249
فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد

مردى به ايشان گفت: اى امير مؤمنان ! ناچاريم براى گذران زندگى، بكوشيم. پس چه كنيم ؟
امير مؤمنان عليه‏السلام فرمود: «كسب درآمد از راه حلالش، مانع كار آخرت نيست ؛ امّا اگر بگويى: چاره‏اى از احتكار نداريم، عذرت پذيرفته نيست».
آن مرد، گريه‏كنان باز گشت.۱

۳۸۸.امام باقر عليه‏السلام: امير المؤمنين عليه‏السلام در كوفه و نزد شما (مردم) هر روز بامدادان از دارالاماره برون آمده، و تازيانه بر دوش در تك تك بازارهاى كوفه مى‏گشت، تازيانه دو زبانه‏اى به نام سَبيبه و بر سر هر بازار مى‏ايستاد و ندا در مى‏داد: «اى گروه بازرگانان! از خدا پروا كنيد».
آن گاه كه نداى آن حضرت عليه‏السلام را مى‏شنيدند، هر آن چه را در دست داشتند، مى‏انداختند و به سخن حضرت دل مى‏سپردند و با گوش‏هاشان سخنش را مى‏شنيدند. امام مى‏فرمود: «نخست از خدا خير بخواهيد؛ سپس با آسان‏گيرى (بر مردم) به بركت روى آوريد؛ خود را به خريداران نزديك (و ايشان را جذب) كنيد؛ با مُدارا زينت يابيد؛ از سوگندخورى بپرهيزيد؛ از ناراستى دورى كنيد؛ از ستم ورزى كناره گيريد؛ دادِ ستمديدگان را بدهيد؛ به ربا نزديك نشويد؛ پيمانه و ترازو را تمام دهيد؛ از مردم كالاهاشان را مكاهيد

1.. دَخَلَ [أميرُ المُؤمِنينَ ]سوقَ البَصرَةِ، فَنَظَرَ إلَى النّاسِ يَبيعونَ ويَشتَرونَ ، فَبَكى عليه‏السلامبُكاءً شَديدا ، ثُمَّ قالَ :
يا عَبيدَ الدُّنيا وعُمّالَ أهلِها ! إذا كُنتُم بِالنَّهارِ تَحلِفونَ ، وبِاللَّيلِ في فُرُشِكُم تَنامونَ ، وفي خِلالِ ذلِكَ عَنِ الآخِرَةِ تَغفُلونَ ، فَمَتى تُحرِزونَ الزّادَ ، وتُفَكِّرونَ فِي المَعادِ ؟
فَقالَ لَهُ رَجُلٌ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، إنَّهُ لا بُدَّ لَنا مِنَ المَعاشِ ، فَكَيفَ نَصنَعُ ؟
فَقالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه‏السلام : إنَّ طَلَبَ المَعاشِ مِن حِلِّهِ لا يَشغَلُ عَن عَمَلِ الآخِرَةِ ، فَإِن قُلتَ : لابُدَّ لَنا مِنَ الاِحتِكارِ ، لَم تَكُن مَعذورا . فَوَلَّى الرَّجُلُ باكِيا الأمالى ، مفيد : ص ۱۱۹ ح ۳ ، مسند الرضا عليه‏السلام : ص ۱۰۳ .


فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
248

۷ / ۵

توصيه‏هاى امير مؤمنان علیه السلام به بازاريان

۳۸۷.الأمالى مفيد ـ به نقل از حسن بن ابى الحسن بصرى ـ: امير مؤمنان على عليه‏السلام به بازار بصره در آمد، به مردمى كه سرگرم خريد و فروش بودند، نگاهى كرد و سخت گريست. آن گاه فرمود: «اى بردگان دنيا و كارگران دنيايى ! اگر روز را به سوگند خوردن مى‏گذرانيد و شب را به آرميدن در بسترهايتان، و در اين ميان، از آخرت غافليد، پس كِى توشه[ى آخرت] فراهم مى‏آوريد و در كار معاد مى‏انديشيد ؟

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ سيّدمجتبي غيوري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20290
صفحه از 296
پرینت  ارسال به