انسان‏ها با يكديگر، ريشه در فطرت آنها دارد و زيارت، در واقع، تأمين‏كننده بخشى از نيازهاى فطرى انسان است.

اين نياز فطرى، پس از مرگ محبوب انسان نيز ادامه دارد، هر چند از شدّت آن، كاسته مى‏گردد. به دليل همين نياز فطرى، در ميان همه اقوام و ملل جهان، كمابيش زيارت قبور نزديكان و دوستان، مرسوم است.

سيّد روح اللّه‏ سيّد طبايى كه تكميل نهايى اين فرهنگ‏نامه، با مساعدت آنها تحقّق يافت، صميمانه سپاس‏گزارى نمايم، و از خداوند سبحان براى همه آنان، پاداشى در خور فضلش مسئلت دارم.

ربّنا تقبّل منّا و ارزقنا فى الدنيا زيارة محمّد و آله و فى الآخرة شفاعتهم، إنّك أنت السميع العليم.

محمّدى رى‏شهرى

هفتم آبان ماه ۱۳۹۳

چهارم محرم ۱۴۳۶