285
فرهنگ‌نامه جمعه

۳۲۱.مصباح المتهجّدـ به نقل از ابن مقاتل ـ: امام رضا علیه السلام فرمود: "در قنوت نماز جمعه چه مى‏گوييد؟”.
گفتم: آنچه را مردم مى‏گويند.
فرمود: "آنچه مى‏گويند، تو نگو؛ بلکه بگو: خدايا! بنده‏ات و خليفه‏ات را با آنچه پيامبران و فرستادگانت را به سامان آوردى، به سامان بياور و گرداگرد او را با فرشتگانت پُر کن و او را با روح القدس، از جانب خویش تأييد فرما و نگهبانانى در راهش از پيش رو و پشت سرش بگمار تا او را از هر بدى‌ای حفظ کنند و در پی بيمناکى‏اش، او را آسوده‏خاطر کن؛ او که تو را مى‏پرستد و چيزى را همتاى تو نمى‏کند. و هيچ کس از مردمت را بر وليّت چيره مساز و اجازه جهاد با دشمنت و دشمن او را به وی بده و مرا از ياران او قرار دِه؛ که تو بر هر کارى توانايى”.

۴/۱۰

کوتاه کردن خطبه‏ها و طولانی کردن نماز

۳۲۲.صحیح مسلمـ به نقل از ابو وائل ـ: عمّار برایمان خطبه خواند؛ خطبه‏ای کوتاه و رسا. هنگامی که پایین آمد، گفتیم: ای ابو يقظان! رسا و کوتاه سخن گفتی. ای کاش طولانی‏تر سخن می‏راندی! گفت: از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که ‏فرمود: "طولانی کردن نماز و مختصر کردن خطبه، نشانه‏ای از ژرف‏انديشى شخص است. پس نماز را طول دهید و خطبه را کوتاه سازید؛ که برخى از گفتارها سِحرند”.

۳۲۳.مسند ابن حنبلـ به نقل از ابو راشد ـ: عمّار بن ياسر برایمان خطبه خواند و گذرا سخن گفت. مردی از قریش به وی گفت: گفتاری شفابخش بر زبان راندی. ای کاش طولانی‏تر سخن گفته‏ بودی! گفت: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از طولانی کردن خطبه، نهی فرموده است.


فرهنگ‌نامه جمعه
284

۳۲۱.مصباح المتهجّد عن ابن مقاتل: قالَ أبُو الحَسَنِ الرِّضا علیه السلام: أيُّ شَيءٍ تَقولونَ في قُنوتِ صَلاةِ الجُمُعَةِ؟ قُلتُ: ما تَقولُ النّاسُ. قالَ: لا تَقُل كَما يَقولونَ، ولٰكِن قُل:
اللهُمَّ أصلِح عَبدَكَ وَخَليفَتَكَ بِما أصلَحتَ بِهِ أنبِياءَكَ ورُسُلَكَ، وحُفَّهُ بِمَلائِكَتِكَ، وأيِّدهُ بِروحِ القُدُسِ مِن عِندِكَ، وَاسلُكُه مِن بَينِ يَدَيهِ ومِن خَلفِهِ رَصَداً يَحفَظونَهُ مِن كُلِّ سوءٍ، وأبدِلهُ مِن بَعدِ خَوفِهِ أمناً، يَعبُدُكَ لا يُشرِكُ بِكَ شَيئاً، ولا تَجعَل لِأَحَدٍ مِن خَلقِكَ عَلىٰ وَلِيِّكَ سُلطاناً، وَأئْذَن لَهُ في جِهادِ عَدُوِّكَ وعَدُوِّهِ، وَاجعَلني مِن أنصارِهِ، إنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ۱.

۴/۱۰

إقصارُ الخُطبَةِ و إطالَةُ الصَّلاةِ

۳۲۲.صحیح مسلم عن أبي وائل۲: خَطَبَنا عَمّارٌ فَأَوجَزَ وأبلَغَ، فَلَمّا نَزَلَ قلنا: يا أبَا اليَقظانِ، لَقَد أبلَغتَ وأوجَزتَ، فَلَو كُنتَ تَنَفّستَ! فّقالَ: إنّي سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله يَقولُ: إنَّ طولَ صَلاةِ الرَّجُلِ وقِصَرَ خُطبَتِهِ مَئِنَّةٌ۳ مِن فِقهِهِ، فَأَطيلُوا الصَّلاةَ وأقصِروا الخُطبَةَ، وإنَّ مِنَ البَيانِ سِحراً۴.

۳۲۳.مُسنَد ابن حَنبَل عن أبي راشد: خَطَبَنا عَمّارُ بن ياسِرٍ فَتَجَوَّزَ في خُطبَتِهِ، فَقالَ لَهُ رَجُلٌ مِن قُرَيشٍ: لَقَد قُلتَ قَولاً شِفاءً، فَلَو أنَّكَ أطَلتَ! فَقالَ: إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله نَهىٰ أن نُطيلَ الخُطبَةَ۵.

1.. مصباح المتهجّد: ص۳۶۶ ح۴۹۴، جمال الاُسبوع: ص۲۵۶، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۲۵۱ ح۶۹.

2.. هو شقيق بن سلمة أبووائل الأسدي(تهذیب الکمال: ج۱۲ ص۵۴۸ الرقم۲۷۶۷).

3.المئنّة: العلامة... قال الأزهري: الميم في مئنّة زائدة لأنّ وزنها مفعلة (لسان العرب: ج۱۳ ص۳۹۶ «مأن»).

4.. صحيح مسلم: ج۲ ص۵۹۴ ح۴۷، مسند ابن حنبل: ج۶ ص۳۶۴ ح۱۸۳۴۵، سنن الدارمي: ج۱ ص۳۸۹ ح۱۵۱۹ کلاهما نحوه، کنز العمّال: ج۷ ص۴۳۶ ح۱۹۶۵۹؛ معاني الأخبار: ص۸۵ وفیه «إنّ في طول صلاة الرجل وقصر خطبه مئنة من فقهه»، الذکری (المطبوعة في موسوعة الشهید الأوّل): ج۸ ص۶۱ نحوه، بحار الأنوار: ج۱۶ ص۱۵۶.

5.. مسند ابن حنبل: ج۶ ص۴۸۲ ح۱۸۹۱۱، المصنّف لابن أبي شيبة: ج۲ ص۲۴ ح۴، مسند أبي یعلی: ج۲ ص۲۶۶ ح۱۶۱۸ نحوه، کنز العمّال: ج۸ ص۳۷۵ ح۲۳۳۲۸.

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22694
صفحه از 407
پرینت  ارسال به