143
فرهنگ نامه توبه

پوشاندم و امروز، آنها را مى‏بخشم. گناهان بنده مرا به نيكى تبديل كنيد".
پس نامه اعمال او در برابر مردم، بالا برده مى‏شود. آنها مى‏گويند: سبحان اللّه‏! آيا اين بنده حتّى يك گناه هم نداشته است؟! اين است فرموده خداوند متعال:
«پس آنانند كه خداوند، گناهانشان را به نيكى‏ها مبدّل مى‏كند».۱

۲۳۸.امام صادق عليه‏السلام: خداوند عز و جل به داوود پيامبر عليه‏السلام وحى كرد: «اى داوود! هر گاه بنده مؤمن من گناهى كند و سپس از آن گناه برگردد و توبه نمايد و به هنگام ياد كردن از آن گناه از من شرم كند، او را مى‏آمرزم و آن گناه را از ياد فرشتگان نگهبان اعمال مى‏برم و آن را به نيكى بدل مى‏كنم و از اين كار، باكى ندارم كه من، مهربان‏ترينِ مهربانانم».۲

۲۳۹.شعب الإيمانـ به نقل از بقيّة بن وليد از يكى از رُهاويان۳ ـ: جبرئيل شنيد كه ابراهيم خليل الرحمان عليه‏السلام مى‏گويد: «اى گذشت كننده بزرگوار!». جبرئيل عليه‏السلام

1.كُنتُ في مَحمِلٍ أقرَأُ ، إذ ناداني أبو عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام : اِقرَأ يا سُلَيمانُ . . . فَقَرَأتُ حَتَّى انتَهَيتُ إلىقَولِهِ : «إِلاَّ مَن تَابَ وَ ءَامَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صَــلِحًا فَأُوْلَـئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّـٔاتِهِمْ حَسَنَـتٍ » فَقالَ : قِف ، هذِهِ فيكُم ؛ إنَّهُ يُؤتى بِالمُؤمِنِ المُذنِبِ يَومَ القِيامَةِ ، حَتّى يوقَفَ بَينَ يَدَيِ اللّه‏ِ تَعالى ، فَيَكونُ هُوَ الَّذي يَلي حِسابَهُ ، فَيوقِفُهُ عَلى سَيِّئاتِهِ شَيئاً فَشَيئاً ، فَيَقولُ : عَمِلتَ كَذا وكَذا في يَومِ كَذا في ساعَةِ كَذا ، فَيَقولُ : أعرِفُ يا رَبِّ ، قالَ : حَتّى يوقِفَهُ عَلى سَيِّئاتِهِ كُلِّها ، كُلَّ ذلِكَ يَقولُ : أعرِفُ ، فَيَقولُ : سَتَرتُها عَلَيكَ فِي الدُّنيا ، وأَغفِرُها لَكَ اليَومَ ، أبدِلوها لِعَبدي حَسَناتٍ .
قالَ : فَتُرفَعُ صَحيفَتُهُ لِلنّاسِ فَيَقولونَ : سُبحانَ اللّه‏ِ ! أما كانَت لِهذَا العَبدِ سَيِّئَةٌ واحِدَةٌ ؟ ! فَهُوَ قَولُ اللّه‏ِ تَعالى : « فَأُوْلَـئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّـٔاتِهِمْ حَسَنَـتٍ » المحاسن : ج ۱ ص ۲۷۳ ح ۵۳۳ ، شرح الأخبار : ج ۳ ص ۴۷۴ ح ۱۳۷۵ .

2.أوحَى اللّه‏ُ عز و جل إلى داودَ النَّبِيِّ عليه‏السلام : يا داودُ ، إنَّ عَبدِيَ المُؤمِنَ إذا أذنَبَ ذَنبا ثُمَّ رَجَعَ وتابَ مِنذلِكَ الذَّنبِ وَاستَحيا مِنّي عِندَ ذِكرِهِ ، غَفَرتُ لَهُ وأَنسَيتُهُ الحَفَظَةَ وأَبدَلتُهُ الحَسَنَةَ ولا اُبالي ، وأَنَا أرحَمُ الرّاحِمينَ ثواب الأعمال : ص ۱۵۸ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۶ ص ۲۸ ح ۳۰ .

3.رُها: تيره‏اى از مِذحَج كه در نسبت ، به آنان رُهاوى مى‏گويند .


فرهنگ نامه توبه
142

مهربان است».

حديث

۲۳۶.السنة، ابن ابى عاصم ـ به نقل از ابن عبّاس ـ: ما دو سال اين آيه را نزد پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏خوانديم: «و كسانى‏اند كه با خدا هيچ معبودى ديگرى را نمى‏خوانند و كسى را كه خدا [خونش را]حرام كرده است، جز به حق نمى‏كشند». سپس [اين آيه] نازل شد: «مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند...» و من هرگز نديدم پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به اندازه‏اى كه از اين آيه و از [آيه] «به راستى ما براى تو پيروزى آشكارى فراهم آورديم»۱ خوش‏حال شد، از چيزى خوش‏حال شود.۲

۲۳۷.المحاسنـ به نقل از سليمان بن خالد ـ: در محملى بودم و قرآن مى‏خواندم كه امام صادق عليه‏السلام را صدا زد: «اى سليمان! بخوان»... و من خواندم تا رسيدم به اين فرموده خداوند: «مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و كارى شايسته انجام دهند كه خداوند، گناهان آنان را به نيكى‏ها بدل مى‏كند». فرمود: «بايست. اين آيه در باره شماست. در روز رستاخيز، مؤمن گنهكار را آورده، در برابر خداوند عز و جل نگه مى‏دارند و خداوند، خود، به حسابش رسيدگى مى‏كند. و او را از تك تكِ گناهانش آگاه مى‏سازد و مى‏فرمايد: "تو در فلان روز و فلان ساعت، چنين و چنان كردى" و او مى‏گويد: "مى‏دانم اى پروردگارم"، تا آن كه وى را بر همه گناهانش آگاه مى‏سازد [و او همواره] مى‏گويد: "مى‏دانم». پس خداوند به او مى‏فرمايد: "آنها را در دنيا برايت

1.فتح : آيه ۱ .

2.قَرَأنا هذِهِ عَلى رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله سَنَتَينِ «وَ الَّذِينَ لاَ يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَـهًا ءَاخَرَ وَلاَ يَقْتُلُونَالنَّفْسَ الَّتِى حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ»ثُمَّ نَزَلَت : «إِلاَّ مَن تَابَ وَ ءَامَنَ . . .» فَما رَأَيتُ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهفَرِحَ بِشَيءٍ قَطُّ فَرَحَهُ بِها وفَرَحَهُ بِ «إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِينًا »السنّة لابن أبي عاصم : ص ۴۵۶ ح ۹۷۲ ، المعجم الكبير : ج ۱۲ ص ۱۶۸ ح ۱۲۹۳۵ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه توبه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ رسول افقي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9786
صفحه از 239
پرینت  ارسال به