187
فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد

اوّل، فرمان خدا را به جا مى‏آورم و ديگرى گفت: اوّل به تجارتم مى‏پردازم و فرمان خدا را بعد به جا مى‏آورم. اين يكى در پىِ تجارتش رفت و آن يكى به نمازش پرداخت، پس من به ابرها وحى كردم و ابرها دميدند و آتش رها كردند و همه جا را فرا گرفت و آن مرد، گرفتار ابر و تاريكى شد و هم مال التجاره‏اش از بين رفت و هم نمازش، و بر درِ خانه‏اش نوشته شد: «بنگريد كه دنيا و فزونخواهى با آدمى چه مى‏كند !»... اى داوود ! كسى كه با من تجارت كند، پُرسودترين تجارت را كرده است.۱

۲۸۹.امام باقر عليه‏السلام: در روزگار پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مؤمنى تهى‏دست و بسيار نيازمند از اهل صُفّه زندگى مى‏كرد و در وقت همه نمازها همراه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بود و نمازى را از دست نمى‏داد. پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله دلش به حال او مى‏سوخت و به فكر نياز و غربت او بود و مى‏فرمود: «اى سعد ! اگر چيزى به من برسد، تو را بى‏نياز خواهم كرد».
مدّت‏ها چيزى براى پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نرسيد و ايشان براى سعد به شدّت ناراحت بود. خداوند سبحان كه غم و ناراحتى پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را براى سعد ديد، جبرئيل عليه‏السلام را با دو درهم نزدش فرو فرستاد و جبرئيل عليه‏السلام به ايشان گفت: اى محمّد ! خداوند دانست كه تو براى سعد چه قدر غمگينى. آيا دوست

1.. [يا] داودُ ! قُل لِبَني إسرائيلَ : لا تَجمَعُوا المالَ مِنَ الحَرامِ فَإِنّي لا أقبَلُ صَلاتَهُم ،وَاهجُر أباكَ وأَخاكَ عَلَى الحَرامِ ، وَاتلُ عَلى بَني إسرائيلَ نَبَأَ رَجُلَينِ كانا عَلى عَهدِ إدريسَ ، فَجاءَت لَهُما تِجارَةٌ وقَد فُرِضَت عَلَيهِما صَلاةٌ مَكتوبَةٌ ، فَقالَ الواحِدُ : أبدَأُ بِأَمرِ اللّه‏ِ ، وقالَ الآخَرُ : أبدَأُ بِتِجارَتي وأَلحَقُ أمرَ اللّه‏ِ ، فَذَهَبَ هذا لِتِجارَتِهِ ، وهذا لِصَلاتِهِ ، فَأَوحَيتُ إلَى السَّحابِ فَنَفَخَت وأَطلَقَت نارا وأَحاطَت وَاشتَغَلَ الرَّجُلُ بِالسَّحابِ وَالظُّلمَةِ ، فَذَهَبَت تِجارَتُهُ وصَلاتُهُ ، وكُتِبَ عَلى بابِ دارِهِ : اُنظُروا ما تَصنَعُ الدُّنيا وَالتَّكاثُرُ بِصاحِبِهِ . . . يا داودُ ، مَن تاجَرَني فَهُوَ أربَحُ المَتاجِرِ سعد السعود : ص ۴۸ و ۴۹ ، بحار الأنوار : ج ۱۴ ص ۴۵ و ۴۶ ذيل ح ۳۴ .


فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
186

۲۸۷.بحار الأنوار: پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله پس از آراستن لشكر مسلمانان در جنگ اُحد، به سخنرانى ايستاد و فرمود: «اى مردم ! سفارش مى‏كنم شما را به چيزى كه خداوند در كتابش مرا به آن سفارش كرد: به كار بستن طاعت [و فرامين]او، و باز ايستادن از حرام‏هايش». سپس خطبه را ادامه داد تا آن جا كه فرمود: «هر كس به خدا و آخرت ايمان دارد، بايد روز جمعه را در نماز جمعه حاضر شود، به استثناى كودكان و زنان و بيماران و غلامان، و هر كس [به جاى شركت در نماز] به سرگرمى يا تجارتى مشغول شود، خداوند، از او بى‏نياز است، و خدا، بى نياز و ستودنى است».۱

۲۸۸.سعد السعودـ به نقل از زبور داوود عليه‏السلام ـ: اى داوود ! به بنى اسرائيل بگو: از راه حرام، مال گِرد نياوريد كه در اين صورت، نماز آنها را نمى‏پذيرم و به سبب حرام، از پدر و برادرت هم دورى كن. براى بنى اسرائيل سرگذشت آن دو مردى را بازگو كن كه در روزگار ادريس به سر مى‏بردند و در همان زمان كه وقت نماز واجبشان رسيده بود، كالايى برايشان آمد. يكى از آن دو گفت:

1.. لَمّا سَوّى رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله الصُّفوفَ بِاُحُدٍ قامَ فَخَطَبَ النّاسَ ، فَقالَ : أيُّهَا النّاسُ ،اُوصيكُم بِما أوصاني بِهِ اللّه‏ُ في كِتابِهِ مِنَ العَمَلِ بِطاعَتِهِ ، وَالتَّناهي عَن مَحارِمِهِ ـ وساقَ الخُطبَةَ إلى أن قالَ ـ : ومَن كانَ يُؤمِنُ بِاللّه‏ِ وَاليَومِ الآخِرِ فَعَلَيهِ بِالجُمُعَةِ يَومَ الجُمُعَةِ ، إلاّ صَبِيّا أوِ امرَأَةً أو مَريضا أو عَبدا مَملوكا ، ومَنِ استَغنى بِلَهوٍ أو تِجارَةٍ استَغنَى اللّه‏ُ عَنهُ ، وَاللّه‏ُ غَنِيٌّ حَميدٌ (بحار الأنوار : ج ۸۹ ص ۲۱۱ ح ۵۶ ، سنن الدار قطنى : ج ۲ ص ۳ ح ۱) .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه تجارت و داد و ستد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ سيّدمجتبي غيوري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20451
صفحه از 296
پرینت  ارسال به