65
فرهنگ نامه توبه

مايه حيرت است و بهانه تراشى براى خدا، موجب هلاكت است و مداومت بر گناه، ايمن پنداشتن خود از مكر خداست، و از مكر خدا خود را در امان نمى‏پندارند، مگر مردمان زيانكار.۱

۱۱۲.عيسى عليه‏السلام: واى بر شما، اى عالمان بدكردار! چون مرگ بر شما فرود نمى‏آيد، با خود نگوييد كه اجلتان به تأخير مى‏افتد، كه مى‏بينم بر شما در آمده و شما را كوچانده است. از هم اكنون، دعوت [مرگ] را در گوش‏هاى خود، فرو كنيد و از هم اكنون بر خود نوحه كنيد و از هم اكنون، بر خطاياى خود بگِرييد و از هم اكنون، بار بربنديد و مهيّاى رفتن گرديد و در توبه به درگاه پروردگارتان، بشتابيد....۲

۱۱۳.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: توبه را به تأخير مينداز ؛ زيرا مرگ، ناگهان مى‏آيد.۳

۱۱۴.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ـ به نقل از عبد اللّه‏ بن مغيره ـ: از ابو الحسن الرضا عليه‏السلام شنيدم كه فرمود:
«تو در سرايى هستى مدّت‏دار
كه در آن، عمل عمل‏كنندگان پذيرفته مى‏شود
آيا نمى‏بينى كه مرگ، آن را در ميان گرفته
و در آن، آرزوى آرزومند، تحقّق نمى‏يابد؟
در گناه و هوسرانى تعجيل مى‏كنى
و به توبه كردن در آينده، اميد دارى

1.تَأخيرُ التَّوبَةِ اغتِرارٌ ، وطولُ التَّسويفِ حَيرَةٌ ، وَالاِعتِلالُ عَلَى اللّه‏ِ هَلَكَةٌ ، وَالإِصرارُ عَلَىالذَّنبِ أمنٌ لِمَكرِ اللّه‏ِ ، ولا يَأمَنُ مَكرَ اللّه‏ِ إلاَّ القَومُ الخاسِرونَ الإرشاد : ج ۲ ص ۲۰۵ ، كنز الفوائد : ج ۲ ص ۳۳ .

2.وَيلَكُم يا عُلَماءَ السَّوءِ ! لا تُحَدِّثوا أنفُسَكُم أنَّ آجالَكُم تَستَأخِرُ مِن أجلِ أنَّ المَوتَ لَم يَنزِلبِكُم ، فَكَأَ نَّهُ قَد حَلَّ بِكُم فَأَظعَنَكُم ، فَمِنَ الآنَ فَاجعَلُوا الدَّعوَةَ في آذانِكُم ، ومِنَ الآنَ فَنوحوا عَلى أنفُسِكُم ، ومِنَ الآنَ فَابكُوا عَلى خَطاياكُم ، ومِنَ الآنَ فَتَجَهَّزوا وخُذوا اُهبَتَكُم ، وبادِرُوا التَّوبَةَ إلى رَبِّكُم تحف العقول : ص ۵۰۷ ، بحارالأنوار : ج ۱۴ ص ۳۱۰ ح ۱۷ .

3.لا تُؤخِّرِ التَّوبَةَ ؛ فَإِنَّ المَوتَ يَأتي بَغتَةً مستدرك الوسائل : ج ۱۲ ص ۱۲۴ ح ۱۳۶۸۹ ،تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۲۳۱ .


فرهنگ نامه توبه
64

۱۰۷. امام على عليه‏السلام: كسى كه توبه را به فردا حوالت دهد، از هجوم مرگ در معرض بزرگ‏ترين خطر است.۱

۱۰۸.امام على عليه‏السلام: كسى كه در توبه‏اش امروز و فردا كند، دين ندارد.۲

۱۰۹.امام على عليه‏السلام ـ در نكوهش كسى كه او را نكوهيد ـ: اگر گناهى برايش آيد، آن را با اتّكا به توبه، مرتكب مى‏شود و اگر آهنگ توبه كند، آن را به امروز و فردا مى‏افكند و به گناه ادامه مى‏دهد و اگر عافيت داده شود، گمان كند كه توبه كرده است [و از اين رو، به بلايى دچار نشده است].۳

۱۱۰.امام على عليه‏السلام: پس زنهار كه آرزو، شما را سرگرم نسازد و مدّت عمر به نظرتان طولانى نيايد؛ زيرا پيشينيان شما را همين آرزوى درازشان و پوشيده بودن اجل [و مدّت عمر] از آنها، نابودشان كرد، تا آن كه وعده[ى الهى، يعنى مرگ] بر آنان فرود آمد، وعده‏اى كه با آمدنش، عذرخواهى برداشته و درِ توبه بسته مى‏شود و همراه با آن، مصيبت و خشم و عذاب، فرود مى‏آيد.۴

۱۱۱.امام صادق عليه‏السلام: به تأخير افكندن توبه، غفلت است و امروز و فردا كردن بسيار،

1.مُسَوِّفُ نَفسِهِ بِالتَّوبَةِ مِن هُجومِ الأَجَلِ عَلى أعظَمِ الخَطَرِ غرر الحكم : ج ۶ ص ۱۵۱ح ۹۸۷۶ ، مستدرك الوسائل : ج ۱۲ ص ۱۳۰ ذيل ح ۱۳۷۰۷ .

2.لا دينَ لِمُسَوِّفٍ بِتَوبَتِهِ (غرر الحكم : ج ۶ ص ۳۸۴ ح ۱۰۶۶۰ ، عيون الحكم والمواعظ :ص ۵۳۸ ح ۹۹۴۳) .

3.إن عَرَضَت لَهُ مَعصِيَةٌ واقَعَها بِالاِتِّكالِ عَلَى التَّوبَةِ ، إن عَزَمَ عَلَى التَّوبَةِ سَوَّفَها وأَصَرَّ عَلَىالحَوبَةِ ، إن عوفِيَ ظَنَّ أن قَد تابَ غرر الحكم : ج ۳ ص ۱۳ ح ۳۷۳۱ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۱۶۳ ح ۳۴۶۷ .

4.فَلا يُلهِيَنَّكُمُ الأَمَلُ ، ولا يَطولَنَّ عَلَيكُمُ الأَجَلُ ؛ فَإِنَّما أهلَكَ مَن كانَ قَبلَكُم أمَدُ أمَلِهِم ، وتَغطِيَةُالآجالِ عَنهُم ، حَتّى نَزَلَ بِهِمُ المَوعودُ الَّذي تُرَدُّ عَنهُ المَعذِرَةُ ، وتُرفَعُ عَنهُ التَّوبَةُ ، وتَحُلُّ مَعَهُ القارِعَةُ وَالنَّقِمَةُ الكافي : ج ۸ ص ۳۸۹ ح ۵۸۶ ، نهج البلاغة : الخطبة ۱۴۷ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8280
صفحه از 239
پرینت  ارسال به