يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّواْ عَلَى مَا فَعَلُواْ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ؛^۱ و آنها كه وقتى مرتكب عمل زشتى شوند يا به خود ستم كنند، به ياد خدا مى‏افتند و براى گناهان خود، طلب آمرزش مى‏كنند ـ و كيست جز خدا كه گناهان را ببخشد؟ ـ و بر آنچه مرتكب شده‏اند، اصرار نمى‏ورزند با اين كه مى‏دانند».

حديث

۱۱۵.امام باقر عليه‏السلام ـ در باره آيه: «... بر آنچه مرتكب شده‏اند، اصرار نمى‏ورزند با اين كه مى‏دانند»: اصرار اين است كه بنده، گناه كند و از خداوند، آمرزش نطلبد و در فكر توبه هم نباشد. اين است اصرار [بر گناه].^۲

۱۱۶.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: هر كس بدون توبه از دنيا برود، جهنّم، سه دَم در روى او برآورَد كه در اوّلى هرچه اشك دارد، از چشمان او فرو مى‏ريزد، در دَم دوم، هر چه خون دارد، از دو حفره بينى‏اش خارج مى‏شود، و در دَم سوم، هر چه چرك و خونابه است، از دهانش خارج مى‏گردد.
پس رحمت خدا بر آن كس كه توبه كند و سپس طلبكارانش را راضى گرداند؛ زيرا هر كه چنين كند، من بهشت را برايش ضمانت مى‏كنم.^۳

۱۱۷.ثواب الأعمالـ به نقل از زيد بن على عليه‏السلام ـ: امير مؤمنان عليه‏السلام فرمود: «چون روز

در حالى كه مرگ، ناگهان سر مى‏رسد
اين، كار دورانديش خردمند نباشد».^۱

۲ / ۸

ترك توبه

قرآن

«إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُواْ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُواْ فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَ لَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ؛^۲ كسانى كه مردان و زنان باايمان را شكنجه دادند سپس توبه نكردند، براى آنها عذاب دوزخ و عذاب آتش سوزان است».

«يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لاَ يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُواْ خَيْرًا مِّنْهُمْ وَ لاَ نِسَاءٌ مِّن نِّسَاءٍ عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَ لاَ تَلْمِزُواْ أَنفُسَكُمْ وَ لاَ تَنَابَزُواْ بِالْأَلْقَبِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الاْءِيمَنِ وَ مَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّلِمُونَ ؛^۳ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! نبايد گروهى از مردان شما، گروه ديگر را مسخره كنند، شايد آنها از اينها بهتر باشند، و نه زنانى زنان ديگر را، شايد آنان بهتر از اينان باشند، و يكديگر را مورد طعن و عيب‏جويى قرار ندهيد و با القاب زشت و ناپسند، يكديگر را ياد نكنيد. بسيار بد است كه بر كسى پس از ايمان، نام كفرآميز بگذاريد و آنها كه توبه نكنند، ظالم و ستمگرند».

«وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَحِشَةً أَوْظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ ذَكَرُواْ اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُواْ لِذُنُوبِهِمْ وَمَن