31
فرهنگ نامه توبه

كسى كه به گناهش اعتراف كند، چونان كسى است كه گناهى نكرده است. هر گاه انسان در دلِ شب، در نمازش به گناهان خويش در پيشگاه خدا اعتراف كند و از او درخواست توبه نمايد و در نيّتش اين باشد كه ديگر آن گناه را تكرار نكند، خداوند، او را مى‏آمرزد، ان شاء اللّه‏!۱

۳۷.امام على عليه‏السلام ـ در ديوان منسوب به ايشان ـ:
«هر كه از حد بگذرد و باز بگذرد و گناه كند
سپس خوددارى كند و باز ايستد و اعتراف كند
بشارتش باد به سخن خدا در آياتش:
اگر [از گناه] باز ايستند، گناهان گذشته‏شان بخشوده مى‏شود».۲

۱ / ۴

تصميم براى بازنگشتن به گناه

۳۸.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: توبه از گناه، [يعنى] اين كه از آن توبه كند و ديگر تكرارش نكند.۳

1.رُوِيَ عَنِ العالِمِ عليه‏السلام أنَّهُ قالَ : المُستَتِرُ بِالحَسَنَةِ لَهُ سَبعونَ ضِعفا ، وَالمُذيعُ لَهُ واحِدٌ . وَالمُستَتِرُبِالسَّيِّئَةِ مَغفورٌ لَها ، وَالمُذيعُ لَها مَخذولٌ .
المُقِرُّ بِذَنبِهِ كَمَن لا ذَنبَ لَهُ . وإذا كانَ الرَّجُلُ في جَوفِ اللَّيلِ في صَلاتِهِ يُقِرُّ للّه‏ِِ بِذُنوبِهِ ويَسأَلُهُ التَّوبَةَ ، وفي ضَميرِهِ أن لا يَرجِعَ إلَيهِ ، فَاللّه‏ُ يَغفِرُ إن شاءَ اللّه‏ُ (الاختصاص : ص ۱۴۲ ، الكافي : ج ۲ ص ۴۲۸ ح ۲) .

2.مَن عَدا ثُمَّ اعتَدى ثُمَّ اقتَرَف ثُمَّ ارعَوى ثُمَّ انتَهى ثُمَّ اعتَرَفأبشِر بِقَولِ اللّه‏ِ في آياتِهِ إن يَنتَهوا يُغفَر لَهُم ما قَد سَلَفالدّيوان المنسوب إلى الامام علي عليه‏السلام : ص ۳۷۲ ح ۲۸۶ .

3.التَّوبَةُ مِنَ الذَّنبِ : أن يَتوبَ مِنهُ ثُمَّ لا يَعودَ فيهِ مسند ابن حنبل : ج ۲ ص ۱۵۷ ح ۴۲۶۴ ،تفسير ابن كثير : ج ۸ ص ۱۹۶ .


فرهنگ نامه توبه
30

۳۱. امام على عليه‏السلام: شفيع گنهكار، پوزش‏خواهى عاجزانه اوست.۱

۳۲.امام على عليه‏السلام: كسى كه عذرخواهى كند، [چنان است كه گويى] گناهى نكرده است.۲

۳۳.امام على عليه‏السلام: هيچ عذرخواهى‏اى پاك كننده‏تر از اعتراف [به گناه]نيست.۳

۳۴.امام باقر عليه‏السلام: به خدا سوگند از گناه نمى‏رَهَد، مگر كسى كه به آن اعتراف كند.۴

۳۵.امام باقر عليه‏السلام: نه به خدا، خداوند متعال از مردم، جز دو كار نخواسته است: نعمت‏هايش را سپاس گزارند تا آن را برايشان افزايش دهد ؛ و به گناهانشان اعتراف نمايند تا ايشان را بيامرزد.۵

۳۶.الاختصاص: از عالم (امام رضا) عليه‏السلام روايت شده كه فرمود: كسى كه كار نيكى را پنهانى انجام دهد، برايش هفتاد برابر محسوب شود و كسى كه آن را آشكار سازد، يك برابر برايش به حساب مى‏آيد و كسى كه گناهى را پنهانى انجام دهد، آمرزيده مى‏شود و كسى كه آشكارا آن را انجام دهد، به حال خود وا نهاده مى‏شود (توفيق، از او سلب شود).

1.شافِعُ المُجرِمِ خُضوعُهُ بِالمَعذِرَةِ (غرر الحكم : ج ۴ ص ۱۸۰ ح ۵۷۶۰ ، عيون الحكموالمواعظ : ص ۲۹۸ ح ۵۳۱۹) .

2.ما أذنَبَ مَنِ اعتَذَرَ (غرر الحكم : ج ۶ ص ۵۰ ح ۹۴۵۵ ، عيون الحكم والمواعظ :ص ۴۷۶ ح ۸۷۱۶) .

3.لاَ اعتِذارَ أمحى لِلذَّنبِ مِنَ الإِقرارِ (غرر الحكم : ج ۶ ص ۳۸۵ ح ۱۰۶۷۱ ، عيون الحكموالمواعظ : ص ۵۳۹ ح ۹۹۶۱) .

4.وَاللّه‏ِ ! ما يَنجو مِنَ الذَّنبِ إلاّ مَن أقَرَّ بِهِ الكافي : ج ۲ ص ۴۲۶ ح ۱ ، الزهد للحسين بنسعيد : ص ۱۴۲ ح ۱۹۷ .

5.لا وَاللّه‏ِ ! ما أرادَ اللّه‏ُ تَعالى مِنَ النّاسِ إلاّ خَصلَتَينِ : أن يُقِرّوا لَهُ بِالنِّعَمِ فَيَزيدَهُم ، وبِالذُّنوبِفَيَغفِرَها لَهُم الكافي : ج ۲ ص ۴۲۶ ح ۲ ، مشكاة الأنوار : ص ۲۰۰ ح ۵۲۶ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8152
صفحه از 239
پرینت  ارسال به