91
الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث

نوعى از روابط را سامان مى‏دهد كه مايه موفّقيت رابطه و در نتيجه ، سرور افراد خواهد شد. از اين مسئله در ادبيات دين با نام «حُسن خلق»۱ ياد مى‏شود. حُسن خلق ، اوّلاً در ذهن ، موجب نرمى، لطافت و آرامش مى‏شود ؛ ثانياً در بيرون ، موجب شكل‏گيرى روابطى مثبت و آرام مى‏گردد ، در نتيجه ، شادى و سرور را به ارمغان مى‏آورد. پس بايد در تعامل با ديگران خوش‏اخلاق بود تا سرور و شادمانى تحقّق يابد. به همين جهت ، امام صادق عليه السلام از حُسن خلق به عنوان عامل گوارايىِ زندگى ياد كرده ، مى‏فرمايد:
لا عَيشَ أهنَأُ مِن حُسنِ الخُلُقِ .۲
هيچ زندگى‏اى، گواراتر از خوش‏خلقى نيست .

بدون خوش‏اخلاقى نمى‏توان به يك زندگى خوب دست يافت. پس خوش‏اخلاق باشيد تا زندگى‏تان گوارا گردد.

۳ - ۳ - ۱ - ۳ . خوش گمانى‏

از ديگر مسائل روابط بين فردى، ارزيابى ما از ديگران و تصورّى است كه از آنان در ذهن خود مى‏سازيم. گاه اين تصوّر، بد و منفى است . ارزيابى منفى، موجب ترديد و بدگمانى، و ترديد و بدگمانى، موجب احساس ناامنى مى‏گردد و ذهن را از تصورّات بد پر مى‏كند . بدين سان ، انسان را از ديگران بيمناك مى‏گرداند و فضاى روابط را تيره و تار مى‏سازد. طبيعتاً در چنين فضايى ، اندوه ، حاكم خواهد بود. ذهنى كه پر از ترديد و بددلى است، حس بدى را تجربه خواهد كرد.
از اين رو در روايات اسلامى آمده كه بدگمانى و ارزيابى منفى در روابط

1.ر . ك : ص ۳۱۳ (خوش خلقى) .

2.ر . ك : ص ۳۱۲ ح ۴۱۲ .


الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث
90

تأمين نيازهاى مادى زندگى، بلكه براى تأمين نيازهاى عاطفى‏مان ، به اُنس گرفتن با ديگران نيازمنديم . بنا بر اين، اُنس با ديگران ، يكى از عوامل مهم در شادابى است . در متون اسلامى ، برخوردارى از مونس همراه (يعنى : دوست شايسته ، فرزند صالح ، همسر شايسته) ،۱ ديدار با نيكوكاران‏۲ و برادران دينى‏۳و گفتگو با آنان ، مايه آبادانى قلب مؤمن و موجب سرور و شادمانى وى مى‏شود .
روشن است اين هنگامى است كه ارتباط انسان با افراد صالح باشد ، امّا اُنس با دوستان ناشايسته ، هر چند ممكن است به طور موقّتْ موجب شادى گردد ، با اين حال ، قطعاً اين شادى ، پايدار نيست و به اندوه خواهد انجاميد . همنشين بد ، رهآوردى جز شرّ و بدى براى انسان نخواهد داشت. همنشينى با بدان ، موجب آسيب‏ديدگى روح مى‏شود و انسان را با انواع بدى‏ها روبه‏رو مى‏كند.۴ از اين رو، مايه ناخرسندى و اندوه است ؛ امّا همنشين خوب، مايه خير و بركت در دنيا و آخرت خواهد شد .۵ لذا در متون دينى ، از همنشينى با نيكان به عنوان يكى از عوامل شادى ، ياد شده است.۶

۳ - ۳ - ۱ - ۲ . خوش‏اخلاقى‏

پس از انتخاب، نوبت به چگونگى تعامل با ديگران مى‏رسد. يك تعامل اخلاقى،

1.ر . ك : ص ۳۴۹ ح ۴۹۹ .

2.ر . ك : ص ۳۲۷ ح ۴۴۷ .

3.ر .ك : همان ح‏۴۴۹ .

4.دوستى در قرآن و حديث : ص ۱۸۱.

5.دوستى در قرآن و حديث : ص ۳۸ (فضيلت دوست و افزودن دوستان) ص ۳۳۱ (آثار دوستى) .

6.ر . ك : ص ۳۱۷ (اُنس با نيكان) و ص ۳۲۹ ح ۴۵۱ .

  • نام منبع :
    الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ سيدرسول موسوي؛ عبّاس پسنديده؛ ترجمه: مرتضی خوش‌نصیب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    فم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 35513
صفحه از 496
پرینت  ارسال به