ایمان را پیدا نمی‌کنند و به زودی، گوهر ایمان را از دست می‌دهند. قرآن کریم، مؤمنانی را که کردارشان با گفتارشان همسویی ندارد، سرزنش می‌کند و این مسئله را امری ناپسند در نزد پروردگار می‌شمارد:
۰.(یا أیُّها الَّذینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفعَلُونَ * کَبُرَ مَقتاً عِندَ اللهِ أن تَقُولُوا ما لا تَفعَلُون.۱
۰.اى کسانى که ایمان آوردهاید! چرا چیزى را مىگویید که عمل نمىکنید [و به قصد تخلّف، وعده مىدهید]؟ * در نزد خدا بسیار مبغوض است که چیزى را بگویید که به جا نمىآورید).
در پیشگاه خداوند، ناهمسویی کردار و گفتار، امری ناپسند است و خداوند خوش نمی‌دارد که مؤمن چیزی بگوید که به آن عمل نمی‌کند. به همین دلیل در احادیث، بر رابطه نزدیک ایمان و عمل، تأکید شده و عمل، جزء ایمان دانسته شده است. محمّد بن مسلم از امام صادق علیه السلام پرسید: آیا عمل، جزء ایمان است؟ امام علیه السلام فرمود:
۰.نَعَم الإیمانُ لا یَکُونُ إلّا بِعَمَلٍ وَ العَمَلُ مِنهُ وَ لا یَثبُتُ الإیمانُ إلّا بِعَمَلٍ.۲
۰.آری، ایمان جز با عمل نیست و عمل، جزء ایمان است. ایمان جز با عمل، پایدار نمی‌شود.
بر این اساس، ایمان، با شهادت زبانی و گفتار به دست نمی‌آید؛ بلکه کردار، جزء ایمان است و ایمان جز با کردار شایسته حاصل نمی‌شود. در حقیقت، ایمان گفتاری چنانچه با عمل صالح همراه نباشد، پایدار نمی‌ماند و از دست می‌رود.
پس شرط پایداری ایمان، عمل کردن به مقتضای ایمان است. همه آنچه در قرآن و احادیث، به عنوان عوامل مؤثّر در پایداری ایمان بیان شده، به این مطلب باز می‌گردند و در حقیقت، توضیح و تبیین آن به شمار می‌آیند. بنا بر این، عوامل پایداری ایمان در نگاه قرآن را می‌توان در کردار مناسب ایمان خلاصه کرد. پیام سایر عوامل، چیزی جز عمل شایسته بر اساس مقتضای ایمان نیست. با توجّه به این که در آیات و احادیث به صورت مستقل به این عوامل پرداخته شده است، در این قسمت به بیان آنها می‌پردازیم:
