59
فرهنگ‌نامه جمعه

۶۵.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به نقل از جبرئیل: ما روز جمعه را روز افزایش می‏خوانیم؛ زیرا پروردگارت برای بهشتیان، خود را می‏نمایاند و از فضل خود بر آنان می‏افزاید.

۶۶.مستدرک الوسائلـ به نقل از اَ‌ نَس ـ: روزی پيامبر خدا صلی الله علیه و آله ديرتر از موعد هميشگى‏اش به ميان ما آمد. ياران گفتند: اى پيامبر خدا! امروز، ديرتر بيرون آمدید!
فرمود: "جبرئيل به صورت زنى زيبا، با چهره‏اى سفيد و خال بر گونه، نزد من بود و گفت: اين، سيماى روزِ جمعه است، و آن، روزى است که در آن براى تو و امّتت، خير و برکتِ فراوان است. يهود و نصارا خواستند که اين روز براى آنان باشد؛ ليکن به ايشان داده نشد.
به او گفتم: اين نقطه سياه چيست؟ گفت: اين، ساعت استجابت [دعا] است که اگر دعا با آن مصادف شود، به اجابت می‏رسد، و اگر در دنیا برای او به اجابت نرسد، در قیامت برایش ذخیره می‏شود و نا‏پسندهای او از وی رانده می‏شوند و آن، برترین روزها در پیشگاه خداوند متعال است. بهشتیان، آن را روز افزونی می‏خوانند.
گفتم: روز افزونی چیست؟ گفت: گذرگاهی فراخ در بهشت وجود دارد که خاک آن از مشک سپید است. هنگامی که در قیامت، روز جمعه فرا رسد، خداوند متعال فرمان می‏دهد تا در آن جا کرسی‏های زرّینی بر پا شوند. آن گاه پیامبران الهی می‏آیند و بر آنها می‏نشینند و صدّیقان و شهیدان و مؤمنان نیز حضور می‌یابند و گرداگرد آنها می‏نشینند. خداوند متعال می‏فرماید: بندگانم حاجات خویش را بخواهید. می‏گویند: بار الها! خشنودی‌ات را خواهانیم. خداوند متعال می‏فرماید: از شما راضی شدم، حاجتی دیگر بخواهید. آن گاه هر یک، آنچه آرزو دارد، در‌خواست می‏کند و خداوند، آنچه را که چشمی ندیده و گوشی نشنیده و به ذهنی خطور نکرده، عطایشان می‏کند. سپس خداوند می‏فرماید: از شما خشنود شدم و به وعده‏ای که به شما دادم، وفا کردم و نعمتم را بر شما کامل ساختم و این است جایگاه کرامت و بزرگواری‌ام. در پی آن، هر یک به سرای خویش باز می‏گردند تا جمعه بعد که [دوباره] در آن جا حاضر می‏شوند.
گفتم: ای جبرئیل! سرای آنان از چیست؟ گفت: از مروارید سفید و یاقوت سرخ و زمرّد سبز. بر سرایشان درهایی است گشوده، از زیر آنها نهرها روان است و در آن خانه‏ها هر کسی با همسر خویش حضور دارد”.


فرهنگ‌نامه جمعه
58

۶۵.رسول الله‏ صلی الله علیه و آله: عن جَبرَئيلَ علیه السلام: إنّا نَدعو يَومَ الجُمُعَةِ يَومَ المَزيدِ، إنَّ رَبَّكَ يَتَجلّى لِأَهلِ الجَنَّةِ ويَزيدُهُم مِن فَضلِهِ.۱

۶۶.مستدرك الوسائل عن أنس: خَرَجَ عَلَينَا رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله يَوماً فِي غَيرِ مِيعَادِهِ، فَقَالَتِ الصَّحَابَةُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَبطَأتَ اليَومَ فِي الخُرُوجِ؟ فَقَالَ: كَانَ عِندِي جَبرَئيلُ فِي صُورَةِ امرَأَةٍ ذَاتِ جَمَالٍ أَبيَضِ الوَجهِ عَلَى وَجهِهِ خَالٌ، وَ قَالَ: هَذِهِ هَيئَةُ يَومِ الجُمُعَةِ، وَ هُوَ اليَومُ الَّذِي لَكَ وَ لِأُمَّتِكَ فِيهِ خَيرٌ كَثِيرٌ، وَ أَرَادَ اليَهُودُ وَ النَّصَارَى أَن يَكُونَ هَذَا اليَومُ لَهُم فَلَم يُعطَوهُ.
فَقُلتُ لَهُ: مَا هَذِهِ النُّكتَةُ السَّودَاءُ؟
قَالَ: هَذِهِ سَاعَةُ الِاستِجَابَةِ، فَإِن صَادَفَهَا الدُّعَاءُ اقتَرَنَ بِالقَبُولِ، فَإِن لَم يُستَجَب لَهُ فِي الدُّنيَا ادُّخِرَ لَهُ فِي القِيَامَةِ، فَيُصرَفُ عَنهُ مَكَارِهُهُ، وَ هُوَ أَفضَلُ الأَيَّامِ عِندَ اللَّهِ تَعَالَى، وَ يَدعُونَهُ أَهلُ الجَنَّةِ: يَومَ المَزِيدِ.
قُلتُ: وَ مَا يَومُ المَزِيدِ؟ قَالَ: فِي الجَنَّةِ وَادٍ وَسِيعٌ تُرَابُهُ مِنَ المِسكِ الأَبيَضِ، فَإِذَا كَانَ فِي القِيَامَةِ يَـومُ‏ الجُـمُعَةِ أَمَـرَ اللَّهُ تَعَالَـى أَن يُنصَـبَ فِيـهِ كَرَاسِـيُّ مِـن ذَهَـبٍ فَيَأتِي رُسُلُ اللَّهِ تَـعَالَى وَ يَـجلِسُونَ عَـلَيهَ، وَ يَأتِي الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَدَاءُ وَ المُـؤمِـنُونَ فَيَـجلِسُـونَ حَـولَهُـم، فَيَقُـولُ اللَّهُ تَعَالَى: يَا عِبَـادِي، سَلُـوا حَوَائِجَكُم، فَيَقُولُونَ: إِلَهَنَا نَطلُبُ رِضَاكَ، فَيَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: رَضِيتُ عَنكُم، سَلُوا حَاجَةً أُخرَى فَيَسأَلُهُ كُلٌّ مَا يَتَمَنَّاهُ فَيُعطِيهِمُ اللَّهُ مَا لَا عَينٌ رَأَت وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَت وَ لَم يَخطُر عَلَى قَلبِ بَشَرٍ، ثُمَّ يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: رَضِيتُ عَنكُم، وَ أَنجَزتُ مَا وَعَدتُكُم، وَ أَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتِي، وَ هَذَا مَحَلُّ كَرَامَتِي، فَيَرجِعُ كُلٌّ إِلَى غُرفَتِهِ إِلَى الجُمُعَةِ الأُخرَى فَيَحضُرُونَ فِيهِ.
قُلتُ: يَا جَبرَئِيلُ، وَ مِمَّ غُرَفُهُم؟ قَالَ: مِنَ اللُّؤلُؤِ الأَبيَضِ وَ اليَاقُوتِ الأَحمَرِ وَ الزُّمُرُّدِ الأَخضَرِ، عَلَيهَا أَبوَابٌ مُفَتَّحَةٌ تَجرِي فِيهَا الأَنهَارُ، يَحضُرُ فِيهَا كُلٌّ مَعَ زَوجِه‏.۲

1.. حلية الأولياء: ج۷ ص۲۶۳ الرقم۳۹۷ عن أنس وراجع بغية الباحث: ج۱ ص۳۰۲ ح۱۹۶.

2.. مستدرك الوسائل: ج۶ ص۶۲ ح۶۴۳۳ نقلاً عن أبي الفتوح الرازي في تفسيره؛ المعجم الأوسط: ج۷ ص۱۵ ح۶۷۱۷، المصنّف لابن أبي شیبة: ج۲ ص۵۸ ح۱۰، مسند أبي یعلی: ج۴ ص۱۹۴ ح۴۲۱۳، تفسیر الطبري: ج۱۳ الجزء۲۶ ص۱۷۵ کلّها نحوه، کنز العمّال: ج۷ ص۷۱۴ ح۲۱۰۶۳.

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22944
صفحه از 407
پرینت  ارسال به