85
فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد

مى‏ترسند كه در آن، دل‏ها و چشم‏ها زير و رو مى‏شوند».

«يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لاَ تُلْهِكُمْ أَمْوَ لُكُمْ وَ لاَ أَوْلَدُكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَ مَن يَفْعَلْ ذَ لِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْخَسِرُونَ ؛۱
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! اموال و فرزندانتان، شما را از ياد خدا غافل نكند ؛ و كسانى كه چنين كنند، زيانكاران اند».

حديث

۸۳.تفسير القُرطُبىـ به نقل از ابو هُرَيره از پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در باره فرموده خداى بلندمرتبه: «مردانى كه نه تجارتى و نه داد و ستدى، آنها را از ياد خدا باز نمى‏دارد» ـ: يعنى همان كسانى كه در جستجوى فضل [و روزى]خداوند، در زمين سفر مى‏كنند.۲

۸۴.الكافىـ به نقل از حسين بن بشّار، از مردى كه سند حديث را به يكى از اهل بيت عليهم‏السلام رسانده است، در باره اين سخن خداوند عز و جل: «مردانى كه نه تجارتى و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا باز نمى‏دارد» ـ: آنان، بازرگانانى هستند كه تجارت و داد و ستد، از ياد خدا بازشان نمى‏دارد. هر گاه وقت نماز شود، به گزاردن حقّ خدا (نماز) مى‏پردازند.۳

۸۵.امام على عليه‏السلام ـ از سخنان ايشان هنگام تلاوت كردن اين آيه: «در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه، او را نيايش مى‏كنند: مردانى كه نه تجارتى و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا باز نمى‏دارد»۴ ـ: خداوند پاك و بلندمرتبه، ياد خود (يا: نماز) را

1.. منافقون : آيه ۹ .

2.. في قَولِهِ تَعالى : « رِجَالٌ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَـرَةٌ وَ لاَ بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ » : هُمُ الّذينَ يَضرِبونَ فِيالأَرضِ يَبتَغونَ مِن فَضلِ اللّه‏ِ تفسير القرطبى : ج ۱۲ ص ۲۷۹ ، تفسير الآلوسى : ج ۱۸ ص ۱۷۸ .

3.. في قَولِ اللّه‏ِ عز و جل : « رِجَالٌ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَـرَةٌ وَ لاَ بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ » قالَ : هُمُ التُّجّارُ الَّذينَ لاتُلهيهِم تِجارَةٌ ولا بَيعٌ عَن ذِكرِ اللّه‏ِ عز و جل ، إذا دَخَلَ مَواقيتُ الصَّلاةِ أدّوا إلَى اللّه‏ِ حَقَّهُ فيها الكافى : ج ۵ ص ۱۵۴ ح ۲۱ ، بحارالأنوار : ج ۸۳ ص ۴ .

4.. نور : آيه ۳۶ و ۳۷ .


فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
84

۸۱.امام حسين عليه‏السلام: مردى نزد امام على عليه‏السلام آمد و گفت: اى امير مؤمنان ! من تصميم گرفته‏ام تجارت كنم. برايم دعا كنيد.
به او فرمود: «آيا احكام دين خداى[عز و جل در باره داد و ستد] را مى‏دانى ؟». گفت: بعضى از آنها را مى‏دانم. فرمود: «واى بر تو ! اوّل، دانستن احكام، سپس تجارت. كسى كه خريد و فروش كند و از حلال و حرامى نپرسد، بارها در ورطه ربا افتد».۱

۸۲.امام صادق عليه‏السلام: هر كس بخواهد تجارت كند، بايد احكام دين خود را بياموزد تا بدين وسيله، حلال را از حرام باز شناسند. كسى كه احكام دين خود را نياموزد و تجارت كند، در ورطه شبهات فرو مى‏غلتد.۲

ر. ك: ص ۱۵۷ (آفت‏هاى تجارت / ناآگاهى از احكام تجارت).

۴ / ۲

ياد خداى عزوجل

قرآن

«رِجَالٌ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَرَةٌ وَ لاَ بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقَامِ الصَّلَوةِ وَ إِيتَاءِ الزَّكَوةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَرُ ؛۳
مردانى كه نه تجارتى و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و بر پا داشتن نماز و اداى زكات غافل نمى‏كند، آنها از روزى

1.. إنّ رَجُلاً أتاهُ [الإِمامَ عَلِيّا عليه‏السلام] فَقالَ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، إنّي اُريدُ التِّجارَةَ ، فَادعُ اللّه‏َ لي .
فَقالَ لَهُ عليه‏السلام : أوَ فَقِهتَ في دينِ اللّه‏ِ عز و جل ؟ قالَ : أوَ يَكونُ بَعضُ ذلِكَ .
قالَ : وَيحَكَ ! الفِقهَ ثُمَّ المَتجَرَ ، إنَّ مَن باعَ وَاشتَرى ولَم يَسأَل عَن حَلالٍ ولا حَرامٍارتَطَمَ فِي الرِّبا ثُمَّ ارتَطَمَ مسند زيد : ص ۲۵۴ ، دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۶ ح ۱۲ .

2.. مَن أرادَ التِّجارَةَ فَليَتَفَقَّه في دينِهِ لِيَعلَمَ بِذلِكَ ما يَحِلُّ لَهُ مِمّا يَحرُمُ عَلَيهِ ، ومَن لَم يَتَفَقَّهفي دينِهِ ثُمَّ اتَّجَرَ تَوَرَّطَ فِي الشُّبُهاتِ المقنعة : ص ۵۹۱ .

3.. نور : آيه ۳۷ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ سيّدمجتبي غيوري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20421
صفحه از 296
پرینت  ارسال به