گردانَد. مَثَل شما و دنيا مَثَل کاروانى است که به راه افتادند، گویی آن را پیمودند و يا قلّهای را نشانه گرفتند، گویی بدان رسیدند. و چه بسيار است [کشتى] روان شده به سوى سرمنزلى که تا رسیدن به مقصد، جريان خود را ادامه دهد و چه بسيار است آن کس که میخواهد یک روز دیگر بماند [تا به مقصود خود برسد] و بدان دست نمییابد، و چه بسيار باشد دنياطلب حريصى که در پى دنيا میتازد تا از آن جدا شود. پس [حال که وضع آدمى با دنيا چنين است] در شُکوه و فخر دنيا با یکدیگر رقابت نکنيد و از آرایهها و نعمتهایش به شگفت درنیایید و از سختى و ناسازگارى آن، بىتاب و غمگين نشويد؛ زیرا شُکوه و فخر دنیا پایانیافتنی است و آرایهها و نعمتهایش فناشدنی، و گرفتاریها و سختیهایش رو به کاهش و کسادی، و هر مدّتى از آن رو به انتهاست، و هر زندهاى از آن، رهسپار ديار فنا و بلاست. آيا اگر بینديشيد، شما را در آثار پيشينيان و سرگذشت نیاکانتان عبرتى و مايه بصيرتى نيست؟! آيا به گذشتگانتان نظاره نمىکنيد، که باز نمیگردند؟ و به نسلهاى باقیماندهتان نمىنگريد که به حال خود نمىمانند؟ خداوند متعال میفرماید: (و حرام شده است [بازگشتن] بر دیاری که هلاکشان کردیم، بیتردید اينان بازنمیگردند( و نيز میفرماید: (هر جانى، چشنده مرگ است، و به یقین پاداشهاتان را در روز رستاخیز درخواهيد یافت. پس آن کس که از آتش جهنّم بهدور داشته شود، و به بهشت داخل گردد، بیتردید رستگار است. و زندگى دنيا جز کالایی فریبنده نیست(. آيا به اهل دنيا نمىنگريد که بامدادان و شامگاهان حالشان متفاوت است: يکى مردهاى است که بر او مىگريند، و ديگرى بازماندهاى است که تسليتش میدهند، و ديگرى بر زمين افتادهاى است که دست و پا ميزند، و [آن دیگری که] عيادتکننده و [یا] عيادت شونده است و دیگری محتضرى است در حال جان دادن، و دنياطلبى که مرگ در پی اوست، و غافلى که از او غفلت نمىشود و ماندگان به دنبال رفتگان، رواناند.
ستایش، ویژه خدایی است که پروردگار جهانیان است. پروردگار آسمانهای هفتگانه و زمینهای هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ که پاینده است و جز او فانی شدنی است و به سوی او، آفریدگانْ باز میگردند و کار برمیگردد. بدانید اين روز، روزى است که خداوند، آن را براى شما عيد قرار داده است و آن، سرآمد روزهایتان و برترينِ اعياد شماست. خداوند، در کتاب خود به شما دستور داده است که در اين روز، به ذکر و ياد او بکوشيد. پس تا مىتوانيد به اين روز رغبت نشان دهيد و نيّت خويش را در آن، خالص گردانيد و التماس و دعا و درخواست رحمت و آمرزشْ بسيار کنيد؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ دعاى هرکه را به درگاهش دعا کند، مىپذيرد و هر که را نافرمانىِ او کند و از عبادت او کبر ورزد، به آتش درمىافکند. خداوند عزّ و جلّ فرموده است: (مرا