101
فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه

در [عید] فطر و قربان و نماز باران، ناپسند است.۱

۱۶۰.امام صادق علیه السلام: وقتى امام، خطبه مى‏خوانَد، بر مردم واجب است که سکوت کنند.۲

۶/۷

ترک کردن هر کاری که با گوش فرادادن به خطبه، ناسازگار است

۱۶۱.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: شرکت‏کنندگان در نماز جمعه، سه گروه اند: کسی که در آن حضور می‏یابد و به بیهودگی سرگرم می‏شود. همان، بهره او از نمازست؛ کسی که در آن شرکت می‏کند و به دعا کردن می‏پردازد. اگر خدا بخواهد، عطایش می‏کند و اگر بخواهد، از او دریغ می‏ورزد؛ و کسی که در آن حاضر می‏شود، در حالی که خاموش و ساکت است و از روی دوش مسلمانی نیز نمی‏گذرد و کسی را آزار نمی‏دهد. این نماز تا جمعه بعد و سه روز پس از آن، کفّاره است؛ چه این که خداوند می‏فرماید: (هر که نیکی به جا آورد، ده برابر آن برایش خواهد بود(.۳

۱۶۲.قرب‏الاسنادـ به نقل از علی بن جعفر ـ: از امام کاظم علیه السلام در باره امام پرسیدم: هنگامی که در روز جمعه حاضر می‏شود، آیا حضورش نماز [کسانی] را [که

1.. يُكرَهُ الكَلامُ يَومَ الجُمُعَةِ وَالإِمامُ يَخطُبُ، وفِي الفِطرِ وَالأَضحىٰ وفِي الاِستِسقاءِ(قرب الإسناد: ص۱۵۰ ح۵۴۴ ، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۱۸۳ ح۱۷).

2.. إذا قامَ الإِمامُ يَخطُبُ فَقَد وَجَبَ عَلَى النّاسِ الصَّمتُ(دعائم الإسلام: ج۱ ص۱۸۲، السرائر: ج۱ ص۲۹۵).

3.. يَحضُرُ الجُمُعَةَ ثَلاثَةُ نَفَرٍ: رَجُلٌ حَضَرَها يَلغو؛ وهُوَ حَظُّهُ مِنها، ورَجُلٌ حَضَرَها يَدعو؛ فَهُوَ رَجُلٌ دَعَا اللّهَ‏ عز و جل إن شاءَ أعطاهُ وإن شاءَ مَنَعَهُ، ورَجُلٌ حَضَرَها بِإِنصاتٍ وسُكوتٍ ولَم يَتَخَطَّ رَقَبَةَ مُسلَمٍ ولَم يُؤذِ أحداً؛ فَهِيَ كَفّارَةٌ إلَى الجُمُعَةِ الَّتي تَليها وزِيادَةِ ثلاثَةِ أيّامٍ، وذٰلِكَ بِأَنَّ اللّهَ عز و جل يَقولُ: (مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ‏عَشْرُ أَمْثَالِهَا( (سنن أبی داود: ج۱ ص۲۹۱ ح۱۱۱۳، صحیح ابن خزیمة: ج۳ ص۱۵۷ ح۱۸۱۳).


فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
100

است و از جمله کسانی است که چون از خدا درخواست می‏کنند، اگر خواست، عطایشان می‏کند و اگر خواست، محرومشان می‏سازد.۱

۱۵۵.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: اگر در روز جمعه آن هنگام که امام خطبه می‏خواند، [حتی اگر] به فرد دیگری بگویی «ساکت باش»، بی‏تردید سخنی نابه‌جا گفته‏ای.۲

۱۵۶.امام علی علیه السلام: اگر کسی در روز جمعه [به دیگری] بگوید: «ساکت باش»، از نماز [کامل] بی‏بهره است.۳

۱۵۷.امام علی علیه السلام: آن که در روز جمعه به دیگری بگوید: «ساکت باش»، کاری نابه‌جا کرده است و آن که کار نابه‌جا کند، از آن نماز جمعه‏اش بهره‏ای ندارد.۴

۱۵۸.امام علی علیه السلام: پیامبر خدا صلی الله علیه و اله از سخن گفتن در روز جمعه، آن گاه که امام خطبه می‏خواند، نهی فرمود. پس هر که چنین کند، کاری بیهوده و نابه‌جا کرده است و هرکس بیهودگی کند، نماز جمعه‏ای برایش نیست.۵

۱۵۹.امام علی علیه السلام: سخن گفتن آن گاه که امام خطبه می‏خواند، در روز جمعه و نیز

1.. النّاسُ فِي الجُمُعَةِ عَلَى ثَلَاثِ مَنازِلَ: رَجُلٌ شَهِدَها بِإِنصاتٍ و سُكونٍ قَبلَ الإِمَامِ، و ذَلِكَ كَفّارَةٌ لِذُنوبِهِ مِنَ الجُمُعَةِ إلَى الجُمُعَةِ الثَّانِيَةِ و زِيادَةِ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ؛ لِقَولِ اللَّهِ تَعَالَى: (مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ‏عَشْرُ أَمْثَالِهَا( وَ رَجُلٌ شَهِدَهَا بِلَغَطٍ وَ قَلَقٍ، فَذَلِكَ حَظُّهُ. وَ رَجُلٌ شَهِدَهَا وَ الإِمَامُ يَخطُبُ و قامَ يُصَلِّي، فَقَد أَخطَأَ السُّنَّةَ، وَ ذٰلِكَ مِمَّن إِذا سَأَلَ اللَّهَ تَعالَى إِن شَاءَ أعطَاهُ وَ إِن شاءَ حَرَمَهُ (الأمالی، طوسی: ص۴۳۰ ح۹۶۲، قرب الإسناد: ص۳۴ ح۱۱۱).

2.. إذا قُلتَ لِصاحِبِكَ يَومَ الجُمُعَةِ: «أنصِت» وَالإِمامُ يَخطُبُ، فَقَد لَغَوتَ(صحیح البخاری: ج۱ ص۳۱۶ ح۹۸۲، صحیح مسلم: ج۲ ص۵۸۳ ح۱۲).

3.. إذا قالَ الرَّجُلُ يَومَ الجُمُعَةِ: «مَه» فَلا صَلاةَ لَهُ(جامع الأحادیث، قمّی «العروس»: ص۱۶۸ ، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۱۸۳ ح۱۷).

4.. مَن قالَ يَومَ الجُمُعَةِ لِصاحِبِهِ؛ «صَه» فَقَد لَغا، ومَن لَغا فَلَيسَ لَهُ في جُمُعَتُهُ تِلكَ شَيءٌ(سنن أبی داود: ج۱ ص۲۳۷ ح۱۰۵۱).

5.. نَهىٰ ـ رَسولُ اللهِ صلی الله علیه و اله ـ عَنِ الكَلامِ يَومَ الجُمُعَةِ وَ الإِمَامُ يَخطُبُ، فَمَن فَعَلَ ذٰلِكَ فَقَد لَغا، وَ مَن لَغا فَلا جُمُعَةَ لَهُ(کتاب من لا یحضره الفقیه: ج۴ ص۱۰ ح۴۹۶۸، الأمالی، صدوق: ص۵۱۲ ح۷۰۷).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 15460
صفحه از 137
پرینت  ارسال به