۲۷۸. مستدرك الوسائل: روايت شده است كه خداى متعال به موسى عليهالسلام فرمود: «هر كس توبه كرده از غيبت بميرد، او آخرين كسى است كه وارد بهشت مىشود و هر كس بميرد و بر آن [غيبت] اصرار ورزد، او نخستين كسى است كه وارد آتش مىشود».۱
۶ / ۶
توبه كسى كه حقّ الناس به گردن دارد
۲۷۹.پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله: كسى كه مال مسلمانى را به ناحق غصب كند، خداوند، پيوسته از او روىگردان باشد و از هر كار نيكى كه مىكند، در خشم باشد و آنها را در شمارِ حسناتش ثبت نمىكند تا آن گاه كه توبه كند و مالى را كه گرفته است، به صاحبش برگردانَد.۲
۲۸۰.الكافىـ به نقل از يكى از بزرگان نخع ـ: به امام باقر عليهالسلام گفتم: من از زمان حَجّاج تاكنون، همواره فرماندار بودهام. آيا توبه من پذيرفته مىشود؟ امام عليهالسلام خاموش ماند. سخنم را تكرار كردم، فرمود: «نه، مگر آن كه حقّ هر صاحب حقى را به او برگردانى».۳
1.رُوِيَ أنَّ اللّهَ تَعالى قالَ لِموسى عليهالسلام : مَن ماتَ تائِباً مِنَ الغيبَةِ فَهُوَ آخِرُ مَن يَدخُلُ الجَنَّةَ ، ومَنماتَ مُصِرّاً عَلَيها فَهُوَ أوَّلُ مَن يَدخُلُ النّارَ مستدرك الوسائل : ج ۹ ص ۱۲۶ ح ۱۰۴۳۸ .
2.مَنِ اقتَطَعَ مالَ مُؤمِنٍ غَصباً بِغَيرِ حِلِّهِ ، لَم يَزَلِ اللّهُ عز و جل مُعرِضاً عَنهُ ، ماقِتاً لِأَعمالِهِ الَّتي يَعمَلُهامِنَ البِرِّ وَالخَيرِ ، لا يُثبِتُها في حَسَناتِهِ حَتّى يَتوبَ ويَرُدَّ المالَ الَّذي أخَذَهُ إلى صاحِبِهِ ثواب الأعمال : ص ۳۲۲ ح ۹ ، عوالي اللآلي : ج ۱ ص ۳۶۴ ح ۵۶ .
3.قُلتُ لِأَبي جَعفَرٍ عليهالسلام : إنّي لَم أزَل والِياً مُنذُ زَمَنِ الحَجّاجِ إلى يَومي هذا ، فَهَل لي مِن تَوبَةٍ ؟قالَ : فَسَكَتَ ، ثُمَّ أعَدتُ عَلَيهِ فَقالَ : لا ، حَتّى تُؤدِّيَ إلى كُلِّ ذي حَقٍّ حَقَّهُ الكافي : ج ۲ ص ۳۳۱ ح ۳ ، بحارالأنوار : ج ۷۵ ص ۳۲۹ ح ۵۹ .
