195
فرهنگ نامه توبه

۲۶۷. تهذيب الأحكامـ به نقل از سكونى از امام صادق عليه‏السلام از پدرش عليه‏السلام ـ: رباخوارى را نزد على عليه‏السلام آوردند. از او خواست توبه كند و او توبه كرد. امام عليه‏السلام رهايش كرد رفت. سپس فرمود: «رباخوار را بايد از رباخوارى توبه داد، همان گونه كه از شرك، توبه داده مى‏شود».۱

۲۶۸.امام صادق عليه‏السلام: خداوند، هيچ حلال و حرامى را نيافريد، مگر اين كه آن چيز همانند خانه، حدودى دارد. آنچه در محدوده خانه است، جزء خانه است، حتّى ديه جراحت و غيرجراحت، و تازيانه [كامل] و نصف تازيانه. مردى، مدّتى ربا مى‏خورد. پس نزد امام باقر عليه‏السلام رسيد و از ايشان در اين باره پرسيد. امام عليه‏السلام به او فرمود: «راه خلاص تو در كتاب خدا آمده است. خداوند مى‏فرمايد: «پس هر كس اندرزى از جانب پروردگارش به او رسيد و [از رباخوارى]باز ايستاد، آنچه گذشته، از آنِ اوست».... اندرز، همان توبه است. چون از تحريم ربا اطّلاع نداشته و بعد از آن، مطّلع شده است. پس آنچه در گذشته گرفته، حلال است و آنچه باقى مانده [و هنوز نگرفته است]، بايد از گرفتن آن خوددارى كند.۲

1.إنَّ عَلِيّاً عليه‏السلام اُتِيَ بِآكِلِ الرِّبا فَاستَتابَهُ فَتابَ ثُمَّ خَلّى سَبيلَهُ . ثُمَّ قالَ : يُستَتابُ آكِلُ الرِّبا مِنَ الرِّباكَما يُستَتابُ مِنَ الشِّركِ (تهذيب الأحكام : ج ۱۰ ص ۱۵۱ ح ۶۰۵ ، وسائل الشيعة : ج ۱۸ ص ۵۸۱ ح ۳۴۹۶۹) .

2.ما خَلَقَ اللّه‏ُ حَلالاً ولا حَراماً إلاّ ولَهُ حُدودٌ كَحُدودِ الدّارِ ، فَما كانَ مِن حُدودِ الدّارِ فَهُوَ مِنَالدّارِ ، حَتّى أرشُ الخَدشِ فَما سِواهُ ، وَالجَلدَةِ ونِصفِ الجَلدَةِ ، وإنَّ رَجُلاً أربى دَهراً مِنَ الدَّهرِ فَخَرَجَ قاصِداً أبا جَعفَرٍ عليه‏السلام فَسَأَلَهُ عَن ذلِكَ ، فَقالَ لَهُ : مَخرَجُكَ مِن كِتابِ اللّه‏ِ ، يَقولُ اللّه‏ُ : « فَمَن جَآءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَاسَلَفَ »وَالمَوعِظَةُ : هِيَ التَّوبَةُ ، فَجَهلُهُ بِتَحريمِهِ ثُمَّ مَعرِفَتُهُ بِهِ ، فَما مَضى فَحَلالٌ وما بَقِيَ فَليَحفَظ النوادر للأششعري : ص ۱۶۱ ح ۴۱۳ ، بحارالأنوار : ج ۱۰۳ ص ۱۱۷ ح ۱۴ .


فرهنگ نامه توبه
194

حديث

۲۶۴.امام باقر عليه‏السلام يا امام صادق عليه‏السلام ـ در باره فرموده خداى عز و جل: (پس، هر كس اندرزى از جانب پروردگارش بدو رسيد و [از رباخوارى] باز ايستاد، آنچه گذشت، از آنِ اوست) ـ: مقصود از اندرز، توبه است.۱

۲۶۵.تهذيب الأحكامـ به نقل از محمّد بن مسلم ـ: مردى از اهالى خراسان، خدمت امام باقر عليه‏السلام رسيد. او از راه رباخوارى، مال بسيار گِرد آورده بود و از فقيهان، كسب تكليف كرده و آنها گفته بودند توبه‏ات پذيرفته نيست، مگر اين كه حقّ مردم را به آنها برگردانى. پس نزد امام باقر عليه‏السلام آمد و داستان را براى ايشان گفت. امام باقر عليه‏السلام به او فرمود: «پاسخ تو در كتاب خدا آمده است: (پس، هر كس، اندرزى از جانب پروردگارش به او رسيد و [از رباخوارى]باز ايستاد، آنچه گذشته، از آنِ اوست و كارش به خدا واگذار مى‏شود) ؛ اندرز، يعنى توبه.۲

۲۶۶.امام صادق عليه‏السلام: توبه، پاك كننده از آلودگى گناه است. خداوند مى‏فرمايد: (اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از خدا بترسيد و اگر مؤمنيد، آنچه را از ربا باقى مانده است، وا گذاريد) تا فرموده (ستم نمى‏بينيد). پس، خداوند بندگانش را به توبه فرا خوانده و براى اين كار به آنها وعده پاداش داده است. بنا بر اين، هر كس از آنچه خداوند بدان فرمان داده است، يعنى توبه، سرپيچى كند، خداوند بر او خشم گيرد و آتش [دوزخ]براى او اولى و سزاوارتر باشد.۳

1.في قَولِ اللّه‏ِ عز و جل : « فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَاسَلَفَ » : قالَ : المَوعِظَةُ : التَّوبَةُالكافي : ج ۲ ص ۴۳۲ ح ۲ ، تفسير العياشي : ج ۱ ص ۱۵۲ ح ۵۰۵ .

2.دَخَلَ رَجُلٌ عَلى أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام مِن أهلِ خُراسانَ ، قَد عَمِلَ بِالرِّبا حَتّى كَثُرَ مالُهُ ، ثُمَّ إنَّهُ سَأَلَالفُقَهاءَ فَقالوا : لَيسَ يُقبَلُ مِنكَ شَيءٌ إلاّ أن تَرُدَّهُ إِلى أصحابِهِ ، فَجاءَ إلى أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام فَقَصَّ عَلَيهِ قِصَّتَهُ ، فَقالَ لَهُ أبو جَعفَرٍ عليه‏السلام : مَخرَجُكَ مِن كِتابِ اللّه‏ِ عز و جل : « فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَاسَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ » ، وَالمَوعِظَةُ : التَّوبَةُ تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۱۵ ح ۶۸ ، تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۵۲ ح ۵۰۶ .

3.إنَّ التَّوبَةَ مُطَهِّرَةٌ مِن دَنَسِ الخَطيئَةِ ، قالَ اللّه‏ُ : « يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِىَمِنَ الرِّبَواْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ »إلى قَولِهِ « لاَ تَظْـلِمُونَ »فَهذا ما دَعَا اللّه‏ُ إلَيهِ عِبادَهُ مِنَ التَّوبَةِ ووَعَدَ عَلَيها مِن ثَوابِهِ ، فَمَن خالَفَ ما أمَرَهُ اللّه‏ُ بِهِ مِنَ التَّوبَةِ سَخِطَ اللّه‏ُ عَلَيهِ وكانَتِ النّارُ أولى بِهِ وأَحَقَّ تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۱۵۳ ح ۵۱۲ ، بحار الأنوار : ج ۱۰۳ ص ۱۲۳ ح ۴۱ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8314
صفحه از 239
پرینت  ارسال به