سخنى درباره موانع قبول توبه
بر پايه عموميت رحمت الهى و وعده صريح خداوند در آيه ۵۳ زمر،۱ هر گناهكارى بايد به غفران الهى اميدوار باشد و توبه و انابه را از ياد نبرد.
در اين ميان، خداوند، برخى گناهكاران را كه بر گناه خود پافشارى نداشتهاند، به سبب توبهشان و برخى را نيز كه توفيق توبه نداشتهاند، با شفاعت اوليايش و رحمت واسعه خود مىآمرزد؛ امّا گناهانى مانند شرك و كفر، و ارتداد و بدعت، برخى به تصريح قرآن و برخى به نصّ روايات، آمرزيده نمىشوند.
راه حلّ جمع ميان اين استثنائات و قاعده عمومى قرآنى غفران همه گناهان، جمع ساده و عرفى حمل عام بر خاص نيست؛ زيرا ادلّه دالّ بر عموميت غفران الهى و نيز قبول توبه مشركان و كافران و پذيرش اسلام آنان، امتناع از تخصيص دارند. از اين رو، مىتوان چنين گفت كه اين گناهان، بدون توبه و با تكيه به شفاعت اوليا، بخشوده نمىشوند؛ بلكه شرط آمرزش آنان، توبه است و توبه از شرك و كفر و ارتداد و بدعت به معناى انهدام آنهاست.
