هدفمند و دارای برنامه است. این افراد باور دارند که زندگی سعادتمندانه تنها در چارچوب برنامهای امکان دارد که از سوی خالق آنان، تدوین شده است. از این رو، عقل و اندیشه، ایشان را به دینداری راهنمایی میکند. امام صادق علیه السلام در این باره میفرماید:
۰.مَن کَانَ عاقِلًا کانَ لَهُ دِینٌ وَ مَن کانَ لَهُ دِینٌ دَخَلَ الجَنَّةَ.۱
۰.کسی که خردمند باشد، دیندار است و کسی که دیندار باشد، به بهشت میرود.
دینداری، مسیری است که عقل برای انسان ترسیم میکند و سرانجامِ انسانی که با چراغ عقل حرکت کند، به دین و ایمان میانجامد. چنین فردی برنامه دین را در زندگی پیاده میکند و به سعادتمندی همیشگی دست مییابد.
در هم تنیدگیِ عقل و ایمان
خردورزی و ایمان، دو رشته در هم تنیده اند که از یکدیگر جدا نمیشوند. در حدیث است مردی نصرانی از اهل نجران که در نزد مردم به اندیشهوری شناخته میشد، به مدینه آمد. او مردی سخنور بود و وقار و هیبتی داشت که مردم با دیدن او به شگفت آمدند. یکی از اصحاب با تعجّب به پیامبر خدا صلی الله علیه و اله گفت: «چه قدر این نصرانی، خردمند است!». پیامبر صلی الله علیه و اله بر آن گوینده نهیب زد و فرمود:
۰.مَه إِنَّ العَاقِلَ مَن وَحَّدَ اللَّهَ وَ عَمِلَ بِطَاعَتِهِ.۲
۰.خاموش! خردمند، کسی است که خدای را یگانه بداند و طاعت او را به جای آورد.
همراهی عقل و ایمان، به گونهای است که هر جا به پیام عقل توجّه شود، دین و ایمان در پی آن خواهد آمد. گرایش به دین و ایمان، نشانه خردمندی است و کسی که خردورزی در پیش گیرد، جز ایمان، راهی نمیپوید. امیر مؤمنان علیه السلام در حدیث ارزشمندی که در منابع معتبر آمده است، همراهی عقل و دین را چنین بیان فرموده است:
۰.هَبَطَ جَبرَئِیلُ عَلَى آدَمَ علیه السلام فَقَالَ: یَا آدَمُ إنِّی اُمِرتُ أن اُخَیِّرَکَ واحِدَةً مِن ثَلاثٍ