۲ / ۹

توبه غير حقيقى

قرآن

«وَ إِذَا مَسَّ الاْءِنسَنَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِىَ مَا كَانَ يَدْعُواْ إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلاً إِنَّكَ مِنْ أَصْحَبِ النَّارِ ؛^۱ هنگامى كه به انسان زيانى رسد، پروردگار خود را مى‏خواند و به سوى او باز مى‏گردد ؛ امّا هنگامى كه نعمتى از خود به او عطا كند، آنچه را به سبب آن قبلاً خدا را مى‏خواند، از ياد مى‏برد و براى خداوند، همتايانى قرار مى‏دهد تا مردم را از راه او منحرف سازد. بگو: «چند روزى از كفرت بهره گير كه از دوزخيانى%«$.

حديث

۱۱۹.الكافىـ به نقل از عمّار ساباطى ـ: از امام صادق عليه‏السلام در باره اين فرموده خداوند متعال پرسيدم: «و چون به انسان آسيبى رسيد، پروردگارش را ـ در حالى كه به سوى او بازگشت‏كننده است ـ مى‏خواند». فرمود: «در باره ابو فصيل نازل شد. او پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را جادوگر مى‏شمرد و هر گاه به او آسيبى، يعنى بيمارى‏اى مى‏رسيد: «پروردگارش را مى‏خواند، در حالى كه به سوى او بازگشت كننده بود» ؛ يعنى از اين كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را جادوگر مى‏خواند، به درگاه خدا توبه مى‏كرد. «سپس چون او را از جانب خدا نعمتى عطا شد»، يعنى سلامت، «آنچه را پيش‏تر برايش دعا مى‏كرد، از ياد مى‏بُرد» ؛ يعنى توبه كردن به درگاه خداى عز و جل از گفتن اين كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله جادوگر است.^۲

قيامت شود، خداوند، چنان باد بدبويى را مى‏وزانَد كه اهل محشر از آن، به رنج مى‏افتند، تا جايى كه مى‏خواهد نفَس مردم را بند بياورد. در اين هنگام، منادى ندا مى‏دهد: آيا مى‏دانيد كه اين، چه بويى بود كه شما را آزرد؟
مى‏گويند: نه. ما را آزرد و بسيار به رنجمان افكند.
گفته مى‏شود: اين بو، بوى شرمگاه زناكاران است كه با زناى بدون توبه، خدا را ديدار كردند. پس لعنتشان كنيد، لعنت خدا، بر آنان باد!».
[سپس] امير مؤمنان فرمود: «در موقف، كسى نمى‏مانَد، مگر اين كه مى‏گويد: خدايا ! زناكاران را لعنت كن».^۱

۱۱۸.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ـ به نقل از سهل بن قاسم ـ: امام رضا عليه‏السلام شنيد كه يكى از يارانش مى‏گويد: خدا لعنت كند كسانى را كه با امير مؤمنان عليه‏السلام جنگيدند. به او فرمود: «بگو: بجز كسانى كه توبه كردند و اصلاح شدند».سپس فرمود: «گناه كسانى كه او را تنها گذاشتند و [بعد از اين كار خود] توبه نكردند، بزرگ‏تر از گناه كسانى است كه با او جنگيدند، امّا بعد توبه كردند».^۲

ر. ك: نهج الذكر (با ترجمه فارسى): ج ۴ ص ۴۷ (برحذر داشتن از ترك آمرزش‏خواهى).