87
فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد

واجب پنجگانه باز نمى‏دارد.۱

ر. ك: ص ۲۶۱ (آداب معنوى بازار / ذكر خدا عز و جل).

۴ / ۳

دعا كردن

۸۸.امام زين العابدين عليه‏السلام: بار خدايا ! از فضل خود، مرا دارايىِ پاك فراوان و سرشار كه به سركشى‏ام وا ندارد و داد و ستدى بالنده و بركت‏خيز كه غافلم نگردانَد، روزى كن.۲

۸۹.امام صادق عليه‏السلام: هر گاه خواستى چيزى بخرى، بگو: «اى زنده، اى پابرجاى، اى هميشگى، اى مهرورز، اى مهربان ! تو را به عزّت و توانمندى و به هر آنچه علم تو آن را در ميان گرفته سوگند مى‏دهم كه امروز از اين داد و ستد، بيشترين روزى و وسيع‏ترين نعمت و بهترين فرجام را نصيب من فرمايى» ؛ زيرا كه در آنچه فرجامِ [نيك] ندارد، خيرى نيست.۳

۹۰.قرب الإسنادـ به نقل از مسعدة بن صدقه ـ: از امام جعفر صادق عليه‏السلام شنيدم كه به يكى از تاجران كوفى براى طلب روزى املا مى‏فرمود: هر گاه خواستى، دو

1.. في قَولِهِ : « يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لاَ تُلْهِكُمْ أَمْوَ لُكُمْ وَ لاَ أَوْلَـدُكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ » : هُم عِبادٌ مِناُمَّتِيَ الصّالِحونَ مِنهُم ، لا تُلهيهِم تِجارَةٌ ولا بَيعٌ عَن ذِكرِ اللّه‏ِ ، وعَنِ الصَّلاةِ المَفروضَةِ الخَمسِ الدرّ المنثور : ج ۸ ص ۱۷۹ .

2.. اللّهُمَّ ارزقُني مِن فَضلِكَ مالاً طَيِّبا كَثيرا فاضِلاً لا يُطغيني ، وتِجارَةً نامِيَةً مُبارَكَةً لاتُلهيني بحارالأنوار : ج ۹۴ ص ۱۳۳ ح ۱۹ .

3.. إذا أرَدتَ أن تَشتَرِيَ شَيئا فَقُل : «يا حَيُّ يا قَيّومُ ، يا دائِمُ يا رَؤوفُ يا رَحيمُ ، أسأَ لُكَبِعِزَّتِكَ وقُدرَتِكَ وما أحاطَ بِهِ عِلمُكَ ، أن تَقسِمَ لي مِنَ التِّجارَةِ اليَومَ أعظَمَها رِزقا ، وأَوسَعَها فَضلاً ، وخَيرَها عاقِبَةً» فَإِنَّهُ لا خَيرَ فيما لا عاقِبَةَ لَهُ الكافى : ج ۵ ص ۱۵۷ ح ۳ ، تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۱۰ ح ۳۴ .


فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
86

صيقل دهنده دل‏ها قرار داد... وياد خدا، اهلى دارد كه آن را به جاى دنيا برگزيدند. بنا بر اين، هيچ تجارت و داد و ستدى آنها را از آن باز نمى‏دارد، روزهاى زندگى [خود] را با آن سپرى مى‏كنند و عوامل باز دارنده از حرام‏هاى خدا را در گوش غافلان، فرياد مى‏زنند.۱

۸۶.امام على عليه‏السلام ـ در سفارش به يارانش ـ: به نماز، اهمّيت دهيد و آن را پاس بداريد و بسيارش به جا آوريد و به وسيله آن به خدا نزديك شويد ؛ زيرا نماز در اوقاتى معيّن بر مؤمنان، واجب گشته است... حق [و اهمّيت] آن را مردانى از مؤمنان شناخته‏اند كه نه زرق و برق كالايى و نه هيچ عزيزى، از فرزند و مال، آنها را از آن، باز نمى‏دارد. خداوند پاك مى‏فرمايد: «مردانى كه نه تجارتى و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و بر پاداشتن نماز و پرداخت زكات، باز نمى‏دارد».۲

۸۷.رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ در باره فرموده خداوند: «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد ! اموالتان و فرزندانتان، شما را از ياد خدا باز ندارد» ـ: اينان، بندگان شايسته‏اى از امّت من هستند كه هيچ گونه تجارت و داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و از نمازهاى

1.. مِن كَلامٍ لَهُ عِندَ تِلاوَتِهِ : « يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَ الاْصَالِ * رِجَالٌ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَـرَةٌ وَ لاَبَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ » : إنَّ اللّه‏َ سُبحانَهُ وتَعالى جَعَلَ الذِّكرَ جِلاءً لِلقُلوبِ ... وإنَّ لِلذِّكرِ لَأَهلاً أخَذوهُ مِنَ الدُّنيا بَدَلاً ، فَلَم تَشغَلهُم تِجارَةٌ ولا بَيعٌ عَنهُ ، يَقطَعونَ بِهِ أيّامَ الحَياةِ ويَهتِفونَ بِالزَّواجِرِ عَن مَحارِمِ اللّه‏ِ في أسماعِ الغافِلينَ نهج البلاغة : الخطبة ۲۲۲ ، بحارالأنوار : ج ۶۹ ص ۳۲۵ ح ۳۹ .

2.. تَعاهَدوا أمرَ الصَّلاةِ وحافِظوا عَلَيها، وَاستَكثِروا مِنها ، وتَقَرَّبوا بِها ، فَإِنَّها كانَت عَلَىالمُؤمِنينَ كِتابا مَوقوتا ... وقَد عَرَفَ حَقَّها رِجالٌ مِنَ المُؤمِنينَ الَّذينَ لا تَشغَلُهُم عَنها زينَةُ مَتاعٍ ولا قُرَّةُ عَينٍ مِن وَلَدٍ ولا مالٍ ، يَقولُ اللّه‏ُ سُبحانَهُ : « رِجَالٌ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَـرَةٌ وَ لاَ بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقَامِ الصَّلَوةِ وَ إِيتَاءِ الزَّكَوةِ »نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۹ ، بحارالأنوار : ج ۸۲ ص ۲۲۴ ح ۴۸ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ سيّدمجتبي غيوري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20354
صفحه از 296
پرینت  ارسال به