691
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

اجتماعی او به دست می‏آید. داشتن کنترل در زندگی، چالشی است که انسان تا آخر عمر با آن روبه‌روست. این جنبه از بهزیستی بر این نکته تأکید دارد که برای ایجاد و حفظ محیط کاری و خانوادگی مطلوب هر شخصی، همواره به نیروی خلّاقه او احتیاج است. چنین محیطی است که برای فرد و اطرافیانش بهترین‏‏ها را به همراه دارد و زمانی که در چنین محیطی قرار داریم، متوجّه می‏شویم که تسلّط، قوی‏‏ترین نیرو و توانایی انسان است.

۵. خود‏مختاری: به فردی خودمختار می‏گویند که بتواند بر اساس معیارها و عقاید خویش عمل و زندگی کند، حتّی اگر برخلاف عقاید و رسوم پذیرفته شده در جامعه باشد. جانگ، تأکید می‏کند که انسانِ کاملاً رشد‏یافته و خودشکوفا، کسی است که از هرگونه قرارداد اجتماعی و سنن رهاست. به نظر می‏رسد این وجه از بهزیستی، کاملاً مفهوم فضیلت غربی را می‏رساند که در آن، فرد برای رسیدن به خودمختاری و انتخاب شیوه زندگی بر اساس خواسته‏ها و دیدگاه شخصی و درونی خویش، کاملاً انزواطلب می‏شود و حتّی برخی از ننگ‏ها را می‏پذیرد. بنا بر این، فردی که چنین روشی را برای زندگی بر می‏گزیند، توانایی زندگی در تنهایی و بی کسی را دارد. چنین طرز زندگی‏ای هم شجاعت و هم تنهایی را می‏طلبد.

۶. روابط مثبت با دیگران: این ویژگی، عبارت است از توانایی برقراری روابط نزدیک و صمیمی با دیگران و اشتیاق برای برقراری چنین رابطه‏ای و نیز عشق ورزیدن به دیگران. این جنبه اجتماعی ـ‏ ارتباطی بهزیستی، در بر گیرنده بالا و پایین شدن‏های روابط و تعاملات اجتماعی و بین فردی است، به این معنا که روابط می‏تواند از یک رابطه شدیداً عاشقانه و صمیمی تا روابطی پُر از مشکل و ناراحتی، در نوسان باشد. تجزیه و تحلیل عمیق‏تر روابط صمیمانه، یا در حقیقت، آمیخته‏ای از احساسات مثبت و منفی افراد نسبت به یکدیگر و چگونگی درهم آمیختن این دو احساس متضاد، چیزی است که ما برای درک بهتر عملکرد‏های فردی به دنبالش هستیم.

خلاصه این که، عدم وجود حوادث و احساسات نامطلوب، عامل خوش‏بختی نیست؛ بلکه نحوه کنار آمدن با این مسائل ناگوار و چگونگی برخورد با آنهاست که تعیین ‏کننده بهزیستی فرد است.


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
690

عوامل یکپارچگی خود، رسیدن به آرامش در عین وجود پیروزی‏‏ها و شکست‏‏ها و ناامیدی‏های گذشته است. چنین خودپذیری بالایی، بر اساس خودسنجی واقع‏بینانه، آگاهی از اشتباهات و محدودیت‏های خود، و عشق نسبت به خود و دیگران، بنا شده است.

۲. هدف و جهتگیری در زندگی: توانایی پیدا کردن معنا و جهتگیری در زندگی، و داشتن هدف و دنبال کردن آنها ـ‏ که تمامی اینها در تقابل با خوش‏بختی قرار دارند ـ‏،‏ از وجوه مهمّ بهزیستی هستند. اوّلین و روشن‏‏ترین نظریه در مورد هدفمند بودن در زندگی را فرانکل ارائه داده است. فرانکل، سه سال بسیار سخت را در اردوگاه نازی‏‏ها گذراند و در طول این سال‏‏ها با داشتن اهداف خویش زنده ماند. دید او نسبت به ارتقای سطح زندگی، و اهداف و معنای زندگی، آن قدر عمیق بود که توانست در سال‏های پس از آزادی‏اش، روشی از روان‏درمانی (معنادرمانی) را برای کمک به همنوعانش در یافتن معنایی در زندگی پیدا کند. با استفاده از این روش، افراد می‏توانند در مقابل سختی‏‏ها و رنج‏‏ها پایداری کنند.

۳. رشد شخصی: توان شکوفا ساختن کلّیه نیرو‏‏ها و استعداد‏های خود و پرورش و به دست آوردن توانایی‏های جدید را که مستلزم روبه رو شدن با شرایط سخت و مشکلات است، «رشد شخصی» می‏نامند؛ زیرا روبه روشدن با این شرایط باعث می‏شود که فرد، نیرو‏های درونی خویش را بجوید و توانایی‏های جدیدی به دست آوَرَد. چه زمانی بیشترین احتمال یافتن این نیروها می‏رود؟ زمانی که فرد، تحت فشار است، این استعدادها مکرّراً کشف می‏شوند و قدرت خود در تغییر شرایط را نشان می‏دهند. خودشکوفایی انسان‏‏ها در طی چالش‏‏ها و شرایط نامطلوب، بیانگر توانایی روانیِ انسان در کنار آمدن با مشکلات، تحمّل بسیاری از سختی‏‏ها و برگشت به حالت طبیعی پس از پشت سر گذاشتن آن و پیشرفت پس از گذر از موانع است.

۴. تسلّط بر محیط: یکی دیگر از کلید‏های رسیدن به بهزیستی، تحت کنترل داشتن جهان پیرامون است. یعنی هر کسی باید بتواند تا حدّ زیادی بر زندگی و محیط اطرافش تسلّط و احاطه داشته باشد و این کار، در گرو این است که فرد، محیطش را مطابق خصوصیات و نیاز‏های فردی خود شکل دهد و بتواند آن را به همان شکل نگه دارد. چنین تسلّط و احاطه‏ای تنها با تلاش‏‏ها و عملکرد خود فرد، و در متن کار، خانواده و زندگی

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 68965
صفحه از 839
پرینت  ارسال به