۷ / ۲

پرهيز از سرمستى‏

قرآن‏

(و در روى زمين، به نخوتْ گام بر مدار ؛ چرا كه هرگز زمين را نمى‏توانى بشكافى و در بلندى، به كوه‏ها نمى‏توانى برسى) .

حديث‏

۶۰۰.تفسير القمّى :(و در روى زمين، به نخوتْ گام بر مدار) يعنى سرخوش . در روايت ابى الجارود به نقل از امام باقر عليه السلام كه در باره آيه (و در روى زمين، به نخوتْ گام بر مدار ) فرمود : «يعنى متكبّرانه» .

۶۰۱.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله - در بيان نشانه‏هاى نادان - : اگر احساس توانگرى كند، سرمست و بسيار سنگ‏دل مى‏شود، و اگر تنگ‏دست گردد ، بى‏پروا نعمت‏هاى خدا را انكار مى‏كند . اگر شاد باشد ، زياده‏روى مى‏كند و طغيان مى‏ورزد ، و اگر غمگين باشد ، نااميد مى‏شود . چنانچه بخندد ، قهقهه مى‏زند و اگر گريه كند ، در هم مى‏شكند .

۶۰۲.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله : همانا خداوند، مغروران سرمست را دشمن مى‏دارد .

الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث

404

۷ / ۲

اِجتِنابُ البَطَرِ

الكتاب‏

(وَ لَا تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا) .^۱

الحديث‏

۶۰۰.تفسير القمّي :(وَ لَا تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرَحًا)^۲ أي فَرَحاً ، وفي رِوايَةِ أبِي الجارودِ عَن أبي جَعفَرٍ عليه السلام في قَولِهِ : (وَ لَا تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرَحًا) : أي بِالعَظَمَةِ .^۳

۶۰۱.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله - في عَلاماتِ الجاهِلِ - : إنِ استَغنى‏ بَطِرَ وكانَ فَظًّا غَليظًا ، وإنِ افتَقَرَ جَحَدَ نِعمَةَ اللَّهِ ولَم يَتَحَرَّج ، وإن فَرِحَ أسرَفَ وطَغى‏ ، وإن حَزِنَ أيِسَ ، وإن ضَحِكَ فَهِقَ‏^۴ ، وإن بَكى‏ خارَ^۵ .^۶

۶۰۲.عنه صلى اللَّه عليه و آله : إنَّ اللَّهَ يُبغِضُ البَذِخينَ‏^۷ الفَرِحينَ .^۸

1.الإسراء : ۳۷ .

2.لقمان : ۱۸ .

3.تفسير القمّي : ج ۲ ص ۱۶۵ و ص ۲۰ وفيه «أي بطراً أو فرحاً» بدل «أي فرحاً» وفيه صدره ، بحارالأنوار : ج ۱۳ ص ۴۰۹ ح ۱ وراجع : تفسير القرطبي : ج ۱۴ ص ۷۰ .

4.الفَهقُ : الامتلاء كأنّهُ مَلأَ بِهِ فَمَهُ (الصحاح : ج ۴ ص ۱۵۴۵ «فهق») والمراد به هنا أنّه فتح فاه وامتلأ من الضحك .

5.خار الحَرُّ والرجل يخور خُؤُورةً : ضعف وانكسر . وخار الثَور يخُور خُوارًا : صاح (الصحاح : ج ۲ ص ۶۵۱ «خور») .

6.تحف العقول : ص ۱۸ ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۱۱۹ ح ۱۱ .

7.البَذَخُ : الفَخرُ والتطاولُ (النهاية : ج ۱ ص ۱۱۰ «بذخ») .

8.تفسير القرطبي : ج ۱۵ ص ۳۳۳ عن معاذ ، البحر المحيط : ج ۷ ص ۴۵۵ ، تفسير الآلوسي : ج ۲۴ ص ۸۷ ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۵۲۵ ح ۷۷۳۰ .

نام منبع :

الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث

سایر پدیدآورندگان :

محمّد محمّدی ری شهری؛ سيدرسول موسوي؛ عبّاس پسنديده؛ ترجمه: مرتضی خوش‌نصیب

تعداد جلد :

1

ناشر :

انتشارات دارالحدیث

محل نشر :

فم

تاریخ انتشار :

1391

نوبت چاپ :

اول

در این نوشتار، با بهره‏ گیرى از متن ره‌نمودهاى قرآن و احادیث اسلامى، اصول و مبانى الگوى شادى در اسلام ارائه مى‏شوند؛ پیش از آن، مباحثى چون: تعریف شادى، شادى از نگاه علم روان‏شناسى، و شادى از منظر اسلام، مورد بررسى قرار گرفته‌اند.
کتاب الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، دارای نُه فصل با عناوین زیر است: درآمدی بر «الگوی شادی در اسلام«؛ نگاهی عمومی به شادمانی و اندوه؛ موانع شادی؛ درمان اندوه؛ عوامل شادمانی؛ شاد کردن و غمگین ساختن؛ آداب شادمانی؛ غصه‌هایی که شادی به دنبال می‌آورند؛ شادی‌هایی که اندوه در پی می‌آورند.

نتیجه جستجو برای « »