79
فرهنگ نامه توبه

است». وى آمد و سلام كرد. پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله پاسخش را داد و فرمود: «تو كيستى؟». گفت: من هامة بن هيم بن لاقيس بن ابليس هستم... [تا آن كه گفت:] گفتم: اى نوح ! من در ريختن خون بنده صالح و شهيد سعادتمند، هابيل پسر آدم، شركت داشتم. آيا مى‏دانى كه نزد پروردگارت توبه‏اى هست؟ گفت: آرى، اى هام ! آهنگِ كار نيك كن و پيش از آن كه دچار افسوس و پشيمانى شوى، انجامش ده. من در آنچه خداى متعال بر من نازل فرمود، يافتم كه: «هيچ بنده‏اى نيست كه گناهى كند، هر گناهى و به هر اندازه‏اى كه باشد و سپس توبه نمايد، مگر اين كه خداوند متعال، توبه‏اش را بپذيرد». پس همين حالا برخيز و غسل كن و در پيشگاه خدا به سجده بيفت. من به دستور او عمل كردم. ناگاه ندادهنده‏اى از آسمان ندا داد كه: «سرت را بلند كن كه توبه‏ات پذيرفته شد» من [به شكرانه آن] يك سال براى خدا به سجده افتادم.۱

۱۳۸.المعجم الكبير ـ به نقل از عبد الرحمان بن جبير از ابو طويل شطب ممدود ـ [ابو طويل]روايت كرده كه نزد پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رفت و گفت: مردى همه گناهان را مرتكب شده و چيزى از آنها را فروگذار نكرده است و به هر كاروانى كه به حج مى‏رفته يا از حج برمى‏گشته، دستبرد زده است۲. آيا براى چنين كسى،

1.بَينَما رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ذاتَ يَومٍ عَلى جَبَلٍ مِن جِبالِ تِهامَةَ وَالمُسلِمونَ حَولَهُ ، إذ أقبَلَ شَيخٌوبِيَدِهِ عَصا فَنَظَرَ إلَيهِ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهفَقالَ: مَشيَةَ الجِنِّ ونَغمَتَهُم وعُجبَهُم ، فَأَتى فَسَلَّمَ فَرَدَّ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ، فَقَالَ لَهُ : مَن أنتَ ؟ فَقالَ : أنَا هامَةُ بنُ الهيمِ بنِ لاقيسَ بنِ إبليسَ ... [إلى أن قالَ : ]
فَقُلتُ : يا نوحُ ، إنَّني مِمَّن شَرِكَ في دَمِ العَبدِ الصّالِحِ الشَّهيدِ السَّعيدِ هابيلَ بنِ آدَمَ ، هَل تَدري عِندَ رَبِّكَ مِنَ التَّوبَةِ ؟ قالَ : نَعَم يا هامُ ، هُمَّ بِخَيرٍ وَافعَلهُ قَبلَ الحَسرَةِ وَالنَّدامَةِ ، إنّي وَجَدتُ فيما أنزَلَ اللّه‏ُ تَعالى عَلَيَّ : لَيسَ مِن عَبدٍ عَمِلَ ذَنباً كائِناً ما كانَ وبالِغاً ما بَلَغَ ثُمَّ تابَ إلاّ تابَ اللّه‏ُ تَعالى عَلَيهِ ، فَقُمِ السّاعَةَ فَاغتَسِل وخِرَّ للّه‏ِِ ساجِداً ، فَفَعَلتُ ما أمَرَني ، إذ نادى مُنادٍ مِنَ السَّماءِ : اِرفَع رَأسَكَ قُبِلَت تَوبَتُكَ ، فَخَرَرتُ للّه‏ِِ ساجِداً حَولاً الجعفريّات : ص ۱۷۵ ، مستدرك الوسائل : ج ۲ ص ۵۱۳ ح ۲۵۹۷ .

