نمىگذرانند، درست نيست. آنان حتى در حالات زندگى اجتماعى و اشتغال به امور دنيا، در ذكر خدا هستند. اما اگر مقصود ذكر زبانى باشد، آنگاه اين وجه به توبه براى فاصله با ساحت قدس ربوبى۱ باز مىگردد و وجهى متفاوت نيست.
۱۰. توبه به سبب خوف
معصومان با ديدن عظمت و جلال خدا دچار خوفى شديد مىشوند كه آنان را به توبه و استغفار وامىدارد.
اين سخن تبيين كننده توبه و استغفار نيست، مگر به جهت برخى لوازم خوف. يعنى لازمه ديدن عظمت خدا و مستولى شدن خوف بر انسان اين است كه كوچكى و ضعفهاى خود را دليلى بر استغفار و پوزش خواهى قرار دهد. دراين صورت اين سخن به بيان دوازدهم بازمىگردد.
۱۱. توبه از واردات نفسانى
معصومان نيز داراى وارداتى نفسانى از قبيل ملال، حديث نفس و خيالاتى هستند كه عارض بر دلهاى صاف آنهامىشود و موجب تشويش مىگردد. براى بازيابى آرامش و طمأنينه نيازمند توبه و بازگشت به سوى خدا هستند.
اين واردات قدرى ابهام دارد. معصومان به طور قطع وارداتى شيطانى ندارند. ساير واردات نيز اگر از چيزى از قبيل الهامات رحمانى يا زمزمه فرشتگان باشد، نياز به توبه ندارد، مگر به دليل بازداشتن آنها از استغراق نسبت به حضرت حق. در اين صورت اين وجه به بيان دوازدهم بازمىگردد. اگر مقصود از واردات چيزهايى پايينتر باشد، شبيه خيالات و اوهامى كه به مردمان عادى دست مىدهد، اين از ساحت معصومان به دور است.
