۲۸۳.امام صادق علیه السلام: حدّاقل افرادی که برای نماز جمعه کافی است، هفت‏ نفر است یا پنج نفر، کمترین آن است.

نکته: بر پایه روایات یاد شده، کمترین عدّه‌ای که نماز جمعه با آنها منعقد می‏شود، پنج نفر است که چهار نفرشان مأموم و یکی از آنان امام است؛ امّا در صورتی که شمار نمازگزاران به پنج نفر نرسد، نماز جمعه واجب نیست و منعقد نیز نمی‏شود. البته از دو روایت اخیر چنین بر می‏آید که اگر افراد نمازگزار، هفت نفر و بیشتر شوند، نماز جمعه، فضیلت بیشتری پیدا خواهد کرد.

۳/۳

میان دو نماز جمعه، کمتر از سه میل فاصله نباشد

۲۸۴.الکافیـ به نقل از محمّد بن مسلم ـ: امام باقر علیه السلام فرمود: "باید میان دو نماز جمعه، [حداقل] سه میل فاصله باشد و نماز جمعه بدون خطبه نمی‏شود. اگر میان دو نماز جمعه، سه میل فاصله افتد، اشکالی ندارد که کسانی این جا و کسانی آن جا نماز جمعه بر پا کنند”.

۲۸۳.الإمام الصادق علیه السلام: أَدنى مَا يُجزِئُ فِي الجُمُعَةِ سَبعَةٌ أَو خَمسَةٌ أَدنَاهُ^۱.

ملحوظة:

علی ضوءِ الروایاتِ المذکورة فإنَّ أقلَّ عددٍ تنعقدُ به الجمعةُ هو خمس؛ أحدُهم الإمامُ والباقي مأمومون. فإذا لم یَصِلْ عددُهم الی الخمسة لم تجب الجمعة، بل لم تنعقد. نعم یظهَر من الروایتین الأخیرتین أنَّ عددَ المصلین إذا بلغ سبعاً فما زاد، کانت فضیلةُ الصلاةِ أعظمَ.

۳/۳

أن لا یَکونَ بَینَ الجُمُعَتَینِ دونَ ثَلاثَةِ أمیالٍ

۲۸۴.الکافي عن محمّد بن مسلم عن الإمام الباقر علیه السلام: يَكونُ بَينَ الجَمَاعَتَينِ ثَلَاثَةُ أَميَالٍ [يَعنِي لَا يَكُونُ جُمُعَةٌ إِلَا فِيمَا بَينَهُ وَ بَينَ ثَلَاثَةِ أميَالٍ]^۲، وَ لَيسَ تَكُونُ جُمُعَةٌ إِلّا بِخُطبَةٍ، قَالَ: فَإِذَا كَانَ بَينَ الجَمَاعَتَينِ فِي الجُمُعَةِ ثَلَاثَةُ أَميَالٍ، فَلَا بَأسَ بِأَن يُجَمِّعَ هؤُلَاءِ، وَ يُجَمِّعَ هؤُلَاءِ^۳.

راجع: وسائل الشیعة: ج ۵ ص ۱۶ (بَابُ أَنَّهُ يَجِبُ أَن يَكُونَ بَينَ الجُمُعَتَينِ ثَلَاثَةُ أَميَالٍ فَصَاعِداً).