2.در متن عربى ، اين تعبير آمده است: «لم يترك حاجة ولا داجة إلاّ أتاها» ترجمه اين عبارت ، مى‏تواند همان باشد كه آمد و مى‏تواند چنين باشد كه : «تمامى نيازهاى خود را ، هرچند از راه خلاف ، برآورده مى‏ساخت» .


فرهنگ نامه توبه
78

[باز] است؟
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به او فرمود: «سوگند به آن كه جان محمّد در دست اوست، اگر هفتاد پيامبر را هم بكُشد و سپس توبه كند و پشيمان شود و خداوند از قلب او بداند كه ديگر به گناه باز نمى‏گردد، توبه‏اش را مى‏پذيرد و او را مى‏بخشد؛ زيرا كه در توبه به اندازه مشرق تا مغرب، باز است و كسى كه از گناه توبه كند، همانند كسى است كه گناه نكرده است».۱

۱۳۶.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: خداوند فرمود: «اى پسر آدم! تا آن گاه كه مرا بخوانى و به من، اميدوار باشى، با وجود همه گناهانى كه داشته‏اى، تو را مى‏آمرزم و باكى ندارم. اى پسر آدم ! اگر گناهانت سر به آسمان بزند، سپس از من آمرزش بخواهى، تو را مى‏آمرزم و باكى ندارم. اى پسر آدم ! اگر به اندازه زمين گناه كنى، امّا در حالى به ديدارم بيايى كه چيزى را شريك من قرار نداده‏اى، به همان اندازه، آمرزش به تو مى‏دهم.۲

۱۳۷.امام على عليه‏السلام: هنگامى كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بالاى يكى از كوه‏هاى تَهامه بود و مسلمانان، گِردش را گرفته بودند، پيرمردى عصا به دست، پيدا شد. پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به او نگريست و فرمود: «ين] راه رفتن و آهنگ صدا و غرور جن

1.جاءَتِ امرَأَةٌ إلَى النَّبِيِّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهفَقالَت : يا نَبِيَّ اللّه‏ِ ، امرَأَةٌ قَتَلَت وَلَدَها هَل لَها مِن تَوبَةٍ ؟
فَقالَ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله لَها : وَالَّذي نَفسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ ، لَو أنَّها قَتَلَت سَبعينَ نَبِيّاً ثُمَّ تابَت ونَدِمَت ، ويَعرِفُاللّه‏ُ مِن قَلبِها أنَّها لا تَرجِعُ إلَى المَعصِيَةِ أبَداً ، لَقَبِلَ اللّه‏ُ تَوبَتَها وعَفا عَنها ، فَإِنَّ بابَ التَّوبَةِ مَفتوحٌ ما بَينَ المَشرِقِ وَالمَغرِبِ ، وإنَّ التّائِبَ مِنَ الذَّنبِ كَمَن لا ذَنبَ لَهُ جامع الأخبار : ص ۲۲۶ ح ۵۷۷ ، مستدرك الوسائل : ج ۱۲ ص ۱۳۱ ح ۱۳۷۱۰ .

2.قالَ اللّه‏ُ : يَابنَ آدَمَ ، إنَّكَ ما دَعَوتَني ورَجَوتَني غَفَرتُ لَكَ عَلى ما كانَ فيكَ ولا اُبالي . يَابنَآدَمَ ، لَو بَلَغَت ذُنوبُكَ عَنانَ السَّماءِ ثُمَّ استَغفَرتَني غَفَرتُ لَكَ ولا اُبالي . يَابنَ آدَمَ ، إنَّكَ لَو أتَيتَني بِقِرابِ الأَرضِ خَطايا ثُمَّ لَقيتَني لا تُشرِكُ بي شَيئا لَأَتَيتُكَ بِقِرابِها مَغفِرَةً سنن الترمذي : ج ۵ ص ۵۴۸ ح ۳۵۴۰ ، مسند ابن حنبل : ج ۸ ص ۱۱۸ ح ۲۱۵۶۱ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8256
صفحه از 239
پرینت  ارسال به