205
فرهنگ نامه توبه

آتشى فروزان در آيند»۱. نيز فرموده است: «اين، گناهى بزرگ است»۲».۳

۲۸۵.امام صادق عليه‏السلام: هر كس به آبرو يا مال مرد مسلمانى تعرّض كند، بايد از او حلاليت بطلبد و خود را از هر حقّى كه به گردن او دارد، برى الذمّه نمايد و اگر [آن شخص]مُرده است، حقّ و حقوق مالى او را به ورثه‏اش بدهد و از كارى هم كه با او كرده است، به درگاه خداوند متعال، توبه كند تا خداى متعال بداند او پشيمان است و توبه كرده و برى الذمّه شده است.
سپس فرمود: من عذاب در غصب اموال مردم را قابل تأويل و توجيه نمى‏دانم ؛ بلكه معتقدم كه اموال غصب شده‏اى كه هنوز در دست غصب كننده هست، بايد آنها را به صاحبانش برگردانَد و ذمّه خود را برى كند. اگر آنها را از دست داده است، بايد عوضش را بدهد و اگر صاحبانش را نمى‏شناسد، آنها را از طرف صاحبانش به فقرا و مستمندان، صدقه بدهد و از كارى كه كرده است، به درگاه خدا توبه كند.۴

1.نساء : آيه ۱۰ .

2.نساء : آيه ۲ .

3.سَأَلتُهُ عَن رَجُلٍ أكَلَ مالَ اليَتيمِ هَل لَهُ تَوبَةٌ ؟ فَقالَ : يُؤَدّي إلى أهلِهِ ، لِأَنَّ اللّه‏َ يَقولُ : « إِنَّالَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَ لَ الْيَتَـمَى ظُـلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا »وقالَ : « إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرًا » تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۲۱۷ ح ۱۲ و ص ۲۲۴ ح ۴۱ ، بحار الأنوار : ج ۷۹ ص ۲۷۰ ح ۱۳ .

4.مَن نالَ مِن رَجُلٍ مُسلِمٍ شَيئاً مِن عِرضٍ أو مالٍ ، وَجَبَ عَلَيهِ الاِستِحلالُ مِن ذلِكَ ، وَالتَّنَصُّلُمِن كُلِّ ما كانَ مِنهُ إلَيهِ ، وإن كانَ قَد ماتَ فَليَتَنَصَّل مِنَ المالِ إلى وَرَثَتِهِ ، وَليَتُب إلَى اللّه‏ِ تَعالى مِمّا أتى إلَيهِ حَتّى يَطَّلِعَ اللّه‏ُ تَعالى عَلَيهِ بِالنَّدَمِ وَالتَّوبَةِ وَالتَّنَصُّلِ .
ثُمَّ قالَ عليه‏السلام : ولَستُ آخِذٌ بِتَأويلِ الوَعيدِ في أموالِ النّاسِ ، ولكِنّي أرى أن تُؤدّى إلَيهِم إن كانَت قائِمَةً في يَدَي مَنِ اغتَصَبَها ويُتَنَصَّلَ إلَيهِم مِنها ، وإن فَوَّتَهَا المُغتَصِبُ أعطَى العِوَضَ مِنها ، فَإِن لَم يَعرِف أهلَها تَصَدَّقَ بِها عَنهُم عَلَى الفُقَراءِ وَالمَساكينِ ، وتابَ إلَى اللّه‏ِ عز و جل مِمّا فَعَلَ (دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۴۸۵ ح ۱۷۳۱ ، مستدرك الوسائل : ج ۱۲ ص ۱۰۵ ح ۱۳۶۴۱) .

فرهنگ نامه توبه
204

۲۸۳. تفسير العيّاشىـ به نقل از على بن درّاج اسدى ـ: خدمت امام باقر عليه‏السلام رسيدم و گفتم: من كارگزار بنى‏اميه بودم و دارايى بسيارى به دست آورده‏ام و فكر مى‏كنم آن دارايى برايم حلال نيست. فرمود: «آيا در باره آن از ديگران هم سؤال كرده‏اى؟». گفتم: آرى. سؤال كرده‏ام و به من گفته شد: زن و دارايى و هرچه دارى بر تو حرام است.
فرمود: «چنان نيست كه به تو گفته‏اند». گفتم: فدايت شوم! پس، راه توبه‏اى برايم هست؟ فرمود: «آرى. توبه تو در كتاب خدا آمده است: «به كسانى كه كافر شده‏اند، بگو: اگر باز ايستند، آنچه گذشته است، برايشان آمرزيده مى‏شود»۱».۲

۲۸۴.تفسير العيّاشىـ به نقل از سماعه ـ: از امام صادق عليه‏السلام پرسيدم: شخصى مال يتيم را خورده است. آيا راه توبه‏اى برايش هست؟ فرمود: «[آن مال را] به صاحبش برگردانَد؛ زيرا خداوند مى‏فرمايد: «كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مى‏خورند، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مى‏برند و به زودى در

1.انفال : آيه ۳۸ .

2.دَخَلتُ عَلى أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام فَقُلتُ لَهُ : إنّي كُنتُ عامِلاً لِبَني اُمَيَّةَ فَأَصَبتُ مالاً كَثيراً ، فَظَنَنتُ أنَّذلِكَ لا يَحِلُّ لي .
قالَ : فَسَأَلتَ عَن ذلِكَ غَيري ؟ قالَ : قُلتُ : قَد سَأَلتُ فَقيلَ لي : إنَّ أهلَكَ ومالَكَ وكُلَّ شَيءٍ لَكَ حَرامٌ !
قالَ : لَيسَ كَما قالوا لَكَ . قالَ : قُلتُ : جُعِلتُ فِداكَ فَلي تَوبَةٌ ؟ قالَ : نَعَم ، تَوبَتُكَ في كِتابِ اللّه‏ِ «قُل لِّلَّذِينَ كُفَرُواْ إِن يَنتَهُواْ يُغْفَرْ لَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ » تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۵۵ ح ۴۷ ، بحار الأنوار : ج ۷۵ ص ۳۷۴ ح ۲۷ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8274
صفحه از 239
پرینت  ارسال به