59
فرهنگ نامه توبه

متعال در كتاب خود مى‏فرمايد: «بلكه انسان مى‏خواهد كه در پيشگاه او، فسادكارى كند»۱.۲

۹۵.امام على عليه‏السلام ـ در سفارش به امام حسن عليه‏السلام ـ: هر گاه گناهى مرتكب شدى، با توبه در محو آن بشتاب.۳

۹۶.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: خوشا به حال بنده‏اى كه در دنيا از پروردگارش پروا دارد و پيشاپيش، توبه كند و بر خواهش‏هاى نفسانى‏اش چيره آيد، پيش از آن كه دنيا، او را به سوى آخرت افكند و در گورى خاكى و وحشتناك و تيره و تار كه نه مى‏تواند بر كار نيكى بيفزايد و نه از كار بدى بكاهد، گرفتار آيد و سپس برانگيخته شود و او را يا به سوى بهشتى كه نعمت‏هايش پاينده است، ببرند يا به سوى آتشى كه عذابش را پايانى نيست.۴

۹۷.امام على عليه‏السلام ـ از خطبه ايشان در باره مبادرت ورزيدن به كارهاى شايسته ـ: اى بندگان خدا از خدا پروا كنيد...! در دنيا از دنيا توشه‏اى برگيريد كه فردا[ى قيامت] با آن خود را [از عذاب] نگه داريد. آن بنده‏اى [به راستى] از خدا پروا كرد كه خويش را پند داد و توبه‏اش را پيش افكند و بر شهوتش غلبه كرد ؛ چرا كه مرگش از او پوشيده است و آرزويش به او نيرنگ مى‏زند و شيطان، بر او

1.قيامت : آيه ۵ .

2.يَابنَ مَسعودٍ ، لا تُقَدِّمِ الذَّنبَ ولا تُؤخِّرِ التَّوبَةَ ، ولكِن قَدِّمِ التَّوبَةَ وأَخِّر الذَّنبَ ؛ فَإِنَّ اللّه‏َ تَعالىيَقولُ في كِتابِهِ : « بَلْ يُرِيدُ الاْءِنسَـنُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ » مكارم الأخلاق : ج ۲ ص ۳۵۳ ح ۲۶۶۰ ، بحارالأنوار : ج ۷۷ ص ۱۰۴ ح ۱ .

3.إن قارَفتَ سَيِّئَةً ، فَعَجِّل مَحوَها بِالتَّوبَةِ تحف العقول : ص ۸۱ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ص ۲۲۸ ح ۲ .

4.طوبى لِعَبدٍ اتَّقى فيها رَبَّهُ ، وقَدَّمَ تَوبَتَهُ ، وغَلَبَ شَهوَتَهُ ، مِن قَبلِ أن تُلقِيَهُ الدُّنيا إلَى الآخِرَةِ ،فَيُصبِحَ في بَطنٍ موحِشَةٍ غَبراءَ ، مُدلَهِمَّةٍ ظَلماءَ ، لا يَستَطيعُ أن يَزيدَ في حَسَنَةٍ ، ولا يَنقُصُ مِن سَيِّئَةٍ ، ثُمَّ يُنشَرُ فَيُحشَرُ ؛ إمّا إلى جَنَّةٍ يَدومُ نَعيمُها ، أو إلى نارٍ لا يَنفَدُ عَذابُها أعلام الدين : ص ۳۴۳ ح ۳۲ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۱۸۵ ح ۳۲ .


فرهنگ نامه توبه
58

ر. ك: ص ۱۷ ـ ۱۹ و ۴۴.

حديث

۹۱.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ در پاسخ به اين پرسش كه بازگشت كننده (اَوّاب) كيست؟ ـ: كسى كه در خلوت به ياد گناهان خود مى‏افتد و از خداوند متعال، طلب آمرزش مى‏كند.۱

۹۲.امام صادق عليه‏السلام ـ در باره فرموده خداى متعال: «قطعا او آمرزنده بازگشت‏كنندگان است» ـ: يعنى توبه‏كنندگانِ عبادت‏پيشه.۲

۹۳.تفسير العيّاشىـ به نقل از ابو بصير ـ: امام صادق عليه‏السلام فرمود: «اى ابو محمّد! بر شما باد پارسايى و كوشايى [در عبادت و عمل] و امانتدارى و راستگويى و حُسنِ همنشينى با همنشين و طول دادن سجده. اين [كارها] از روش‏هاى بازگشت‏كنندگان است».
ابو بصير گفت: بازگشت‏كنندگان، يعنى توبه‏كنندگان.۳

۲ / ۵

پيش افكندن توبه

۹۴.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ به ابن مسعود ـ: اى پسر مسعود! گناه را پيش مينداز و توبه را به تأخير ميفكن ؛ بلكه توبه را پيش افكن و گناه را به تأخير انداز؛ زيرا خداوند

1.هُوَ الرَّجُلُ يَذكُرُ ذُنوبَهُ فِي الخَلاءِ فَيَستَغفِرُ اللّه‏َ تَعالى تفسير الآلوسي : ج ۲۳ ص ۱۷۳ ،المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۸ ص ۲۳۰ ح ۲۳ .

2.في قَولِهِ تَعالى : « فَإِنَّهُ كَانَ لِلْأَوَّ بِينَ غَفُورًا » : هُمُ التَّوّابونَ المُتَعَبِّدونَ تفسير العيّاشي :ج ۲ ص ۲۸۶ ح ۴۲ ، مشكاة الأنوار : ص ۱۹۹ ح ۵۱۸ .

3.يا أبا مُحَمَّدٍ ، عَلَيكُم بِالوَرَعِ ، وَالاِجتِهادِ ، وأَداءِ الأَمانَةِ ، وصِدقِ الحَديثِ ، وحُسنِ الصُّحبَةِلِمَن صَحِبَكُم ، وطولِ السُّجودِ ، كانَ ذلِكَ مِن سُنَنِ الأَوّابينَ . قالَ أبو بَصيرٍ : الأَوّابونَ : التَّوّابونَ تفسير العياشي : ج ۲ ص ۲۸۶ ح ۴۳ ، علل الشرائع : ص ۳۴۰ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8307
صفحه از 239
پرینت  ارسال به