فصل هشتم : نمونههایی از خطبههای پیامبر و امام
۸/۱
خطبههای پیامبر صلی الله علیه و آله
۳۹۱.پيامبرخدا صلی الله علیه و آلهـ در نخستین نماز جمعهاش در مدینه ـ: ستايش، خداى راست. مىستايمش و از او يارى مىجويم و از وى آمرزش و راهنمايى مىخواهم. به او ايمان دارم و نسبت به او کفر نمیورزم و با هر که به او کافر شود، دشمنم. گواهی میدهم که معبودی جز خدای یگانه بیهمتا نیست. گواهی میدهم که محمّد، بنده و فرستاده اوست. وی را با هدایت و نور و اندرز فرستاد، در زمان نيامدن پیامبران و کسادیِ دانش و گم‌راهی مردم؛ در آخر الزمان و نزدیک [برپایی] قیامت و در آستانه فرا رسیدن اجل. هر که خدا و فرستاده اش را فرمان بَرَد، به کمال می‌رسد و هر که نافرمانیشان کند، به انحراف و از حد گذشتن و گم‌راهی شدیدی گرفتار می‌آید. شما را به تقواى الهى سفارش مىکنم؛ زیرا بهترين چيزى که مسلمانی، مسلمان دیگری را بدان سفارش می‌کند، تشویق او به آخرت است، و نیز فرمان دادن به تقوای خداوند. از آنچه خداوند نسبت به آن، از جانب خود، شما را بر حذر داشته، پرهیز کنید که تقوای الهی برای کسی که با دل‌واپسی و ترسی از پروردگارش بدان عمل می‌کند، یاوری راستین است بر آن کار آخرت که در پی آنید.
هر که در نهان و آشکار، کار میان خود و خدا را اصلاح گرداند و در آن، جز خشنودى خدا را در سر نپرورد، مایه نامآوری او در کار دنيايش میشود، و پس از مرگ و آن گاه که هر کس به آنچه از پيش فرستاده، نيازمند است، برای او ذخيره و پشتوانه میگردد. امّا اگر حکایت، غير از اين شود، آرزو دارد که اى کاش میان او و عملش فاصلهها افتد! خداوند، شما را از خويش برحذر مىدارد و او نسبت به بندگان، مهربان است. هر که گفتارش راست باشد و وعدهاش دُرست، به او هیچ بیوفایی نمی‌شود؛ چه این که خداوند مىفرمايد: (سخن در نزد من دگرگون نمی‌شود و من [نسبت] به بندگان ستمگر نيستم).
در کارهاى حال و آيندهتان، در نهان و آشکار، از خداوند پروا کنید؛ زیرا هر کس از خداوند پروا کند، بدی‌هايش را از او مىزدايد و پاداشی بزرگ به وی میدهد. هر کس از خداوند پروا کند، به رستگارى بزرگی دست یافته است. تقواى الهى، دشمنى، کيفر و خشم او را باز مىدارد. تقواى الهى، چهرهها را روشن، پروردگار را خشنود و درجه را بالا مىبرد. بهره خود را برگيريد و در کار خداوند، کوتاهى مکنيد. خداوند کتابش را به شما آموخته و راهش را به شما نشان داده تا آنان را که راست گفتند و آنان را که دروغگویند، باز شناسد. پس، آن سان که خداوند به شما نيکى کرده، نيکى کنيد و دشمنانش را دشمن بداريد و چنان که باید در راه خدا به جهاد برخیزید. او شما را برگزيد و مسلمانْ نامتان نهاد (تا آن کس که [گم‌راه و] هلاک میشود، از روى دليلِ روشن باشد و آن که [هدایت و] زنده میشود، از روى دليلِ روشن باشد) و هيچ نیرو و توانى جز به مدد خدا نيست. پس خدا را بسیار یاد کنید و برای فردا بکوشید؛ چه، هر که میان خود و خدایش را سامان دهد، خداوند در آنچه میان او و مردم است، کفايتش مىکند. اين از آن روست که خداوند بر مردم حکم مىکند و مردم نمی‌توانند بر او حکم کنند و بر مردم سلطه دارد و آنان توانایی آن را ندارند که بر او سلطه یابند. خداوند، بزرگ است و قدرتى جز به مدد خدای بلند‌مرتبه و بزرگ نیست.
