677
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

تعطیلات و گردشگری۱ و کار داوطلبانه،۲ بررسی نموده است.

وی به ویژه در باره موسیقی و دیگر هنرها ــ که به لذّت‏های ذهن مربوط می‏شوند ـ معتقد است که نواختن موسیقیِ نشاط‏آور، از آسان‏ترین روش‏های ایجاد خُلق مثبت است، هر چند نه نیاز زیستی‏ ـ شناختی را ارضا می‏کند و نه گوش دادن به آن، ارزش بقا و زنده ماندن دارد؛ ولی در عین حال، هیجان‏های شدید و عمیق تولید می‏کند. البته وی مذهب را نیز در همین گروه قرار می‏دهد و معتقد است که مذهب نیز حالات خُلقی مشابهی ایجاد می‏کند.۳ این شاید بدان جهت باشد که مراد وی از مذهب، بیشتر شرکت در مراسم کلیساست که با خواندن سرودهای مذهبی همراه است. وی در باره اثر مذهب، فصل مستقلّی دارد که در آینده به آن خواهیم پرداخت.

آرگایل در جمع‏بندی نهایی خود آورده که: فایده اساسی تفریح، اثر فوری آن بر «عاطفه مثبت»۴ است. در مورد تلویزیون و موسیقی، عاطفه مثبت ممکن است تنها فایده باشد. در مورد تعطیلات، فایده اصلی است. مراسم کلیسا نیز این اثر را دارد. اثر تفریح بر شادی کمتر است. در این مورد، قوی‏ترین اثر را کلوپ‏های اجتماعی دارند. در مورد انواع دیگر تفریح‏ها، بیشترین اثر بر شادی، بستگی به ارتباطات اجتماعی دارد. ورزش برای بهداشت روانی خصوصاً افسردگی، خوب است و این موضوع به طور کلّی، ناشی از جنبه اجتماعی ورزش نیست. کلوپ‏های اجتماعی و مذهب نیز خوب هستند. فواید بهداشتیِ به دست آمده از ورزش و تمرینات جسمانی، کلوپ‏های اجتماعی و مذهب تا حدودی ناشی از ماهیت جمعی آنها و همچنین رفتار بهداشتیِ بهتر است.۵

ثروت: ثروت بر شادی افراد، تأثیرهای گوناگونی دارد. البته این تأثیر در جوامع فقیر بیشتر است؛ امّا تأثیر ثروت بر رضایت مالی، بیشتر از رضایتمندی از زندگی است. به همین

1.. همان، ص۱۹۸.

2.. همان، ص۲۰۰.

3.. همان، ص۶۰.

4.. Positive Affect.

5.. همان، ص۲۱۰.


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
676

توسط مشارکت در فعّالیت‏های لذّت‏بخش، مبادله علائم غیر کلامی مثبت، سلامت روانی توسط ارتباطات مثبت ـ‏ که مانع استرس می‏شود ـ‏ و سلامتی توسط فعّالیت‏های هیجانی سیستم بیولوژیک و توسط رفتار بهداشتی بهتر انجام می‏شود».۱

کار و اشتغال: استفاده از مهارت‏ها در شغل و کار، موجب رضایت درونی می‏گردد. آرگایل از این عنصر به عنوان موفّقیت و تأیید اجتماعی نیز یاد می‏کند که از طریق عزّت نفس، موجب افزایش سرور و شادمانی می‏شود. اثر عملکرد موفّقیت‏آمیز بر شادمانی، بیشتر از اثر موفّقیت‏های شانسی مثل برنده شدن در قرعه‌کشی است. البته این تا وقتی است که طبق نظریه چیکزنت‏میهای،۲ میان کار و مهارت فرد، تناسب وجود داشته باشد.۳

آرگایل در یک نتیجه‏گیری کلّی می‏گوید که بیشتر افراد در هنگام اشتغال به کار، خوش‏حال‏تر هستند و از لحاظ سلامت جسمانی و روانی در وضع بهتری قرار دارند. البته کار اگر دارای حجم زیاد، ملالت‏آوری، خطر و ویژگی‏های نامطلوب باشد، فشارآور است و سلامت روانی را متأثّر می‏سازد. بیکاری، منبع عمده ناشادی و ضعف بهداشت روانی و جسمی است.۴

تفریح: تفریح، نه به معنای داشتن وقت آزاد، بلکه به معنای فعّالیت‏هایی است که افراد در آن وقت، به خاطر خودشان و نه به خاطر کسب سود مادی، به شوخی، سرگرمی، بهبود خود و یا اهدافی که خودشان انتخاب کرده‏اند، می‏پردازند.۵ وی معتقد است که تفریح، موجب برانگیخته شدن عواطف مثبت، شادی، بهداشت روانی و بهداشت جسمانی می‏شود.۶ آرگایل در نگاهی جزئی به برخی از انواع تفریح، همین اثرات چهارگانه را برای ورزش،۷ کلوپ‏های اجتماعی و گروه‏های تفریحی،۸ تماشای تلویزیون،۹ موسیقی،۱۰

1.. همان، ص۱۴۵.

2.. Csikzentmihaly.

3.. آرگایل، ۱۳۸۲، ص۵۹.

4.. همان، ص۱۷۹.

5.. همان، ص۱۸۱

6.. همان، ص۱۸۳ ـ ۱۸۵.

7.. همان، ص۱۸۶.

8.. همان، ص۱۹۱.

9.. همان، ص۱۹۳.

10.. همان، ص۱۹۵.

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 69292
صفحه از 839
پرینت  ارسال به