باديهنشين نفروشد و كسى هنگام خريد كردن يا خواستگارى كردن برادرش، روى دست او بر نخيزد، و زن، ظرف خواهرش را [براى به دست آوردن آنچه او دارد] واژگون نسازد۱ ؛ چرا كه روزى هر كس بر عهده خداوند عز و جل است.۲
۳۳۵.امام على عليهالسلام: اى جماعت تاجران ! از پنج چيز بپرهيزيد: اين كه فروشنده، كالاى خود را بستايد ؛ اين كه مشترى، كالا را نكوهش كند ؛ سوگند خوردن براى معامله ؛ عيب پوشى ؛ و ربا خوارى، تا كسب و كارتان حلال شود و از حرام، رهايى يابيد.۳
۳۳۶.فتح الأبوابـ به نقل از احمد بن محمّد بن يحيى ـ: يكى از دوستان ما قصد كرد كه براى تجارت، روانه گردد، گفت: روانه نمىشوم مگر نزد جعفر بن محمّد بروم و به او سلام دهم و در اين كار با او مشورت كنم و از وى طلب دعا نمايم.
پس نزد امام عليهالسلام رفت و گفت: اى پسر پيامبر خدا ! من قصد كردهام كه براى تجارت، روانه شوم و بر خويش سوگند خوردهام كه روانه نشوم تا شما را ديدار كنم و با شما مشورت نمايم و از شما طلب دعا نمايم.
پس برايم دعا كرد و آن گاه فرمود: «بر تو باد راست گفتارى و عيبى را كه در كالاى توست، مپوشان و آن را كه به تو اعتماد ورزيده، مفريب كه فريفتنِ او [در حكم] رباخوارى است و براى مردم، جز آنچه را كه براى خويشتن
1.. كنايه از خراب كردن كار ديگرى و دخالت بىجا در امور ديگران است .
2.. أهلُ المَدائِنِ الجُلَساءُ في سَبيلِ اللّهِ ، رِدءٌ لِلمُسلِمينَ وثَغرُهُم ، فَلا تُغلوا عَلَيهِم ولاتَحتَكِروا ، ولا يَبيعُ حاضِرٌ لِبادٍ ، ولا يَسومُ الرَّجُلُ عَلى سَومِ أخيهِ ، ولا يَخطُبُ عَلى خِطبَتِهِ ، ولا تَكتَفِئُ المَرأَةُ إناءَ اُختِها ، فَكُلٌّ رِزقُهُ عَلَى اللّهِ عز و جل (المعجم الكبير : ج ۲۲ ص ۹۸ ح ۷۴۸۷ ، مسند الشاميّين : ج ۲ ص ۴۱۲ ح ۱۶۰۳) .
3.. مَعاشِرَ التُّجّارِ ، تَجَنَّبوا خَمسَةَ أشياءَ : مَدحَ البائِعِ ، وذَمَّ المُشتَري ، وَاليَمينَ عَلَى البَيعِ ،وكِتمانَ العَيبِ ، وَالرِّبا ، يَصِحَّ لَكُمُ الحَلالُ ، وتَخلُصوا بِذلِكَ مِنَ الحَرامِ معدن الجواهر : ص ۵۰ .
