المقرّبين» اند. بر اين اساس، همگان نيازمند توبه اند.
۲. نياز همگان به توبه
از نگاه قرآن و احاديث، همه اهل ايمان، اعم از عوام و خواص، حتّى معصومان، نيازمند توبه و بازگشت به خدا هستند. از اين رو، قرآن به همه اهل ايمان، دستور مىدهد:
«وَ تُوبُواْ إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ.۱
و همگى به سوى خدا باز گرديد ـ اى مؤمنان ـ تا رستگار شويد».
همچنين حارث بن مغيره در حديثى از امام صادق عليهالسلام نقل مىكند:
كانَ صلىاللهعليهوآله يَستَغفِرُ اللّهَ عز و جل فى كُلِّ يَومٍ سَبعينَ مَرَّةً، وَ يَتوبُ إلَى اللّهِ عز و جل سَبعينَ مَرَّةً. قالَ: قُلتُ: كانَ يَقولُ: أستَغفِرُ اللّهَ وَ أتوبُ إلَيهِ ؟ قالَ: كانَ يَقولُ: «أستَغفِرُ اللّهَ، أستَغفِرُ اللّهَ» سَبعينَ مَرَّةً، وَ يَقولُ: «وَ أتوبُ إلَى اللّهِ، وَ أتوبُ إلَى اللّهِ» سَبعينَ مَرَّةً.۲
پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله، روزى هفتاد بار از خداوند عز و جل آمرزش مىطلبيد و هفتاد بار به درگاه او، توبه مىكرد. گفتم: آيا او مىگفت: «از خدا آمرزش مىخواهم و به درگاه او، توبه مىكنم»؟۳ فرمود: «[نه ؛ بلكه] هفتاد بار مىگفت: "از خدا، آمرزش مىخواهم. از خدا، آمرزش مىخواهم" و هفتاد بار مىگفت: "و به درگاه خدا، توبه
