۶ / ۳

توبه رباخوار

قرآن

«الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَواْ لاَ يَقُومُونَ إِلاَّ كَمَا يَقُومُ الَّذِى يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَنُ مِنَ الْمَسِّ ذَ لِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَواْ وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَواْ فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَاسَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَئِكَ أَصْحَبُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَلِدُونَ ؛^۱ كسانى كه ربا مى‏خورند، [در قيامت] بر نمى‏خيزند، مگر مانند كسى كه بر اثر تماسّ شيطان، ديوانه شده [و نمى‏تواند تعادل خود را حفظ كند و گاهى زمين مى‏خورد و گاهى به پا مى‏خيزد]. اين، به

سبب آن است كه گفتند: داد و ستد هم مانند رباست [و تفاوتى ميان آن دو نيست.]، در حالى كه خدا، بيع را حلال كرده و ربا را حرام؛ [زيرا فرق ميان اين دو، بسيار است] و اگر كسى اندرز الهى به او رسد و [از رباخوارى] خوددارى كند، سودهايى كه در سابق [قبل از نزول حكم تحريم] به دست آورده، مال اوست [و اين حكم، گذشته را شامل نمى‏گردد] و كار او به خدا واگذار مى‏شود [و گذشته او را خواهد بخشيد] ؛ امّا كسانى كه باز گردند [و بار ديگر مرتكب اين گناه شوند]، اهل آتش‏اند و هميشه در آن مى‏مانند».

«يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِىَ مِنَ الرِّبَواْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ * فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَ لِكُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ ؛^۲ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد، و آنچه از (مطالبات) ربا باقى مانده، رها كنيد اگر ايمان داريد! اگر [چنين] نمى‏كنيد، بدانيد خدا و پيامبرش، با شما پيكار خواهند كرد و اگر توبه كنيد، سرمايه‏هاى شما، از آنِ شماست [اصل سرمايه، بدون سود]. نه ستم مى‏كنيد و نه بر شما ستم وارد مى‏شود».

۶ / ۲

توبه نهانى و توبه آشكارانواع توبه

۲۶۰.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: خدا را نزد هر سنگ و درختى يادآور شو و براى هر گناهى توبه‏اى كن: براى گناه پنهانى، توبه پنهانى و براى گناه آشكار، توبه آشكار.^۱

۲۶۱.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: هر گناهى كه كردى از آن به درگاه خدا، توبه‏اى [متناسب با آن] كن: براى گناه نهانى، توبه نهانى و براى گناه آشكار، توبه آشكار.^۲

۲۶۲.امام صادق عليه‏السلام: هر كس در پنهانى كار بدى انجام داد، بايد در نهان، كار خوبى انجام دهد و هر كس آشكارا كار بدى انجام داد، بايد آشكارا، كار نيكى انجام دهد.^۳

۲۶۳.امام زين العابدين عليه‏السلام: بار خدايا! من از هر آنچه بر دلم گذشته يا چشمم بر آن افتاده يا بر زبانم رفته است و برخلاف خواست تو بوده يا دوستش نداشته‏اى، به درگاه تو توبه مى‏كنم، چنان توبه‏اى كه به سبب آن، يكايك اعضايم از عقوبت‏هاى تو به سلامت مانند و از ضربات دردناك تو كه تجاوزگران از آن بيمناك‏اند، در امان باشند.^۴