پژوهشى در باره گونههاى توبه۱
بر پايه آنچه در تفسير توبه گذشت، توبه به سوى خدا، معنايى جز بازگشت به سوى خداوند ندارد. از اين رو حقيقت توبه، قابليت انقسام ندارد، اما مىتوان آن را به لحاظ فاعلش: تائب ؛ بر پايه گناهان صورت گرفته ؛ و نيز از حيث لوازم و افعال واجب بعد از توبه مانند: حليت خواهى و رد مظالم، دسته بندى كرد.
توبه همچنين به لحاظ مقبوليت يا عدم مقبوليت آن در درگاه الهى قابل تقسيم است و نيز مىتوان آن را به توبه كامل (نصوح) و توبه ناقص درجهبندى نمود. در اينجا سه دسته را اندكى توضيح مىدهيم:
۱. گونههاى توبه به لحاظ تائب
در فرآيند توبه، شخص از حالت فرودين پيشين خود، بيرون مىآيد و به سوى خداوند اوج مىگيرد. اين بازگشت افتخار آفرين گاه از سوى فردى گنهكار و از پى پشيمانى از كرده نارواى خويش است و گاه در پى ترك توجه تام به خداوند و دل مشغولى به كارهاى مباح زندگى. توبه دسته نخست يعنى توبه از گناه، عام و گسترده است ؛ زيرا ما آدميان در لحظههايى نه چندان اندك از عمر خويش، نافرمان بودهايم و از دستورات الهى سر پيچى كردهايم. تنها
