51
فرهنگ نامه توبه

بال بال زد و تو آستينت ـ يا فرمود: عبايت ـ را گشودى و او، خودش را در آن انداخت و اكنون بر روى دو جوجه‏اش بال گسترده است».
باديه‏نشين، سرِ آستين ـ يا گفت: عباى ـ خود را گشود و همان گونه بود كه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود. ياران پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از كار آن كبوتر و توجّهش به جوجه‏هايش شگفت‏زده شدند. پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «آيا از آن و توجّهش به جوجه‏هايش در شگفت شديد؟ همانا شادى و رويكرد خداوند به بنده مؤمنش، زمانى كه توبه مى‏كند، بيشتر از شادى و توجّه اين كبوتر به جوجه‏هايش است».۱

۸۰.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: خداوند متعال از توبه بنده مؤمن خود، شادمان‏تر مى‏شود تا شاد شدن گم شده [اى كه گم كرده‏هايش را] يافته، و نازايى كه بچّه‏دار مى‏شود، و تشنه‏اى كه به آب مى‏رسد. پس، هر كه به درگاه خدا خالصانه توبه كند، خداوند، خطاها و گناهان او را از ياد دو فرشته نگهبانش و اماكن زمين [كه در

1.أتَى النَّبِيَّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهأعرابِيٌّ وهُوَ شادٌّ عَلَيهِ رُدنَهُ ـ أو قالَ : عَباءَهُ ـ فَقالَ : أيُّكُم مُحَمَّدٌ ؟ فَقالوا :صاحِبُ الوَجهِ الأَزهَرِ .
فَقالَ : إن يَكُن نَبِيّا فَما مَعِيَ ؟
قالَ : إن أخبَرتُكَ فَهَل تُقِرُّ بِالشَّهادَةِ ؟ قالَ : نَعَم !
قالَ : إنَّكَ مَرَرتَ بِوادي آلِ فُلانٍ ـ أو قالَ : شِعبِ آلِ فُلانٍ ـ وإنَّكَ بَصُرتَ فيهِ بِوَكرِ حَمامَةٍ فيهِ فَرخانِ لَها ، وإنَّكَ أخَذتَ الفَرخَينِ مِن وَكرِها ، وإنَّ الحَمامَةَ أتَت إلى وَكرِها فَلَم تَرَ فَرخَيها ، فَصَفَقَت فِي البادِيَةِ فَلَم تَرَ غَيرَكَ ، فَرَفرَفَت عَلَيكَ ، فَفَتَحتَ لَها رُدنَكَ ـ أو قالَ : عَباءَكَ ـ فَانقَضَّت فيهِ ، فَها هِيَ ناشِرَةٌ جَناحَيها ، مُقبِلَةٌ عَلى فَرخَيها .
فَفَتَحَ الأَعرابِيُّ رُدنَهُ ـ أو قالَ : عَباءَهُ ـ فَكانَ كَما قالَهُ النَّبِيُ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله . فَعَجِبَ أصحابُ رَسولِ اللّه‏ِ مِنها وإقبالِها عَلى فَرخَيها .
فَقالَ : أتَعجَبونَ مِنها وإقبالِها عَلى فَرخَيها ؟ فَاللّه‏ُ أشَدُّ فَرَحا وأَشَدٌّ إقبالاً عَلى عَبدِهِ المُؤمِنِ حينَ تَوبَتِهِ مِن هذِهِ بِفَرخَيها تاريخ بغداد: ج ۳ ص ۱۶۸ الرقم ۱۲۱۳ .


فرهنگ نامه توبه
50

۷۸. پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: هر آينه، خداوند از توبه بنده مؤمنش شادتر مى‏شود تا شاد شدن مردى كه در بيابانى خطرناك و مهلك، شترى با خود دارد و آب و غذايش بار شتر است و مى‏خوابد و از خواب بيدار مى‏شود، مى‏بيند شترش رفته است و در جستجويش برمى‏آيد تا آن كه تشنه مى‏شود و مى‏گويد: «به جايى كه بودم، برمى‏گردم و مى‏خوابم تا بميرم!». دستش را زير سرش مى‏گذارد تا بميرد ؛ امّا بيدار مى‏شود و مى‏بيند شترش با بار و آب و غذايش كنار اوست. خداوند از توبه بنده مؤمنش شادتر مى‏شود تا شاد شدن چنين مردى از يافتن شتر و توشه‏اش.۱

۷۹.تاريخ بغدادـ به نقل از زيد بن اَرقَم ـ: باديه‏نشينى نزد پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آمد و سرِ آستين ـ يا گفت: عباى ـ خود را بسته بود. گفت: كدام يك از شما محمّد است؟ گفتند: صاحب چهره نورانى. گفت: اگر پيامبر است، من با خود چه چيز دارم؟ پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «اگر بگويم، آيا [به خدا و نبوّت من] شهادت مى‏دهى؟». گفت: آرى. فرمود: «تو بر وادى خاندان فلان ـ يا فرمود: درّه خاندان فلان ـ گذشتى و در آن‏جا آشيانه كبوترى را ديدى كه دو جوجه‏اش در آن بود و جوجه‏ها را از آشيانه‏اش برداشتى. كبوتر به آشيانه‏اش آمد، ديد جوجه‏هايش نيست. پس در وادى به پرواز درآمد و جز تو كسى را نديد و بر فراز سرت،

1.لَلّهُ أشَدُّ فَرَحا بِتَوبَةِ عَبدِهِ المُؤمِنِ مِن رَجُلٍ في أرضٍ دَوِيَّةٍ مَهلِكَةٍ مَعَهُ راحِلَتُهُ ، عَلَيها طَعامُهُوشَرابُهُ ، فَنامَ فَاستَيقَظَ وقَد ذَهَبَت ، فَطَلَبَها حَتّى أدرَكَهُ العَطَشُ ، ثُمَّ قالَ : أرجِعُ إلى مَكانِيَ الَّذي كُنتُ فيهِ ، فَأَنامُ حَتّى أموتَ ! فَوَضَعَ رَأسَهُ عَلى ساعِدِهِ لِيَموتَ ، فَاستَيقَظَ وعِندَهُ راحِلَتُهُ وعَلَيها زادُهُ وطَعامُهُ وشَرابُهُ . فَاللّه‏ُ أشَدُّ فَرَحا بِتَوبَةِ العَبدِ المُؤمِنِ مِن هذا بِراحِلَتِهِ وزادِهِ صحيح مسلم : ج ۴ ص ۲۱۰۳ ح ۳ ، صحيح البخاري : ج ۵ ص ۲۳۲۵ ح ۵۹۴۹ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8298
صفحه از 239
پرینت  ارسال به