23
فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد

مردم مى‏كنند، آگاهى ؟ همچنين خواستم تا خيرى بر خيرى بيفزايم (يعنى علاوه بر آن يك دينار، بر ايمانم افزوده شود).
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به او فرمود: «راست گفتى. هر كه بى‏نيازى جويد، خداوند، او را بى‏نياز مى‏گردانَد و هر كه دَرِ خواهشى را به روى خود بگشايد، خداوند، هفتاد دَرِ فقر به روى او باز مى‏كند كه كمترين آنها را چيزى نمى‏بندد».
از آن روز به بعد، ديگر آن مرد را نديدند كه گدايى كند.۱

۱۰.الكافىـ به نقل از عمّار ساباطى ـ: به امام صادق عليه‏السلام گفتم: شخصى مى‏تواند تجارت كند. با اين حال، اگر خود را اجير سازد [و براى ديگرى كار كند]، به اندازه‏اى كه خودش تجارت كند، به او داده مى‏شود. فرمود: «نبايد خود را اجير سازد ؛ بلكه بايد از خدا روزى بخواهد و تجارت كند ؛ چرا كه اگر خود را

1.. إنَّ رَجُلاً جاءَ إلى رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فَقالَ : ما طَعِمتُ طَعاما مُنذُ يَومَينِ ، فَقالَ : عَلَيكَبِالسّوقِ . فَلَمّا كانَ مِنَ الغَدِ أتاهُ ، فَقالَ : يا رَسولَ اللّه‏ِ ، أتَيتُ السّوقَ أمسِ فَلَم اُصِب شَيئا ، فَبِتُّ بِغَيرِ عَشاءٍ .
قالَ : فَعَلَيكَ بِالسّوقِ ، فَأَتى بَعدَ ذلِكَ أيضا ، فَقال صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : عَلَيكَ بِالسّوقِ .
فَانطَلَقَ إلَيها ، فَإِذا عِيرٌ قَد جاءَت وعَلَيها مَتاعٌ ، فَباعوهُ بِفَضلِ دينارٍ ، فَأَخَذَهُ الرَّجُلُ وجاءَ إلى رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ، وقالَ : ما أصَبتُ شَيئا .
قالَ : هَل أصَبتَ مِن عيرِ آلِ فُلانٍ شَيئا ؟ قالَ : لا .
قالَ : بَلى ، ضُرِبَ لَكَ فيها بِسَهمٍ ، وخَرَجتَ مِنها بِدينارٍ .
قالَ : نَعَم ، قالَ : فَما حَمَلَكَ عَلى أن تَكذِبَ ؟ قالَ : أشهَدُ أنَّكَ صادِقٌ ، ودَعاني إلى ذلِكَ إرادَةُ أن أعلَمَ أتَعلَمُ ما يَعمَلُ النّاسُ ؟ وأَن أزدادَ خَيرا إلى خَيرٍ .
فَقالَ لَهُ النَّبِيُّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : صَدَقتَ ، مَنِ استَغنى أغناهُ اللّه‏ُ ، ومَن فَتَحَ عَلى نَفسِهِ بابَ مَسأَلَةٍ فَتَحَ اللّه‏ُ عَلَيهِ سَبعينَ بابا مِنَ الفَقرِ ، لا يَسُدُّ أدناها شَيءٌ .
فَما رُؤِيَ سائِلاً بَعدَ ذلِكَ اليَومِ الخرائج والجرائح : ج ۱ ص ۸۹ ح ۱۴۷ ، بحارالأنوار : ج ۱۸ ص ۱۱۵ ح ۲۰ .


فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
22

نمى‏دارد...»۱ تا پايان آيه. راويان مى‏گويند: اين مردان، تجارت نمى‏كرده‏اند. دروغ مى‏گويند ؛ بلكه آنان، نماز ابتداى وقت را رها نمى‏كرده‏اند و اين، بهتر از آن است كه كسى در نماز حضور يابد، امّا تجارت نكند».۲

۹.الخرائج والجرائح: مردى نزد پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمد و گفت: دو روز است كه غذايى نخورده‏ام. فرمود: «بازار را درياب». فرداى آن روز، دوباره نزد پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمد و گفت: اى پيامبر خدا ! ديروز به بازار رفتم، امّا چيزى دستگيرم نشد و شب را بى شام به سر بردم. پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله باز فرمود: «بازار را درياب». سه باره، نزد پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمد و ايشان باز به او فرمود: «بازار را درياب». مرد به بازار رفت. ديد كاروانى آمده و بارِ كالا دارد. كالاى خود را به واسطه آن مرد فروختند و دينارى به او دادند. مرد آن را گرفت و نزد پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمد و گفت: چيزى دستگيرم نشد. فرمود: «آيا از كاروان فلان خاندان، چيزى به تو نرسيد ؟». مرد گفت: نه. فرمود: «چرا. در آن سهمى هم براى تو قرار داده شد و دينارى از آن نصيبت گرديد». مرد گفت: درست است. فرمود: «پس، چه وادارات كرده كه دروغ بگويى ؟». گفت: گواهى مى‏دهم كه شما، راستگويى. آنچه مرا به اين كار، وا داشت، اين بود كه خواستم بدانم آيا شما از كارهايى كه

1.. نور : آيه ۳۷ .

2.. دَخَلتُ عَلى أبي عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام فَسَأَلَنا عَن عُمَرَ بنِ مُسلِمٍ: ما فَعَلَ ؟ فَقُلتُ : صالِحٌ ، ولكِنَّهُقَد تَرَكَ التِّجارَةَ .
فَقالَ أبو عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام : عَمَلُ الشَّيطانِ ـ ثَلاثا ـ أما عَلِمَ أنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله اشتَرى عيرا أتَت مِنَ الشّامِ ، فَاستَفضَلَ فيها ما قَضى دَينَهُ وقَسَمَ في قَرابَتِهِ ؟ يَقولُ اللّه‏ُ عز و جل : « رِجَالٌ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَـرَةٌ وَ لاَ بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ »إلى آخِرِ الآيَةِ .
يَقولُ القُصّاصُ : إنَّ القَومَ لَم يَكونوا يَتَّجِرونَ ، كَذَبوا ولكِنَّهُم لَم يَكونوا يَدَعونَ الصَّلاةَ في ميقاتِها ، وهُوَ أفضَلُ مِمَّن حَضَرَ الصَّلاةَ ولَم يَتَّجِر الكافى : ج ۵ ص ۷۵ ح ۸ ، تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۳۲۶ ح ۸۹۷ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ سيّدمجتبي غيوري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22652
صفحه از 296
پرینت  ارسال به