99
فرهنگ نامه توبه

د ـ ديدن مرگ

قرآن

«إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَلَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍ فَأُوْلَئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا * وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّئِّاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّى تُبْتُ الْٔنَ وَلاَ الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ أُوْلَئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ؛۱ پذيرش توبه از سوى خدا، تنها براى كسانى است كه كار بدى را از روى جهالت انجام مى‏دهند، سپس زود توبه مى‏كنند. خداوند، توبه چنين اشخاصى را مى‏پذيرد و خدا، دانا و حكيم است. براى كسانى كه كارهاى بد انجام مى‏دهند و هنگامى كه مرگ يكى از آنها فرا مى‏رسد، مى‏گويد: «الآن توبه كردم!»، توبه‏اى نيست و نه براى كسانى كه در حال كفر از دنيا مى‏روند. اينها كسانى هستند كه عذاب دردناكى برايشان فراهم كرده‏ايم».

«وَ أَنِيبُواْ إِلَى رَبِّكُمْ وَ أَسْلِمُواْ لَهُ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لاَ تُنصَرُونَ ؛۲ و به درگاه پروردگارتان باز گرديد و در برابر او تسليم شويد، پيش از آن كه عذاب به سراغ شما آيد،

1.نساء : آيه ۱۷ و ۱۸ .

2.زمر : آيه ۵۴ .


فرهنگ نامه توبه
98

سپس از راه حرام، آن را جُستى و باز هم بدان نرسيدى. اينك، آيا تو را به كارى ره‏نمون نشوم كه بدان، به دنيا و ثروت بسيار، دست يابى و پيروانت فراوان شوند؟
مرد گفت: چرا.
شيطان گفت: دينى بساز و مردم را بدان، فرا خوان.
او چنين كرد و مردم، دعوتش را پذيرفتند و او را فرمان بُردند و بدين سان، به دنيا [و ثروت]دست يافت. سپس با خود انديشيد و گفت: من چه كردم؟! دينى بر ساختم و مردم را بدان، فرا خواندم و اكنون، راه توبه‏اى را براى خويش نمى‏بينم، جز آن كه نزد هر آن كه دعوتش كردم، بروم و او را از بدعتم برگردانم.
پس نزد پيروانش مى‏رفت و مى‏گفت: «آنچه شما را بدان خواندم، باطل است. من، آن را بدعت نهادم» ؛ امّا پيروانش مى‏گفتند: دروغ مى‏گويى. اين دين، حقّ است ؛ امّا تو در دين خود، شك كرده‏اى و از آن، برگشته‏اى !
چون چنين ديد، زنجيرى بر گرفت و يك سرِ آن را به جايى ميخكوب كرد و سرِ ديگرش را به گردن خود بست و گفت: «آن را باز نمى‏كنم تا اين كه خداوند، توبه‏ام را بپذيرد». پس خداوند عز و جل به پيامبرى از پيامبران وحى فرمود كه: «به فلان كس بگو: به عزّت و جلالم سوگند، اگر مرا چندان بخوانى كه بندهاى بدنت از هم بگسلد، دعايت را مستجاب نخواهم كرد، مگر اين كه كسانى را هم كه با بدعت تو از دنيا رفته‏اند، برگردانى تا از آن، برگردند !».۱

1.كانَ رَجُلٌ فِي الزَّمَنِ الأَوَّلِ طَلَبَ الدُّنيا مِن حَلالٍ فَلَم يَقدِر عَلَيها ، وطَلَبَها مِن حَرامٍ فَلَم يَقدِرعَلَيها ، فَأَتاهُ الشَّيطانُ فَقالَ لَهُ : يا هذا إنَّكَ قَد طَلَبتَ الدُّنيا مِن حَلالٍ فَلَم تَقدِر عَلَيها ، فَطَلَبتَها مِن حَرامٍ فَلَم تَقدِر عَلَيها ، أفَلا أدُلُّكَ عَلى شَيءٍ تُكثِرُ بِهِ دُنياكَ وتُكثِرُ بِهِ تَبَعَكَ ؟ فَقالَ : بَلى ، قالَ : تَبتَدِعُ دينا وتَدعو إلَيهِ النّاسَ . فَفَعَلَ ، فَاستَجابَ لَهُ النّاسُ فَأَطاعوهُ ، فَأَصابَ مِنَ الدُّنيا .
ثُمَّ إنَّهُ فَكَّرَ فَقالَ : ما صَنَعتُ ؟ ! اِبتَدَعتُ دينا ودَعَوتُ النّاسَ إلَيهِ وما أرى لي تَوبَةً إلاّ أن آتِيَ مَن دَعَوتُهُ فَأَرُدَّهُ عَنهُ ، فَجَعَلَ يَأتي أصحابَهُ الَّذينَ أجابوهُ فَيَقولُ : إنَّ الَّذي دَعَوتُكُم إلَيهِ باطِلٌ وإنَّمَا ابتَدَعتُهُ . فَجَعَلوا يَقولونَ: كَذَبتَ! هُوَ الحَقُّ، ولكِنَّكَ شَكَكتَ في دينِكَ فَرَجَعتَ عَنهُ.
فَلَمّا رَأى ذلِكَ عَمَدَ إلى سِلسِلَةٍ فَوَتَدَ لَها وَتِدا ثُمَّ جَعَلَها في عُنُقِهِ وقالَ : لا أحُلُّها حَتّى يَتوبَ اللّه‏ُ عَلَيَّ .
فَأَوحَى اللّه‏ُ عز و جل إلى نَبِيٍّ مِنَ الأَنبِياءِ : قُل لِفُلانٍ : وعِزَّتي وجَلالي لَو دَعَوتَني حَتّى تَنقَطِعَ أوصالُكُ مَا استَجَبتُ لَكَ حَتّى تَرُدَّ مَن ماتَ عَلى ما دَعَوتَهُ إلَيهِ فَيَرجِعَ عَنهُ كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۳ ص ۵۷۲ ح ۴۹۵۸ ، علل الشرائع : ص ۴۹۲ ح ۲ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9489
صفحه از 239
پرینت  ارسال به