د ـ خوارى
۴۵.الكافىـ به نقل از فضل بن ابو قرّه ـ: من، خود، در محضر امام صادق عليهالسلام بودم كه وى در باره مردى سؤال كرد و فرمود: «چرا به سفر حج نرفته است ؟». گفته شد: بازرگانى را رها كرده و دستش تنگ شده است. امام عليهالسلام كه تكيه داده بود، راست نشست و به آنان فرمود: «بازرگانى را رها نكنيد كه خوار مىشويد. تجارت كنيد تا خدا به شما بركت دهد».۱
ه ـ مستجاب نشدن دعا
۴۶.الكافىـ به نقل از على بن عبد العزيز ـ: امام صادق عليهالسلام به من فرمود: «عمر بن مسلم، چه مىكند ؟». گفتم: فدايت شوم ! به عبادت روى آورده و تجارت را ترك كرده است. فرمود: «واى بر او ! آيا نمىداند آن كه روزى طلبيدن را رها كند، دعايش پذيرفته نمىشود ؟ گروهى از ياران پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله آن گاه كه اين آيه نازل شد: «و هر كه از خدا پروا كند، براى او راه بيرون شدن [از هر دشوارى و اندوهى] پديد آورد ؛ و او را از جايى كه گمان ندارد، روزى مىدهد»۲، درها [ى دكّانهايشان] را بستند و به عبادت روى آوردند و گفتند: ما روزىمان تأمين شد [و ديگر نيازى به كار كردن نداريم]. اين خبر به پيامبر صلىاللهعليهوآله رسيد. آنان را فرا خواند و فرمود: «چه چيز شما را به اين كار، وا داشت ؟». گفتند: اى پيامبر خدا ! روزى ما تضمين شده است. پس ما به عبادت روى آورديم. فرمود: «هر كس چنين كند، دعايش پذيرفته نمىشود. وظيفه شما روزى طلبيدن است».۳
1.. سَأَلَ أبو عَبدِ اللّهِ عليهالسلام عَن رَجُلٍ وأَنَا حاضِرٌ ، فَقالَ : ما حَبَسَهُ عَنِ الحَجِّ ؟ فَقيلَ : تَرَكَالتِّجارَةَ وقَلَّ شَيؤُهُ ، قالَ : وكانَ مُتَّكِئا فَاستَوى جالِسا ، ثُمَّ قالَ لَهُم :
لا تَدَعُوا التِّجارَةَ فَتَهونوا ، اِتَّجِروا بارَكَ اللّهُ لَكُم الكافى : ج ۵ ص ۱۴۹ ح ۸ ، تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۳ ح ۶ .
2.. طلاق : آيه ۲ و ۳ .
3.. قالَ لي أبو عَبدِ اللّهِ عليهالسلام : ما فَعَلَ عُمَرُ بنُ مُسلِمٍ ؟ قُلتُ : جُعِلتُ فِداكَ أقبَلَ عَلَى العِبادَةِوتَرَكَ التِّجارَةَ .
فَقالَ : وَيحَهُ ! أما عَلِمَ أنَّ تارِكَ الطَّلَبِ لا يُستَجابُ لَه ؟ إنَّ قَوما مِن أصحابِ رَسولِ اللّهِ صلىاللهعليهوآلهلَمّا نَزَلَت : « وَ مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَحْتَسِبُ » أغلَقُوا الأَبوابَ وأَقبَلوا عَلَى العِبادَةِ ، وقالوا : قَد كُفينا ، فَبَلَغَ ذلِكَ النَّبِيَّ صلىاللهعليهوآلهفَأَرسَلَ إلَيهِم ، فَقالَ :
ما حَمَلَكُم عَلى ما صَنَعتُم ؟ قالوا : يا رَسولَ اللّهِ ، تُكُفِّلَ لَنا بِأَرزاقِنا فَأَقبَلنا عَلَى العِبادَةِ .
فَقالَ : إنَّهُ مَن فَعَلَ ذلِكَ لَم يُستَجَب لَهُ ، عَلَيكُم بِالطَّلَبِ الكافى : ج ۵ ص ۸۴ ح ۵ ، تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۳۲۳ ح ۸۸۵ .