381
ایمان در قرآن

فرزندان، صادق و وفادار باشند و وعده‌های دروغین را ابزاری برای رهایی از خواسته‌های آنها قرار ندهند؛ زیرا وفا نکردن به چنین وعده‌هایی، آثار نامناسبی در شخصیت آنها بر جا می‌گذارد. کودک، روزیِ خود را تنها در دست والدین می‌داند و به پدر و مادر، از دیدِ روزی‌ دهنده می‌نگرد. زمانی که با وعده‌های دروغین آنها رو به رو می‌شود، در ذهن او آثار نامطلوبی نسبت به روز‌ی‌ دهنده حقیقی بر جای می‌ماند و در آینده از نظر توحیدی با مشکل مواجه می‌شود. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در این زمینه می‌فرماید:

۰.أحِبُّوا الصِّبیانَ وَ ارحَمُوهُم وَ إذا وَعَدتُمُوهُم شَیئاً فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم لا یَدرُونَ إلَّا أنَّکُم تَرزُقُونَهُم.۱

۰.کودکان را دوست بدارید و با آنان مهربان باشید و هر گاه چیزی به آنان وعده دادید، برایشان وفا کنید؛ زیرا آنها شما را روزی دهنده خود می‌دانند.

بر این اساس، پدر و مادر در وعده‌هایی که به کودکان خود می‌دهند، باید در نهایت راستی و صداقت عمل کنند و هرگز خارج از توان، به آنها قول ندهند. زمانی که پدر و مادر، فرزندان خود را با وعده دروغ سرگرم می‌سازند، در پرونده اعمال، برایشان دروغ نوشته می‌شود.

عبد‌ اللّٰه بن عامر می‌گوید: روزی پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در خانه ما نشسته بود. مادرم مرا صدا زد و گفت: بیا به تو چیزی بدهم. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله به او فرمود: «می‌خواهی چه به او بدهی؟». گفت: می‌خواهم خرمایی به او بدهم. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله به مادرم فرمود:

۰.أما إنَّکِ لَو لَم تُعطِهِ شَیئاً کُتِبَت عَلَیکِ کِذبَةٌ.۲

۰.بدان که اگر چیزی به او ندهی، یک دروغ برایت نوشته می‌شود.

این حکایت، نشان ‌دهنده اهمّیت وفاداری به عهد و پیمان است. کسی که در امور روزمرّه، به فرزند خود و عده‌ای دهد که به آن عمل نمی‌کند، در پیشگاه خداوند «دروغگو»

1.. الکافی: ج ۶ ص ۵۰ ح ۳.

2.. سنن أبی‌ داوود: ج ۲ ص ۴۷۵ ح ۴۹۹۱.


ایمان در قرآن
380

کسی که به خدا ایمان بیاورد و نور ایمان، دل و جانش را روشن سازد، به پیمان‌های خود وفادار می‌ماند. وفاداری به عهد و پیمان، از ویژگی‌هایی است که دینداری با آنها شناخته می‌شود و معیار واقعی شناسایی مؤمن به شمار می‌رود. بر اساس تعالیم دینی، کسی که به قول و قرار خود بی‌تفاوت باشد و در پیمانداری سستی ورزد، شایسته است در دین و ایمانش تردید شود، چنان که پیامبر خدا صلی الله علیه و اله می‌فرماید:

۰.لا دِینَ لِمَن لا عَهدَ لَه‏.۱

۰.کسی که پیماندار نباشد، دین ندارد.

از نگاه پیامبر صلی الله علیه و اله، خوش‌قولی، نشانه ایمان است:

۰.حُسنُ العَهدِ مِنَ الإیمان‏.۲

۰.خوش‌قولی، از ایمان است.

امیر مؤمنان علیه السلام نیز در این باره می‌فرماید:

۰.ما أیقَنَ بِاللَّهِ مَن لَم یَرعَ عُهُودَهُ وَ ذِمَّتَهُ.۳

۰.به خدا یقین ندارد کسی که پیمان‌ها و زنهار خود را رعایت نکند.

اهل ایمان، به هر پیمانی که نسبت به دیگران بر عهده گیرند، وفا می‌کنند و عهدشکنی در قاموس زندگی آنها وجود ندارد. حتّی به وعده‌های کوچک و نیز تعهّداتی که در برابر دشمن به گردن گرفته باشند، پایبند می‌مانند و از مسئولیت آن نمی‌گریزند.

از نگاه احادیث، استفاده ابزاری از عهد و پیمان، در هیچ شرایطی جایز نیست و مسلمان نباید قول و قرار دروغین را وسیله رهایی از بن‌بست‌های زندگی قرار دهد. اهمّیت مطلب، به اندازه‌ای است که در برخی احادیث، بر لزوم وفاداری به پیمان و وعده‌ای که به کودک داده می‌شود، تأکید شده است. بر اساس آموزه‌های اسلامی، والدین باید در وعده‌های خود به

1.. مسند ابن حنبل: ج ۳ ص ۱۳۵.

2.. تحف العقول: ص ۴۸.

3.. غرر الحکم: ج ۶ ص ۷۴ ح ۹۵۷۷.

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 125302
صفحه از 436
پرینت  ارسال به